ماده١۴ـ وزارت جهاد کشاورزی مکلف است به منظور حفاظت از منابع خاک در معرض فرسایش بادی، طرح جامع مدیریت و احیاء مراتع استان­های جنوب و غرب کشور را ظرف یک سال تهیه و جهت اجرا و تامین بودجه لازم در برنامه پنجم توسعه به دولت ارائه نماید.

ماده١۵ـ وزارت جهاد کشاورزی مکلف است طرح جامع مقابله با شن­های روان و فرسایش بادی در پهنه جنوب و غرب کشور را با همکاری سازمان حفاظت محیطزیست و با اولویت روش­های بیولوژیکی تهیه و در طول برنامه پنجم توسعه اجرا نماید.

ماده١۶ـ وزارت راه و ترابری مکلف است برنامه توسعه و تجهیز فرودگاه­های جنوب و جنوب غرب کشور به تجهیزات و تأسیسات ناوبری و هواشناسی پیشرفته را جهت هدایت هر چه بهتر پروازهای مربوط در شرایط وقوع بحران گرد و غبار تهیه و اجرا نماید.

ماده١٧ـ معاونت برنامه ­ریزی و نظارت راهبردی رئیس­جمهور مکلف است براساس گزارش­های توجیه فنی، اقتصادی و زیست­محیطی دستگاه­های اجرایی، اعتبارات لازم برای تحقق برنامه ­های موضوع این آیین­نامه را در لایحه بودجه سنواتی دستگاه­های ذیربط پیش ­بینی نماید.
عکس مرتبط با اقتصاد

ماده١٨ـ به منظور انجام بررسی­های ابعاد برون­مرزی این پدیده، و ایجاد زمینه همکاری منطقه­ای تیم کارشناسی به انتخاب کار گروه موضوع ماده(١) تعیین، تا با انجام اقدامات لازم توسط وزارت امور خارجه به کشورهای منطقه اعزام شوند و راهکارهای لازم را برای تصمیم ­گیری به کار گروه ارائه نمایند.

ماده١٩ـ سازمان جنگل­ها، مراتع و آبخیزداری کشور به عنوان مرجع ملی کنوانسیون مقابله با بیابان­زایی در کشور مکلف است با همکاری سازمان­های حفاظت محیطزیست و هواشناسی کشور و وزارتخانه­های نیرو و امور خارجه ظرف سه ماه، پیشنویس طرح همکاری چند جانبه کشورهای منطقه را با هدف پیشگیری و کنترل پدیده گرد و غبار منطقه تهیه و به تأیید کارگروه موضوع ماده(١) برساند(معاونت برنامه ­ریزی ونظارت راهبردی رئیس­جمهور سازمان حفاظت محیط زیست، ۱۳۸۸و هفته نامه برنامه، ۱۳۸۸).
عکس مرتبط با محیط زیست

۴-۵-۲- مدیریت گرد و غبار

توفان­های گرد و غبار همواره مناطق مختلفی از کره زمین از جمله آفریقا، غرب آسیا، چین، استرالیا، و … را تحت تأثیر قرار داده و می­دهند. دست کم از ۴ دهه پیش تا حالا، توفان­های متعددی در طول هر سال در ایران و سایر کشورهای منطقه گزارش شده است که موجب بروز گرد و غبار و حتی جابجایی ماسه های مناطق مستعد شده است. با مراجعه به آمارها و سوابق، در کشور ایران گرد و غبار به عنوان یکی از انواع پدیده­های جوی همواره مطرح بوده است.
البته منشاء اصلی گرد و غبار در جنوب شرق ایران که با شدت بیشتر در استان سیستان و بلوچستان بوده و دامنه های آن تا استان­های خراسان­جنوبی، خراسان­رضوی، کرمان، یزد نیز گسترش می یابد، پدیده بادهای محلی فصلی ۱۲۰ روزه می­باشد که از روی اقیانوس هند آغاز و پس از عبور از پاکستان و افغانستان در منطقه جنوب شرق ایران به علت خشکی هوا و کمبود رطوبت در خاک همراه با گرد و خاک بسیار شدید ظاهر می­گردد.
ولی نکته بسیار مهم این است که توفان­های گرد و غبار رخ داده در ۷ سال اخیر در این منطقه از نظر ویژگی های زیر از موارد مشابه قبلی متمایز می باشد:
غلظت، اندازه ذرات معلق در توفان ، تداوم دوره زمانی، تعداد دفعات وقوع ،وسعت و منطقه تحت تأثیر، زمان تحت تأثیر توفان. البته فقط کشور و مردم جمهوری اسلامی ایران تحت تأثیر این شرایط نامطلوب نبوده و سایر کشورهای منطقه به خصوص سوریه و عراق هم در شرایط سخت­تری متأثر از این توفان­ها می­باشند. در ۷ سال گذشته، وقوع توفان گرد و غبار با تداوم چندین هفته­ای و غلظت بسیار بالا که مناطق وسیعی را پوشش می­دهد موجب مختل شدن جدی زندگی مردم شده و نه تنها عرصه را برای هر گونه فعالیت مفید مردم تنگ کرده است، بلکه به خاطر ریز بودن سایز ذرات معلق در توفان امکان بروز بیماری­های متعدد تنفسی، ریوی، چشمی و پوستی را افزایش داده است. براساس مطالعات اولیه منشاء عمده این توفان­ها در بخش­هایی از عراق، سوریه و عربستان قرار دارد. شاید از جمله علل بروز این پدیده را مسائلی مثل تغییرات اقلیمی، کاهش بارش و بروز خشکسالی­های متوالی و طولانی، تغییر کاربری اراضی و کاهش قابل توجهی از پوشش گیاهی در منطقه ذکر کرد.
در همین راستا پس از تصویب آئین­نامه” آمادگی و مقابله با آثار زیان­بار پدیده گردوغبار (ریزگرد ) در کشور” ، دبیرخانه ملی و منطقه­ای مقابله با گرد و غبار مستقر در سازمان حفاظت محیط­زیست با آگاهی از کلیه آسیب­های اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی این پدیده و با بهره گرفتن از حداکثر ظرفیت سازمانی و ملی و نیز با همکاری نزدیک سایر ارگان­های ذیربط اقدامات لازم را در دو سطح ملی و منطقه­ای به شرح ذیل به اجراء درآورده است.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
لازم به ذکر است که حل این مسئله در مدت زمان کوتاه امکان پذیر نبوده و نیازمند فراهم شدن شرایط اعتباری لازم در کشور­های منشاء و شرایط امنیتی در کشور عراق و همچنین تخصیص اعتبارات مورد نیاز دستگاه­ها جهت اجرایی نمودن آئین نامه مذکور می­باشد.

۱-۴-۵-۲- اقدامات ملی

در سطح ملی اقدامات کوتاه­مدت و میان مدتی به شرح ذیل در خصوص کمک به مردم و کاهش میزان خسارات ناشی از گرد و غبار به اجراء در آمده است :

تصویب و ابلاغ آیین نامه آمادگی و مقابله با آثار زیان بار پدیده گرد و غبار در کشور در سال ۱۳۸۸ با عضویت ۱۷ وزارتخانه و سازمان؛

فعال­سازی دبیرخانه کمیته ملی گرد و غبار با همکاری ارگان­ها و وزارتخانه­های عضو آئین­نامه و تشکیل جلسات متعدد کاری؛

تهیه طرح جامع مدیریت مقابله با گرد و غبار و ارسال آن جهت تصویب نهایی به کمیسیون­های مربوطه در مجلس شورای اسلامی و کمیسیون زیربنایی دولت؛

اجرای پروژه تثبیت شن در استان­های جنوبی از جمله خوزستان با همکاری وزارت نفت به مساحت ۲۰۰ هزار هکتار که تاکنون بالغ بر ۱۶۱۱ هکتار اجرا شده است؛

تعریف و تصویب وظایف و مأموریت­های هر یک از سازمان­های عضو کارگروه آئین نامه گرد و غبار در سال ۹۰٫

۲-۴-۵-۲- وزارت جهاد کشاورزی:

ادامه پروژه تثبیت شن­های روان و بیابان­زدایی در سطوح مختلف شامل نهال­کاری ۷۱۸۰۰ هکتار ،‌ بذرپاشی ۲۴۰۰۰ هکتار،‌ مدیریت هرزآب ۷۶۸۸۰ هکتار، مراقبت و آبیاری ۱۰۲۲۹۸ هکتار،‌ مالچ پاشی ۷۵۰ هکتار.

۳-۴-۵-۲-سازمان هواشناسی :

دانلود