بنابراین، توجه به ملاک انگیزه افراد در جهت شغل یا حرفه منتخب، میتواند یکی از معیارهای گزینش در سازمانها باشد. در نهایت، برای جایگزینی افراد در پستهای مختلف شغلی، میتوان به انطباق بین توقعات و علائق شخصی با وظایف و مسؤلیتهای آن حرفه توجه نمود و هنگامیکه سازگاری بین این دو عامل حاصل شود، سلامت عمومی کارکنان افزایش خواهد یافت. وار اعتقاد دارد که گزینش کارکنان بر مبنای شاخصهای تحلیل شغل و انطباقپذیری آن با توانائیهای ذهنی و ویژگیهای شخصیتی شاغل، میتواند اشتیاق درونی و رضایتمندی کارکنان را افزایش دهد.
عامل پنجم در نظریه وار، کارکرد انسجام یافته است. بدین معنی که یک فرد، تعادلی را بین جنبههای متفاوت زندگی خویش برقرار میسازد و سلامت عمومی را تجـربه میکند. در حالی که عدم تعادل در جنبههای متفاوت و تأکید به روی فقط یکی از جنبهها (که میتواند مسئولیتهای محل کار باشد) موجبات غفلتورزی شخص از جنبههای دیگر زندگی و بخصوص مواردی از قبیل روابط زناشویی میشود و زمان کمتری را صرف تربیت فرزندان و مبادرت ورزیدن به تفریحات سالم میکند. در نهایت، فرد مزبور عدم تعادل را تجربه میکند و کارکرد انسجام نیافته را به نمایش میگذارد (کان و بایوسیر، ۲۰۰۷).
از این رو، فردی که دارای سلامت عاطفی ، شایستگی ، خودمختاری ، اشتیاق و کارکرد انسجام یافته است ، از سلامت عمومی مطلوب برخوردار میباشد و در حیطههای زیستی ، روانی و اجتماعی کارکردهای مطلوبی را نشان میدهد (پاول و انویجت[۱۱۸]، ۲۰۱۰). شایان ذکـر است ، وار اعتقاد دارد که پنـج عنصـر سلامت عمومی با یکدیگر همپـوشی دارند و براحتی نمیتوان آنها را از یکدیگر تفکیک نمود. با این وجود ، در معیارهای وار به عوامل شغلی ، بخصوص استرسهای شغلی تأکید شده است و ملاک وی با بهره گرفتن از معیارهای شناختی فرد ( همانند رویکرد لازاروس ) تدوین شده است و کارکنان را تنها موجودات پاسخگر به استرسهای محیطـی (همانند رویکـرد سلیـه) در نظـر نمیگیرد . با این وجود ، او اعتقاد دارد که تنیدگی خاصی بین سلامت عمومی و رضایتمندی شغلی وجود دارد و همواره رضایتمندی از محیط خانوادگی و شغلی ، تعیین کننده سلامت عمومی میباشد .
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
۲-۴- پیشینه تحقیق
در تحقیق کاویانی، جواهری و بهیرایی (۱۳۹۴) پیرامون {اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی (mbct) در کاهش افکار خودآیند منفی، نگرش ناکارآمد، افسردگی} مشخص شده است که این گزارش تحقیقی است که اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی (MBCT) را در کاهش و پیشگیری از افکار خودآیند منفی، نگرش ناکارآمد افسردگی و اضطراب بررسی کرده است. در این پژوهش، ۶۵ دانشجوی دختر ساکن خوابگاه دانشگاه اصفهان ، به صورت تصادفی ، انتخاب شدند و در دو گروه گواه و آزمایشی قرار گرفتند. گروه آزمایشی در طی هشت جلسه دو ساعته، به صورت گروهی، به شیوهMBCT آموزش دیدند. آزمودنیها پرسشنامه افسردگی و اضطراب بک ، مقیاس نگرش ناکارآمد و پرسشنامه افکار خودآیند را قبل از شروع آموزش و در مقاطع مورد نظر، جلسات چهارم و هشتم و ۶۰ روز پس از پایان آموزش تکمیل کردند. گروه گواه بدون هیچ آموزشی فقط پرسشنامه های فوق را پر کرد. کاربرد تحلیل واریانس دوطرفه با اندازه های تکراری نشان داد که روش MBCT در کاهش افسردگی، اضطراب، نگرش ناکارآمد و افکار خود آیند موثر است. همچنین، این روش می تواند در پیشگیری از افسردگی و اضطراب نقش داشته باشد. در نهایت، بیان شد که ذهن آگاهی به وسیله «آموزش کنترل توجه» موثر واقع شود و از عود و بازگشت افسردگی و اضطراب پیشگیری کند. در تحقیقات مهدیه ملیانی (۱۳۹۳) پیرامون مقایسه{ اثربخشی درمان ذهن اگاهی مبتنی بر شناخت و درمان شناختی رفتاری گروهی بر نشانه های مبتلایان به افسردگی اساسی عود کننده } این پزوهش از نوع ازمایشی و از طرح های پیش ازمون – پس ازمون با گروه مقایسه و گمارش تصادفی ازمودنی است .بدین منظور ۴۰ فرد مبتلا به افسردگی عود کننده انتخاب و به تصادف در دو گروه درمان شناختی-رفتاری گروهی و درمان ذهن اگاهی مبتنی بر شناخت اختصاص داده شدند. کلیه ازمودنی ها بوسیله سیاهه افسردگی بک –مقیاس نگرش های ناکارامد مقیاس پاسخهای نشخواری ،مقیاس واکنش پذیری شناختی و مقیاس رضایتمندی از خود در پیش و پس مداخله و متعاقب یک ماه پس از اختتام ان مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج عبارتند از تحلیل اماری کو واریانس تک متغیره و چند متغیره نشان داد که درمان شناختی رفتاری در کاهش نشانه های باقی مانده نشانه های شناختی افسردگی و نگرش ناکارامد پس از اختتام درمان و با گذشت یک ماه و در گاهش نشانه های هیجانی و نشخوار ذهنی متعاقب یک ماه از اختتام درمان کارامدتر از درمان ذهن اگاهی مبتنی بر شناخت است .در نهایت اثربخشی دو رویکرد درمان درمان شناختی رفتاری و درمان ذهن اگاهی مبتنی بر شناخت ، در سطح نشانه های هیجانی و جسمانی افسردگی و مولفه بیش اشتغالی در رضایتمندی از خود پس از اختتام درمان و رضایتمندی از خود و مولفه سطح ذهن اگاهی ان با گذشت یک ماه از اختتام درمان برابر است ، نتیجه گیری : پیشنهاد می گردد با تلفیق دو رویکرد درمان شناختی – رفتاری و درمان ذهن اگاهی مبتنی بر شناخت، برای مبتلایان به افسردگی اساسی می توان نشلنه های باقی مانده و پیش بیهای عود را بطور قابل ملاحظه کاهش داد .
نتیجه تصویری برای موضوع افسردگی
برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت fotka.ir مراجعه نمایید.
در تحقیق سمانه (۱۳۹۳) پیرامون {اثر بخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن اگاهی بر کمال گرایی}روش پزوهش از نوع شبه ازمایش و طرح پیش ازمون – پس ازمون با گروه کنترل بوده است جامعه اماری پزوهش حاضر شامل ۹۰ نفر از مراجع کننده به مرکز مشاور محک شهرستان گرگان بود که در اجرای پرسشنامه کمال گرایی هیل نمره بالاتری از خط برش بدست اورده از این تعداد ۱۲ نفر به عنوان گروه ازمایش و ۱۲ نفر به عنوان گروه کنترل انتخاب شدهاند و پرسشنامه کمال گرایی هیل در دو نوبت قبل از اجرای ازمایش و پس از ان در دو گروه اجرا شد نمونه گیری بصورت در دسترس انجام گرفت ابزار پزوهش شامل پرسشنامه کمال گرایی هیل بود پس از اجرای ۸ جلسه اموزش ( هر هفته یک جلسه ۲ ساعته در گروه ازمایش به منظور سنجش متغیر وابسته کمال گرای پرسشنامه کمال گرایی مجددا” اجرا گردید به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از ازمون کو واریانس استفاده شد نتایج نشان دهنده تفاوت میانگین دو گروه در متغیر کمال گرایی و دو مولفه ان شامل نشخوار فکر و نیاز به تائید در پس ازمون می باشد و میزان کمال گرایی در دو مولفه ای ان شامل نشخوار فکر و نیاز به تائید کاهش یافت به نظر می رسد که شناخت درمانی مبتنی بر ذهن اگاهی در کاهش کما ل گرایی تاثیر داشته است .
در بررسی اسیه خادمیان (۱۳۹۳) پیرامون{ بررسی تاثیر عوامل اقتصادی و اجتماعی بر میزان بیماری های شغلی در کارگران شهر شیراز}جامعه اماری این پزوهش شامل کلیه کارگرانی که طبق پرونده پزشکی انان دارای بیماری شغلی که حدود سه هزار نفر می باشند . حجم نمونه ۳۷۷ نفر کارگر به صورت خوشه ای تصادفی از گروهای مختلف شغلی انتخاب شدند . برای پردازش اطلاعات از نرم افزار SPSS و از ازمون ناپارامتریک خی دو بهره گرفته شد . نتیجه بین میزان درامد،بعد خانوار،بین بومی یا غیر بومی بودن با نوع بیماری شغلی در کارگران رابطه معناداری مشاهده نشد. بین وضعیت تاهل و نوع بیماری شغلی در کارگران رابطه معناداری وجود دارد .و بیشترین فراوانی مربوط به کارگران متاهل مبتلا به بیماری های عضلانی اسکلتی ، کمترین فراوانی هم مربوط به کارگران مجرد مبتلا به مشکلات تنفسی می باشد.بین میزان تحصیلات و نوع بیماری شغلی در کارگران رابطه معناداری وجود دارد . و بیشترین فراوانی مربوط به کارگران دارای تحصیلات ابتدایی مبتلا به بیماری عضلانی اسکلتی، کمترین فراوانی هم مربوط به کارگران دارای تحصیلات دیپلم و بیشترمبتلا به مشکلات پوستی می باشد. بین جنسیت و نوع بیماری شغلی در کارگران رابطه معنادار وجود دارد.و بیشترین فراوانی مربوط به کارگران مرد مبتلا به بیماری های عضلانی اسکلتی، کمترین فراوانی هم مربوط به کارگران زن مبتلا به کاهش شنوایی می باشد. بین سن و نوع بیماری شغلی در کارگران رابطه معناداری وجود دارد و بیشترین فراوانی مربوط به کارگران دارای سن ۳۰تا ۴۰ سال مبتلا به بیماری عضلانی اسکلتی، کمترین فراوانی هم مربوط به کارگران زیر ۳۰ سال مبتلا به مشکلات پوستی می باشد.
عکس مرتبط با اقتصاد
در تحقیق مرتضی کمالی (۱۳۹۳) پیرامون {اثربخشی شناخت درمانی گروهی بر باورهای غیر منطقی و احساس تنهایی دانش اموزان شهرستان نطنز } انجام پذیرفت. این تحقیق از نوع طرح های شبه ازمایشی با پیش ازمون و پس ازمون با گروه کنترل است ، جامعه اماری تحقیق را کلیه دانش اموزان پسر اول متوسطه تشکیل داده اند به منظور انتخاب ازمون ها ابتدا با روش نمونه گیری خوشه ایی چند مرحله ای ۳۰ نفر بطور تصادفی انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه ازمایشی ۱۵ نفر و گروه کنترل ۱۵ نفر جایگزین شدند گروه ازمایش ۱۲ جلسه ۹۰ دقیقه ی تحت درمان شناختی گروهی بر مبنای الگوی مایکل فری قرار گرفتند پرسشنامه های مورد استفاده در پزوهش پرسشنامه باور های غیرمنطقی اهواز (۴۱BT-A)و پرسشنامه نسخه تجدید نظر شده احساس تنهایی (UCLA) بود که بصورت گروهی اجرا شد .داده های جمع اوری شده با بهره گرفتن از نرم افزار SPSS)) و کو واریا نس تجزیه و تحلیل شد . نتایج بدست امده از پزوهش نشان داد که ۱- بین عملکرد افراد دو گروه در پس ازمون متغیر باورهای غیر منطقی تفاوت معنی داری وجود دارد،یعنی شناخت درمانی گروهی در کاهش میزان باورهای غیر منطقی دانش اموزان تاثیر دارد ۲-بین عملکرد افراد دو گروه در پس ازمون متغیر احساس تنهایی تفاوت معنی داری وجود دارد ،یعنی درمان شناختی گروهی در کاهش میزان احساس تنهایی دانش اموزان تاثیر دارد ودر مجموع شناخت درمانی گروهی بر مبنای الگوی مایکل فری موجب بهبود نسبی شاخص های باورهای غیر منطقی و احساس تنهایی در گروه های شرکت کننده شده است .
در تحقیق ساسان صفدریان(۱۳۹۳) در زمینه{ بررسی رابطه بین استرس شغلی و عملکرد شغلی} تحقیق حاضر از نوع توصیفی – تحلیلی و از بعد هدف کاربردی واز نظر نوع روشی در زمره تحقیقات پیمایشی می باشد جامعه اماری تحقیق حاضر شامل کلیه کارکنان و مدیران شرکت به تعداد ۱۹۰ نفر در نظر گرفته شده که از بین انها ۱۴۰ نفر از طریق روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند به منظور انجام پزوهش پرسشنامه ای با ۳۰ سئوال از نوع بسته با بهره گرفتن از مقیاس پنج گزینه ای لیگرت در بین مدیران و کارکنان مجموعه کارخانه تولید نان و کیک و کلوچه توزیع گردید و این پرسشنامه متغیر های تحقیق را مورد سنجش قرار می دهدپس از جمع اوری و طبقه بندی اطلاعات با بهره گرفتن از نرم افزار SPSS و ۸۵ LISREI مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت از انجا که میان استرس شغلی با عملکرد شغلی رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد و شدت رابطه این هبستگی متوسط بیان شده است لذا پیشنهاد می گردد با تدوین یک برنامه جامع و کامل در این زمینه استرس شغلی را کاهش داده تا از این طریق سطح سلامت روانی کارکنان را بالا برده تا عملکرد انان افزایش یابد .
نتیجه تصویری درباره سلامت روانی
سعید یونسی (۱۳۹۳) در خصوص {بررسی عوامل ایجاد استرس شغلی و ارتباط ان با بهروری واحدهای ستادی بانک سینا } نتایج عبارتند از:
عاملهای شامل: ویزگی های نقش ،ویزگیهای شغل، روابط کار میان فردی، راه و روش های مدیریت منابع انسانی و فن اوری و خصوصیات مادی سبب افزایش استرس شغلی در واحدهای ستادی بانک سینا می شود.
عامل ساختار و جو سازمانی سبب افزایش استرس در واحدهای ستادی بانک نمی شود.
استرس شغلی با بهروری واحدهای ستادی بانک سینا ارتباط معناداری دارد .
ویزگیهای شغلی بیشترین تاثیر را در ایجاداسترس شغلی داشته وویزگیهای نقش راه و روش های مدیریتی منابع انسانی فن اوری و خصوصیات مادی و روابط میان فردی به ترتیب در جایگاه بعدی قرار دارد .
بین دیدگاهای کارکنان زن و مرد در خصوص استرس تفاوت معناداری وجود ندارد.
بین دیدگاه های کارکنان در خصوص استرس شغلی با توجه به سن سابقه کار ، نوع استخدام ، تاهل و تجرد و میزان تحصیلات انها تفاوت وجود دارد .
در تحقیق سمیه زائری(۱۳۹۳) پیرامون {بررسی اثربخشی اموزش مدیریت استرس به شیوهای شناختی –رفتاری بر استرس شغلی – فرسودگی شغلی بهزیستی روان شناختی و توانمند سازی روان شناختی در کارکنان پالایشگاه نفت آبادان} طرح پژوهشی حاضر آزمایشی میدانی از نوع پیش ازمون – پس ازمون با گروه گواه می باشد یافته ها نشان میدهد که اموزش مدیریت استرس به شیوه های شناختی رفتاری نتایجی را در بر داشته است از قبیل :
الف- کاهش استرس شغلی کارکنان
ب– بهبود علائم فرسودگی شغلی کارکنان از قبیل خستگی هیجانی و کفایت شخصی (اما این روش در کاهش مسخ شخصیت کارکنان موثر نبوده است)
پ- افزایش نمای مولفه های بهزیستی اشخاص( خود مختار تسلط بر محیط رشد شخص روابط با دیگران هدف در زندگی و پذیرش خویشتن ) کارکنان
ت– افزایش توانمند سازی روانشناختی کارکنان
نتایج حاصل از تحلیل کو واریانس در متن مانکوا برروی میانگین نمره مولفهای توانمند سازی روانشناسی کارکنان ، و نتایج حاصل از تحلیل کو واریانس در متن مانکوا برروی میانگین نمره مولفه های توانمند سازی روانشناسی ( معناداری شایستگی خود یقینی و اثربخشی ) نشان می دهد که اموزش مدیریت استرس به شیوه شناختی رفتاری سبب افزایش معناداری شایستگی و اثربخشی کارکنان شده است.
در تحقیق معصومیان، شعیری، شمس و مومن زاده (۱۳۹۲) پیرامون {بررسی تاثیر درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر خودکارآمدی زنان مبتلا به کمر درد مزمن} مطرح شد، با توجه به شیوع درد مزمن، یافتن راهبردها و درمانهای مفیدتر در درمان این بیماران ضروری به نظر میرسد. لذا در این تحقیق، اثر درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر افزایش خودکارآمدی بیماران مبتلا به کمر درد مزمن بررسی شد. در این کارآزمایی بالینی، ۲۳ زن مبتلا به کمر درد مزمن به صورت تصادفی انتخاب و به دو گروه تجربی و شاهد داده های پژوهش به کمک اختصاص یافتند. روش MBSR برای گروه آزمایش اجرا شد و گروه کنترل هیچگونه درمانی دریافت نکردند.داده های پژوهش به کمک پرسشنامه خودکارآمدی درد گردآوری شدند. برای تحلیل داده ها از آزمونU مان ویتنی بهره گرفته شد. پس از مداخله، نمره خودکارآمدی در گروه تجربی ۶/۵±۶/۵۰ و در گروه شاهد ۱/۱۰±۶/۳۲ به دست آمد. آزمونU مان ویتنی تفاوت نمرات خودکارآمدی را در پس آزمون دو گروه آزمایشی و شاهد معنیدار نشان داد. در نهایت، مطابق با یافته های پژوهش، درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی در افزایش خودکارآمدی بیماران مبتلا به کمر درد مزمن موثر میباشد.
در تحقیق باوندپور (۱۳۹۲) پیرامون {استرس شغلی ونقش آن در انجام بهینه کار کارکنان ادارت} مطرح شده است که رضایت از کار، رضایت از مدیریت و روابط حاکم، احساس امنیت شغلى، احساس مالکیت از جمله نیازهاى روانى موثر در کیفیت روحى و روانى کارکنان است که وجود آنها موجب بهره ورى وارتقاء تولید و کیفیت مى گردد. کار جنبه ای از زندگی است که صرف نظر از منابع مالی برخی از نیاز های اساسی آدمی نظیر تحرک روانی و بدنی، نیاز های اجتماعی و احساسات خود ارزشمندی را ارضاء می کند. با وجود این ًٌََُ،کار میتواند منبع فشار روانی نیز باشد. در دهه اخیر موضوع استرس و آثار آن در سازمان ها مورد توجه بسیار واقع گردیده است. با وجود این که استرس مثبت نیز وجود دارد و نباید به استرس به عنوان یک پدیده منفی نگریست، زمانی که از استرس صحبت می شود بیشتر به عوارض و جنبه های منفی آن توجه میشود. به هر حال استرس اثرات فراوانی بر عملکرد و فعالیت های اعضای سازمان دارد. مدیران، کارکنان و ارباب رجوع سازمان تحت تاثیر فشارهای عصبی دچار حالات روانی خاصی میشوند و دست به اعمالی می زنند که مستقیما در فعالیت ها و بازدهی سازمان منعکس میگردد. فشارهای عصبی علاوه بر تاثیرات روانی تاثیرات جسمانی نیز دارند. استرس های شدید باعث تزلزل در اهداف و راه های نیل به آن میشوند. در این مقاله قصد داریم استرس شغلی را تعریف، عوامل ایجاد کننده آن را شناسایی و راههای مدیریت آن را بیان کنیم.
در تحقیق قانعی قشلاق، ولیئی، رضایی و رضایی (۱۳۹۲) پیرامون {رابطه ویژگیهای شخصیتی و استرس شغلی در پرستاران} مطرح شد پرستاری یکی از حرفههای پر استرس است و استرس شغلی به چالشی برای حرفه پرستاری مبدل شده است. استرس شغلی منجر به کاهش خلاقیت، ناخشنودی شغلی، احساس بی کفایتی، افسردگی و کاهش کیفیت مراقبتهای پرستاری می شود. پژوهش حاضر به منظور بررسی ارتباط بین ویژگیهای شخصیتی و استرس شغلی کادر درمانی شاغل در بیمارستان امام خمینی سقز صورت گرفته است. در این مطالعه توصیفی به روش همبستگی، ۱۱۵ نفر از پرستاران بیمارستان امام خمینی سقز در سال ۱۳۹۱ به روش سرشماری و پرسشنامه ویژگیهای شخصیتی NEO جمعآوری و با (ENSS) انتخاب شدند. داده ها با بهره گرفتن از پرسشنامه های استرس شغلی و روشهای آماری توصیفی، آزمون t مستقل، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون در سطح معنی دار PASW استفاده از نرم افزار تجریه و تحلیل شدند. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که متغیر روانرنجورخویی پیش بینی کننده خوبی برای استرس شغلی است. همچنین، بین روانرنجورخویی و استرس شغلی ارتباط وجود دارد و توجه به روان رنجورخویی به عنوان یک عامل پیشبینیکننده استرس شغلی در پرستاران ضروری میباشد.
در تحقیق علی اقبالی(۱۳۹۲) پیرامون { مقایسه اثربخشی اموزش تنظیم هیجان و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن اگاهی در بهبود نشانه های پریشانی روان شناختی و راهبردهای تنظیم شناختی هیجانی مادران کودکان عقب مانده ذهنی با توجه به اثرات تعدیلی سبک های عاطفی}. جامعه اماری این پزوهش ، شامل مادران دانش اموزان عقب مانده ذهنی آموزشگاه های استثنایی شهر تبریز بود،که از بین انها تعداد ۶۰ نفر به شیوه تصادفی انتخاب شده و در دو گروه اصلی شامل شش زیر گروه ۱۰ نفره تقسیم شدند.گروه اول یک دوره درمان اموزش تنظیم هیجان را در ۸ جلسه ۲ ساعتی دریافت کرد. و گروه دوم در طول همین مدت هشت جلسه شناخت درمانی مبتنی بر ذهن اگاهی را طی کرد .ابزارهای استفاده شده در این پزوهش شامل پرسشنامه های سبک عاطفی (AFG)پرسشنامه راهبردهای تنظیم هیجان شناختی (CERG)و مقیاس افسردگی اضطراب و استرس (DASS) بود . تحلیل نتایج با بهره گرفتن از روش تحلیل کواریانس چند متغیری و تحلیل واریانس یک راهه صورت گرفت . نتایج نشان داد در سطوح ترکیبی روش های درمانی و سبک های عاطفی میزان متغیرهای وابسته مورد مطالعه به طور کلی متفاوت است و اثر تعاملی متغیر های مستقل( اموزش تنظیم هیجان و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن اگاهی) و سبک های عاطفی بر متغیرهای وابسته سرزنش خود،نشخوار ذهنی،فاجعه سازی، سرزنش دیگران و افسردگی معنی دار است. در بررسی مقایسهایی میانگین پس ازمون این متغیرهای وابسته در دو روش درمانی مشاهده می شود که تفاوت میانگین هادر سبک عاطفی پنهان کننده با تعدیل کننده و تحمل کننده معنی دار است ، و این معنی داری به نفع روش اموزش تنظیم هیجان است .همچنین یافته های پزوهش نشان داد که اثربخشی متغیر مستقل اموزش تنظیم هیجان بر تمامی متغیر های وابسته افسردگی اضطراب استرس سرزنش خود نشخوارذهنی فاجعه انگاری سرزنش دیگران و اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن اگاهی تنها برنشخوار ذهنی معنی دار است .
احمدوند، حیدری و شعیری (۱۳۹۱) پیرامون {تبیین بهزیستی روانشناختی براساس مؤلفه های ذهن آگاهی} انجام گرفته و مطرح شده براساس نظر کابات زین (۱۹۹۰) ذهن آگاهی کیفیتی از هشیاری و به معنای توجه به لحظه کنونی، توجهی هدفمند و بدون قضاوت میباشد. ذهن آگاهی با بسیاری از مؤلفه های سلامت روان و بهزیستی روانی و کاهش احساس درد خصوصاً در موارد بیماریهای جسمانی همراه است. ابزارهای استفاده شده در این پژوهش عبارت بودند از پرسشنامه بهزیستی روانشناختی (طبسی، ۱۳۸۳) و پرسشنامه پنج وجهی ذهن آگاهی (FFMQ، بائر و همکاران، ۲۰۰۶). در این پژوهش ۱۰۵نفر از دانشجویان دانشکده های انسانی، فنی و مهندسی، علوم پایه و کشاورزی دانشگاه شاهد با میانگین سنی بهعنوان حجم نمونه انتخاب شدند. با توجه به یافته ها، ذهن آگاهی پیشبینیکنندهای قوی برای بهزیستی روانشناختی است و ۴۲/۰واریانس آن را تبیین می کند. همچنین ، همبستگیهای به دست آمده بین تمام ابعاد بهزیستی روانشناختی و نمره کل ذهن آگاهی مثبت و معنادار بوده و افزایش ذهن آگاهی با افزایش بهزیستی روانشناختی همراه بود. در نهایت، با توجه به یافته های سایر مؤلفان در مورد تأثیر بهزیستی روانشناختی در کاهش استرس و تنیدگی میتوان انتظار داشت که با افزایش مؤلفه های ذهن آگاهی، بهزیستی روانشناختی افزایش و استرس و بیماریهای جسمانی و روانی کاهش یافته است.
در تحقیقی گلپور و امینی (۱۳۹۱) پیرامون {اثربخشی کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر بهبود ذهن آگاهی و افزایش ابراز وجود در دانش آموزان مبتلا به اضطراب امتحان} انجام گرفته و هدف این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن اگاهی بر بهبود ذهن آگاهی و افزایش ابراز وجود دانش آموزان پایه سوم راهنمایی که به اضطراب امتحان مبتلا بودند، انجام شد. به همین منظور تعداد ۴۵ دانش آموز دختر و پسر از میان دانش آموزان شهرستان نوشهر که دارای اضطراب امتحان بودند که به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده پرسشنامه های اضطراب امتحان، ذهن آگاهی میباشد و در نهایت ، مشخص گردید تحلیل واریانس چند عاملی بر روی تفاضل نمرههای پیشآزمون- پسآزمون بین گروههای آموزش ذهن آگاهی و گواه در متغیرهای ذهن آگاهی و ابراز وجود و اضطراب امتحان تفاوت معنیداری وجود دارد. روش آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر بهبود ذهن آگاهی، افزایش ابراز وجود و اضطراب امتحان مؤثر بود.
رسولی (۱۳۹۱) پیرامون {بررسی رابطه استرس شغلی و فرسودگی شغلی بامیزان بهره وری در خلبانان} به تحقیق پرداخته و مشخص گردید که فرسودگی شغلی یکی از عوامل اساسی در کاهش کارایی، از دست رفتن نیروی انسانی و ایجاد عوارض جسمی و روانی می باشد. هدف از این مطالعه بررسی رابطه استرس شغلی و فرسودگی شغلی با میزان بهرهوری در میان خلبانان می باشد. روش تحقیق توصیفی-مقطعی و جامعه آماری شامل کلیه خلبانان نیروهای مسلح ۱۵۰ نفرکه بر اساس روش نمونه گیری به صورت تصادفی منظم انتخاب شدند و با بهره گرفتن از پرسشنامه اندازه گیری استرس شغلی ال رایس، فرسودگی شغلی مسلش و بهرهوری مورد بررسی قرار گرفتند. داده های به دست آمده با روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که همبستگی بین استرس شغلی و بهره وری معنادار است. همچنین ، رابطه بین تحلیل عاطفی و بهره وری معنادار میباشد. براساس نتایج این مطالعه میتوان گفت بهرهوری متغیری است که از استرس شغلی و فرسودگی شغلی تاثیر میپذیرد و میتوان از این متغیرها به عنوان شاخص هایی در جهت پیش بینی بهرهوری خلبانان نیروهای مسلح استفاده کرد. همچنین، میتوان با آموزش مهارت های لازم و فراهم آوردن امکانات شغلی میزان بهرهوری افراد را افزایش داد.
باباپور، پورشریفی، هاشمی و احمدی (۱۳۹۱) به بررسی {رابطه مؤلفه های فراشناخت و ذهن آگاهی با باورهای وسواسی دانش آموزان} پرداختند. جامعه آماری پژوهش را دانش آموزان مقطع متوسطه تبریز در سال تحصیلی ۱۳۹۱-۱۳۹۰ تشکیل میدهد که با بهره گرفتن از روش نمونه گیری خوشهای چندمرحله ای، ۳۸۹ دانش آموز بهعنوان نمونه انتخاب و پرسشنامه باورهای وسواسی ، پرسشنامه ذهن آگاهی پنج وجهی و فرم کوتاه پرسشنامه فراشناخت را تکمیل نمودند. نتایج همبستگی نشان داد تمام ابعاد فراشناخت با باورهای وسواسی رابطه مثبت و معنادار دارد، اما ازمؤلفه های ذهن آگاهی، توصیف تجارب درونی، عدم واکنش به تجارب درونی و عدم قضاوت به تجربه درونی رابطه منفی و معنیدار با باورهای وسواسی دارد. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه به روش گام به گام نیز نشان داد متغیرهای کنترل ناپذیری افکار، خودآگاهی شناختی و توصیف تجارب درونی به طور معناداری تغییرات باورهای وسواسی را تبیین می کنند. میلیگان، بادلی و فیلیپ[۱۱۹] (۲۰۱۰)، پیرامون «ذهن آگاهی درمانی ابداعی برای افراد با اختلالات یادگیری و مشکلات روانی همزمان با این اختلالات» با هدف بررسی این سؤال که آیا آموزش ذهن آگاهی تأثیری بر خودآگاهی ، خودتنظیمی و سبک اسناد دانش آموزان با اختلالات یادگیری دارد، انجام شده است. نتایج به صورت معنیداری نشان دادند که آموزش ذهن آگاهی تأثیر مثبتی بر خودآگاهی و خودتنظیمی این افراد و در کل هم دانش آموزان و هم والدین آنها رضایت بالایی از سودمند بودن این برنامه داشتند.
فصل سوم
روش شناسی تحقیق
۳-۱- طرح تحقیق
با توجه به دستکاری متغیرهای تحقیق میتوان آن ها را به دو نوع تحقیق آزمایشی و غیرآزمایشی طبقهبندی کرد. اگر متغیر مستقل مورد دستکاری واقع شود و بتوان آن را تغییر داد، با طیف تحقیقات آزمایشی، شبه آزمایشی، نیمه آزمایشی و پیش آزمایشی سر و کار خواهیم داشت، ولی چنانچه توان دستکاری متغیر مستقل نباشد، از طرحهای تحقیق توصیفی استفاده میشود. در تحقیقات زمینهیابی (پیمایشی)[۱۲۰] که در حیطه تحقیقات توصیفی جای میگیرد، به بررسی وضعیت موجود نمونههای تحقیق پرداخته میگردد. از مفروضات تحقیق زمینهیابی میتوان به کشف رابطه بین متغیرهای مختلف اشاره نمود، بدین ترتیب که تحقیق زمینهیابی بهمنظور کشف دادهها یا اطلاعاتی بهکار برده میشود که از طریق آنها میتوان روابط بین متغیرها را مورد بررسی قرار داد (دلاور، ۱۳۸۷).
از اینرو ، با توجه به اینکه هدف پژوهش حاضر به اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر استرس شغلی کارکنان شرکت بهینهسازی مصرف سوخت ، معطوف است، طرح پژوهش حاضر نیمهآزمایشی بوده که در حیطه تحقیقات آزمایشی جای میگیرد. بنابراین ، پس از اجرای طرح نمونهگیری تصادفی، تعداد نمونههای تحقیق انتخاب و جفتهای همتراز انتخاب گردیدند و یک گروه در معرض اعمال متغیر آزمایشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی به عنوان گروه آزمایش قرار گرفتند و یک گروه نیز موازی با این گروه انتخاب شدند که متغیر آزمایشی برای آنها اعمال نگردید. طرح پژوهش در حیطه طرحهای آزمایشی قرار گرفته و پیشآزمون- پسآزمون با گروه گواه میباشد. جدول زیر معرف طرح پژوهش حاضر است:
۱۵=n ۴T ۳T X ۲T ۱T R گروه آزمایش
۱۵=n ۴T ۳T —- ۲T ۱T R گروه گواه
با توجه به اینکه در پژوهش حاضر به «بررسی اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر استرس شغلی کارکنان شرکت بهینه سازی مصرف سوخت» پرداخته شده است و طرح تحقیق حاضر در حیطه تحقیقات آزمایشی جای میگیرد.
۳-۲- جامعه آماری
جامعه آماری تحقیق حاضر را اکثریت کارکنان شرکت بهینه سازی مصرف سوخت تشکیل میدهند. با توجه به اینکه دسترسی به تمامی اعضاء جامعه مقدور بود، و میتوان فهرستی از اعضا را در اختیار داشت بنابراین جامعه تحقیق در حیطه جوامع محدود جای میگیرد.
۳-۳- نمونه و روش نمونهگیری
از آنجائی که تعیین حجم نمونه و روش نمونه گیری از حساسیت فزایندهای برخوردار است و باید تعداد حجم نمونه را متناسب با طرح پژوهش و جامعه آماری انتخاب نمود. بنابراین ، با توجه به اینکه طرح تحقیق حاضر در حیطه تحقیقات آزمایشی جای داشته و نیمهآزمایشی میباشد و در تحقیق آزمایشی نیز حجم نمونه ۳۰ نفر برای هر گروه کافی است، از اینرو ، در تحقیق حاضر نیز با بهره گرفتن از روش نمونه گیری تصادفی، تعداد ۱۲۰ نفر (۶۰ نفر کنترل و ۶۰ نفر آزمایش) انتخاب شدند.
۳-۴- ابزار اندازه گیری
ابزار اندازه گیری پرسشنامه استرس شغلی کامکاری و همکاران (۱۳۸۱) میباشد. این پرسشنامه توسط کامکاری و همکاران (۱۳۸۱) در شرکت بازرگانی توسعه (صنایع ملی پتروشیمی ایران)، ساختارسازی، رواسازی و اعتباریابی شده است. بنابراین ، بر اساس شاخصهای تحلیل شغلی و نظرات کارکنان پتروشیمی فشارآورها و استرسهای شغلی در سه خرده مقیاس محیطی، سازمانی و شغلی شاخصسازی گردیده است.
این پرسشنامه در چهار مرحله متوالی مورد ساختارسازی قرار گرفته است و از صدوبیست گویه، تعداد سی و هشت گویه به عنوان گویههای نهایی مورد گزینش قرار گرفتهاند. بدین ترتیب که پس از بررسیهای دقیق، گویههای فرم نهایی استخراج شده و ابزار اندازهگیری فشارآورهای شغلی تدوین گردید.
در مرحله اول : از تمامی منابع داخل و خارج از کشور استفاده به عمل آمده و بر اساس پرسشنامههای موجود در زمینه فشارآورهای شغلی (بخصوص پرسشنامه فشارآور استایمنز)، مرحله ساختارسازی با تأکید بر سه خرده مقیاس فشارآورهای سازمانی، فیزیکی و شغلی انجام گرفت. در هر خرده مقیاس تعداد چهل گویه استخراج گردید تا از این طریق بتوان روایی سازه و محتوایی ابزار اندازهگیری را ارتقاء داد.
در مرحله دوم : بر اساس مصاحبههای نیمهساختار که توسط پرسشگران آموزش دیده انجام گرفت، تعداد سی نفر از جامعه تحقیق مورد بررسی قرار گرفته و به بررسی فشارآورهای و استرسهای شغلی این افراد (بعنوان نیروی شاغل در بازرگانی توسعه) پرداخته شد. پس از تحلیلهای آماری مشخص گردید که فشارآورهای شغلی، سازمانی و فیزیکی در شرکت بازرگانی توسعه فراتر از ابزار اندازهگیری نمیباشد و پرسشنامه حاصله دارای روایی همزمان است.
در مرحله سوم : بر اساس جلسات کارشناسی و برپایی میزاندیشه، تلاشهای فزایندهای صورت گرفته تا روایی ابزار اندازهگیری مورد تأیید قرار گیرد و مجدداً بتوان به حساسیت ابزار اندازهگیری و روایی درونی آن دست یافت. از این رو، تعداد بیست نفر از متخصصین زبده بازرگانی توسعه و تعداد پنج نفر از همکاران علمی ـ اجرایی، به بررسی فشارآورهای شغلی پرداخته و مشخص گردید که تمامی شاخصهای مطرح شده در پرسشنامه لحاظ گردیده و پرسشنامه دارای روایی محتوای، روایی ظاهری و روایی سازه میباشد.
در مرحله چهارم : فرم مقدماتی آزمون طراحی گردیده و بر روی سی نفر اجرا گردید. از طریق این فرایند نه تنها فرایند آموزشی برای پرسشگران صورت گرفته بلکه دادههای تجربی در زمینه ویژگیهای روانسنجی، ابزار اندازهگیری بدست آمده و مشخص گردید که پرسشنامه فشارآورهای شغلی کامکاری و همکاران (۱۳۸۱) دارای روایی و اعتبار مقبولی است.با توجه به مفروضات مقیاس لیکرت در دامنه یک تا چهار بر اساس شدت، بگونهای عینی نمرهگذاری میشود. این آزمون را میتوان به صورت گروهی اجرا کرد. در نهایت ضرایب اعتبار بدست آمده در اجرای نهایی با تأکید بر روش دو نیمه کردن در جدول زیر مطرح شده است: