۱۳۹/۰
۰۲۹/۰-

**۴۵۷/۰-
**۳۲۱/۰-

۷۱۹/۰-

۵۱۷/۰

** P<0001/0
فصل پنجم
بحث و نتیجه گیری
۵-۱- نتیجه گیری:
این پژوهش که با هدف تعیین رابطه بین نگرش مذهبی با بهزیستی روانشناختی و فرسودگی شغلی بین معلمان مرد مدارس متوسطه شهر شهرکرد اجرا شد، نشان داد که بین نگرش مذهبی و بهزیستی روانشناختی رابطه مثبت جدول(۴-۷)، و بین نگرش مذهبی و فرسودگی شغلی رابطه منفی (جدول ۴-۸) وجود دارد .
در جهت ارائه تبیینی ازاین پژوهش می توان به اهمیت هماهنگی ابعاد وجودی انسان در سلامت جسمانی و روانی اشاره نمود .چنانکه فرانکل با تعریف دین به عنوان «جستجو برای معنای نهایی» معتقد است که جوهر وجودی انسان متشکل از سه عامل : معنویت ،آزادی ،و مسئولیت است و دستیابی فرد به کمال و امور نیک از طریق معنویت میسر است .او نقش کلیدی در بهبودی فرد و جامعه را منحصر به هماهنگی سه جنبه جسمانی ،و روانی ومذهبی انسان می داند .به نظر می رسد مذهب می تواند به عنوان یک منبع مقابله با تنشهای زندگی در نظر گرفته شود ،چنان که در این پژوهش دیده شد افراد مذهبی با تکیه بر سیستم باورها و اعمالی که عواطف ناشی از موقعیتها ی دشوار زندگی را کاهش می دهد می توانند به میزان زیادی ازامید و بهزیستی روانشاختی برخوردار باشند. به این ترتیب می توان نتیجه گرفت رفتارها و عقاید برخاسته از مذهب ،تأثیر مثبتی در معنا دار کردن زندگی بیشتر معلمان دارد. مکانیسم ایجاد آرامش روانی از طریق مذهب به این صورت است که رفتارهایی مانند توکل بر خدا و عبادت می تواند با ایجاد امید و تشویق و ترغیب به نگرش مثبت ،موجب آرامش درونی شوند .کارکرد مذهب در برخورد با موقعیتهای دشوار زندگی از طریق داشتن احساس تعلق به منبع بیکران قدرت ،امیدواری به یاری خداوند ،بهره مندی از حمایتهای اجتماعی و معنوی وداشتن معنا و هدف در زندگی معلمان میسر است .
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
۵-۲- بحث در مورد یافته ها در پرتو پژوهش‌های پیشین :
در بخش اول این پژوهش مشخص گردید که بین نگرش مذهبی و بهزیستی روانشناختی رابطه مثبت وجود دارد (جدول ۴-۷).این بخش از نتایج پژوهش با یافته های زوهر و مارشال (۲۰۱۰)، همخوانی دارد. آنها که زوجی دانش پژوه و استادان دانشگاه آکسفورد هستند با در هم آمیزی روان‌شناسی، فیزیک، فلسفه و مذهب ایده ای بیان کردند و آنرا در کتاب هوش معنوی هوش بنیادی آوردند به این مضمون که امید و تقوی که با نومیدی در تضاد است معرف بزرگسال پخته است ، بزرگسالی که با موفقیت زندگی کرده و با خوشبختی پیر شده است، معنویت چنین فردی او را در بسیج نیروهای خود و افزایش ظرفیت‌های مقابله با تغییرات یاری می‌دهد .این پژوهش نیز نشان داد که معلمانی که بیشتر در سنین میانسالی به سر می‌برند مذهب را به عنوان نیروی مقابله با فشارهای کاری دانسته از آن برای بهزیستی بیشتر بهره می برند .
همچنین این پژوهش در راستای تحقیقات کومینگز(۲۰۱۰) می باشد که بیان کرد،مذهب عامل مهم و نیرومندی برای تاب‌آوری است. انسان‌های با ایمان در رویاروئی با شرایط ناگوار توانائی قابل ملاحظه‌ای نشان می‌دهندو بسیاری از افراد مذهبی این احساس را دارند که ایمان در هنگام بحران به عنوان یک فرصت برای دستیابی به پیامدهای ارزشمند بیشتر به آنها کمک خواهد کرد همچنین دیانت برای تنشهای مهم زندگی تاب آوری و تحمل ایجاد می‌کند و در زمان های مختلف مذهب در کمک به انسان برای حفظ روابط با مقدسات مؤثر است و دیانت اجتماعی مثل حضور در کلیسا و تعامل با افراد مذهبی احتمال ابتلا به اضطراب فراگیر را کاهش داده و نیروی قدرتمندی برای تاب آوری در افراد ی که در زندگی تجارب آسیب‌زای زیادی را تجربه کرده‌اند ایجاد می‌کند. این پژوهش نیز نشان داد(جدول ۴-۸) معلمانی که نگرش مذهبی بالائی دارند قدرت تاب‌آوری بیشتری داشته و سختی کار تدریس را بهتر تحمل می‌کنند در نتیجه فرسودگی شغلی کمتری را تجربه می کنند .
همچنین این تحقیق باپژوهش‌های دزوتر(۲۰۰۶) ،پارگامنت(۲۰۰۵)،ایمونس(۲۰۰۵ ) ،تروینو(۲۰۰۷) همخوانی دارد که نشان دادند نقش روانشناختی مذهبی در کمک به مردم برای درک و کنار آمدن با رخدادهای زندگی بسیار حائز اهمیت است و مذهب می تواند در ایجاد احساس امید، احساس نزدیک بودن به دیگران، آرامش هیجانی، فرصت خود شکوفائی، احساس راحتی، مهار تکانه، نزدیکی به خدا و کمک به حل مشکل مؤثر باشد. در این راستا باید اذعان کرد که اگرچه بهزیستی روانشناختی و رضایت از زندگی یک امر نسبی است و به شرایط زمانی ومکانی و شخصیت افراد وابسته است ،بعضی انسانها داشتن پول و درآمد زیاد و برخی داشتن مقام و موقعیت‌های اجتماعی و مواردی از این دست را عامل ایجاد بهزیستی روانشناختی می دانند .
با این حال بهزیستی روانشناختی به دلیل تأثیر زیادی که بر رفتار و احساس خود کار آمدی شخصی اعمال می کند ،خود ممکن است متغیری مرتبط با عملکرد افراد باشد این مسأله در طول دوران اشتغال و به خصوص در دوران میانسالی و زندگی مشترک و تأهل و اتکای درونی شخص به خود و همچنین تعریف جدید فرد از عوامل ایجاد کننده رضایت از زندگی، نمود بیشتری پیدا میکند و در عین حال به دلیل اینکه یکی از عوامل معنا بخش زندگی برای افراد مسئله اشتغال و ارتقای موقعیت شغلی است ، احساس بهزیستی روانشناختی بالا نقش بسزایی را در عملکرد شغلی فرد ایجاد می کند .
معنویت و باورهای شخصی فرد که وی را در مقابله و تدبیر با مشکلات کمک کرده و به زندگیش مفهوم می‌دهد به عنوان یک بخش پذیرفته شده در فرهنگ معاصر جوامع بوده وبه صورت گسترده ای وارد عرصه مراقبت شده است.همانطور که در پژوهش های قبلی مثل همتی(۱۳۸۹)،الماسی فرد(۱۳۸۸)، بابلی(۱۳۷۸)،دبیری نژاد(۱۳۸۷) ،معتمدی(۱۳۸۴)،که تأثیر نگرش مذهبی را بر روی سلامت روان معلمان یا مدیران وکارکنان مدارس یا سالمندان مطالعه کردند نشان دادند که اعتقادات مذهبی درست بسیاری از نیازهای اساسی انسان را بر آورده کرده وثابت کردند که امور مذهبی خلأهای اخلاقی، عاطفی و معنوی او را پر می‌کند. این عامل پاسخ بسیاری از پرسشها را می‌دهد و بسیاری از مسائل را روشن می‌کند و اطمینان امید و قدرت را در فرد تحکیم می‌کند و خصوصیات اخلاقی و معنوی را در اجتماعات استحکام می‌بخشد و پایگاه بسیار محکمی برای انسان در برابر مشکلات و محرومیت‌های زندگی ایجاد می‌کند. این مطالعه نیز نشان داد که اعتقادات مذهبی به شکل ویژه‌ای عادات و رفتار معلمان را تحت تأثیر قرار داده و معنویت و باورهای روحانی با سلامت روان آنها ارتباط دارد. به نظر می رسد که نماز ونیایش دارای اثرات مشابه تفکر و مراقبه بوده و اعتقاد به خدا و قدرت برتر، بر کاهش استرس تأثیر داشته و باعث ارتقای سلامت جسمی و روانی آنها می‌شود، از فرسودگی شغلی معلمان جلوگیری کرده و باعث افزایش بهزیستی روانشناختی معلمان می شود .

دانلود