والتردیک(۱۹۷۷)، اعتقاد دارد ارزشیابی تکوینی، عبارتست از فرایند نظامدار اجرا و به کارگیری مواد آموزشی برای یادگیرندگان جهت گردآوری آن گونه از اطلاعات و داده هایی که بتواند برای تجدید نظر در مواد آموزشی به کار گرفته شوند. منظور از اصطلاح تکوینی آن است که فرایند ارزشیابی زمانی اتفاق می افتد که مواد هنوز در حال پدید آمدن هستند. از دیدگاه بعضی از صاحب نظران، ارزشیابی تکوینی انحصارا به داده هایی که از طریق آن به دست می آید،می پردازد؛ از جمله بیکر.اوا ال[۸۵](۱۹۷۴) معتقد است که این نوع ارزشیابی به هیچ وجه به مسئله ای فراسوی پاسخ های یادگیرندگان نسبت به فرایند آموزشی توجه نداشته و از این لحاظ خود را درگیر قضاوت درباره مقایسه ارزش برنامه هابا یکدیگر و سودمندی برنامه ها و به همین ترتیب سایر مسایل نمی کند؛ بلکه اطلاعاتی که از طریق ارزشیابی تکوینی به دست می آید، دارای هدفی مستقیم هستند؛ یعنی این اطلاعات به دست اندرکاران در امر نظام آموزشی کمک می کند که محصول به دست آمده را بهبود و اصلاح نمایند تا در زمان بعدی کارآیی بهتر داشته باشد. ساندرز و کانینگهام(۱۹۷۷)، ارزشیابی تکوینی را به مثابه قضاوت کردن در مورد هستی و تجدید نظر در شکل یا مولفه های مربوط به آن می دانند و این عمل را به قصد فراهم سازی بازخورد برای افرادی که مستقیما در فرایند شکل دهی هستی مشارکت دارند،مد نظر می گیرند؛ این هستی یا وجود می تواند محتوایی چاپی،یک پیام شنیداری دیداری،یک روش تدریس و خلاصه هر گونه فعالیت آموزشی قابل تصور باشد. اصطلاح مولفه های درگیر در یک فعالیت آموزشی می تواند شامل دانش آموزان، معلمان ،مشاوران،مدیران، مواد آموزشی و والدین و غیره باشد .با توجه به ساخت ویژه هر یک از این مولفه ها روش بهبود هر یک با دیگری متفاوت است ،اما نقطه اشتراک تمامی این فعالیت ها ،ایجاد تغییر در رفتار فراگیر است بنابراین هر چه بهبود و اصلاح در زمینه تسهیل شرایط برای به وقوع پیوستن تغییر در رفتار دانش آموز به صورتی به صرفه و ساده تر باشد، برای قضاوت و داوری در مورد نیل به این هدف،عملکرد فراگیر در رابطه با کسب هدف های از پیش تعیین شده، بهترین معیار و ملاک برای قضاوت است(مهجور۱۳۷۶). مهرنز و لهمان[۸۶](۱۹۸۴) بر این عقیده هستند که منظور از ارزشیابی تکوینی گردآوری اطلاعات در هنگام جریان یادگیری است تا بدین طریق بتوانیم تجربیات یادگیری دانش آموز را افزایش دهیم.
شواهد نشان می دهد که هر چه ارزشیابی های بیشتری انجام بگیرد، میزان پیشرفت تحصیلی بیشتر خواهد شد(کروکز[۸۷]۱۹۸۸). البته تاکید بر آنست که ارزشیابی های تکوینی مختصر و کوتاه ولی مستمر باشد، زیرا این امتحانات مکرر توجه دائمی دانش آموزان را می طلبد و در هر آزمون تکوینی معایب و نارسایی های دانش آموز به لحاظ یادگیری بهبود خواهد یافت ،چون در این آزمون های مکرر بازخوردهای بیشتری داده می شود به عبارت دیگر در این نوع آزمون ها تلاش بیشتر در مقاطع امتحانی و تقویت های آن بلافاصله دریافت می شود(کدیور۱۳۷۹). به طور کلی ارزشیابی می تواند برای گردآوری و استفاده از اطلاعات مفید و لازم برای بهبود یک برنامه آموزشی به کار برده شود.
با توجه به تعاریفی که از صاحب نظران مختلف در مورد ارزشیابی تکوینی ارائه شد،می توان گفت یکی از مهم ترین وظایف این نوع ارزشیابی درک سودمندی دوره و تعیین عوامل موثر در شکست آن دوره است؛ بدین ترتیب قسمت های مورد نیاز برای تجدید نظر مشخص خواهد شد.نتایج چنین ارزشیابی هایی، مجریان و پدید آورندگان برنامه را از میزان مطلوبیت برنامه آگاه خواهد ساخت.
در ارزشیابی تکوینی ،انتخاب واحد یادگیری یکی از اساسی ترین اقدامهای آن محسوب می شود. در هر دوره تحصیلی یا برنامه ی آموزشی، قسمت ها یا بخش هایی هستند که دارای وجودی متمایز و قابل تفکیک از سایر اجزا می باشند به طوری که حداقل از لحاظ تحلیلی می توان آنها را به گونه ای نسبتا مستقل از دیگر اجزاء مورد بررسی قرار داد، به هر حال یک واحد یادگیری شامل موضوع و مطلبی است که باید طی یک مدت معین آموخته شود. برای مقاصد ارزشیابی تکوینی ،لازم است که اجزای تشکیل دهنده ی این واحد را تجزیه و تحلیل کرد. شیوه تعیین نمودن مشخصات واحد یاد گیری برای اجرای ارزشیابی تکوینی عیناً همانند تعیین مشخصات برای اجرای ارزشیابی تراکمی (نهایی) است فقط با این تفاوت که جدول مشخصات برای ارزشیابی های تکوینی تمامی عناصر مهم یک واحد آموزشی را شامل می شود اما در جدول مشخصات که برای ارزشیابی نهایی تدوین می شود فقط نمونه ای از محتویات ورفتار های مندرج را در بر می گیرد. شایان ذکر است که تهیه وتدوین مشخصات یک واحد یادگیری به مجموعه ای از محتویات درسی مورد نظر ورفتار هایی که مورد انتظار است وهدف هایی که یادگیرندگان به آن برسند به صورت نسبتاً مبسوط ومفصل بیان وتوضیح داده خواهد شد پس بدین ترتیب بعد از روشن شدن این مجموعه مشخصات، معلمان یا متخصصان ارزشیابی می توانند از همین نوع مشخصات برای ساختن آزمون های تکوینی استفاده کنند وبا کمک این نوع آزمون ها می توان معلوم کرد که چه وقت یادگیرندگان به مهارت های مورد نظر دست یافته اند ویا این که میزان پیشرفت آنها در کدام جنبه ها رضایت بخش بوده است. لازم به توضیح است که جدول مشخصات بهترین وسیله برای تهیه آزمون های پیشرفت تحصیلی یادگیرند گان در هر مرحله از آموزش است . جدول مشخصات یک جدول دو بعدی است با تعدادی ردیف وستون متناسب با محتوا واهداف آموزشی درس در ردیف بالای جدول که بعد محتوا نامیده می شود اجزای مطالب ومحتوای درس نوشته می شوند ودر کنار آن بعد هدف یعنی در ستون جدول اهداف آموزشی قرار می گیرد واهداف را با توجه به شناختی که از محتوای درس به دست می آید مشخص می گردد یعنی هدف های آموزشی به کدام یک از حیطه های آموزشی شناختی ، عاطفی ، وروانی حرکتی تعلق دارد که بعد از مشخص کردن حوزه های مورد نظر سطوح مختلف آنها که از ساده به مشکل تدوین شده اند در بعد اهداف آموزشی قید خواهد شد .
بر همین اساس نوعی جدول مشخصات[۸۸] وجود داردکه ویژه ی سنجش تکوینی است. ابزار سنجش تکوینی آزمون های مختصری هستند که معلم در آغاز هر جلسه درس و قبل از آموزش درسی جدید از یادگیرندگان به عمل می آورد و هدف آن کسب اطمینان از تسلط یابی یادگیرندگان بر هدف های درس گذشته است. بنابراین هر معلم در طول یک ترم یا سال تحصیلی ،به تعداد واحدهای درسی یا جلسات درس خود ،آزمون های تکوینی تهیه و اجرا می کند که برای هر یک از آنها نوشتن یک جدول مشخصات لازم است.از آن جا که یک آزمون تکوینی در بر گیرنده محتوا و هدف های یک جلسه درس است،جدول مشخصات آن به مفصلی جدول مشخصات آزمون تراکمی یا پایانی نیست. معمولا در بعد محتوا تنها یک موضوع و در بعد هدف فقط چند هدف نوشته می شوند.

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت fotka.ir مراجعه نمایید.

بعد محتوا
بعد هدف آزمون جور کردنی
سطوح یادگیری هدف های یادگیری تعداد سؤال
یادآوردانش آمور واقعی

انواع آزمون های جور کردنی را نام ببرید
۱
یادآوری دانش مفهومی

محاسن ومعایب آزمون های جور کردنی را باز گو کند
۲
یادآوری دانش مفهومی

قواعد تهیه ی سؤالات جور کردنی را باز گو کند
۲
جمع ۵

مهمترین فواید ارزشیابی تکوینی برای معلمان:
ارزشیابی تکوینی، ضمن این که می تواند فواید متعددی برای یادگیرندگان داشته باشد. به همان میزان می تواند برای معلمان نیز مفید واقع گردد، زیرا از طریق نتایج و بازده های حاصل از آن می توان به نقاط قوت و ضعف فعالیت آموزشی آگاهی پیدا کرد. بنابراین این نوع ارزشیابی به طور کلی در جهت بهبود و ارتقای هر چه بیشتر محورهای اساسی نظام آموزشی،یعنی یاددهی و یادگیری ،به کار می رود.
مهم ترین نتایج ارزشیابی های تکوینی برای معلمان عبارتست از: بازخورد برای معلمان،کنترل کیفیت، جایگزین نمودن روش های نوین و یا جانشین برای بهبود بخشیدن و پیش بینی نتایج ارزشیابی نهایی(تراکمی)که در ذیل به توضیح آنها پرداخته می شود(کاظمی، ۱۳۵۵).
۱٫ بازخورد برای معلمان: آن چه در این مبحث مطمح نظر است، این است که لازم است ارزشیابی های تکوینی ،اطلاعاتی به شخص معلم ارائه دهد تا بتواند بر نقاط قوت و ضعف یاددهی خود، آگاهی و اشراف پیدا کند و در صورت نیاز در جهت اصلاح و تغییر تدریس خود گام بردارد و یا آن که آن را مبنای تجدید نظر و بازآموزی مفاهیم و مطالبی قرار دهد که دانش آموزان در یادگیری آنها با مشکلات جدی مواجه هستند.
۲٫ کنترل کیفیت: یکی از فایده های ارزشیابی تکوینی که می تواند متوجه معلم باشد، کنترل کیفیت شیوه ی تدریس و چگونگی کیفیت نوع سوالات آزمون های تکوینی است که این مورد بیشتر در آن دسته از واحد های آموزشی که به صورت پی درپی باشد صدق می کند و باعث می شود ،معلم،پرونده ای جهت ثبت و نگهداری نتایج آزمو ن های تکوینی دوره های تحصیلی متفاوت تهیه کند و آن را به عنوان مجمو عه ای از نرم ها و انتظارات ،مورد استفاده قرار دهد و به مقایسه نتایج آزمون های تکوینی دوره های تحصیلی مختلف در یک درس مشخص بپردازد که بدین طریق قادر است به میزان کیفیت شیوه تدریس و کیفیت آزمون های تکوینی به عنوان ابزاری جهت سنجیدن آموخته ها و دستیابی به اهداف آموزشی پی ببرد.
۳٫ به کارگیری راه های نوین به منظور بهبود بخشیدن یاددهی: این راهبرد یکی از فواید اساسی ارزشیابی های تکوینی است که می تواند به معلم مربوط باشد. منظور از طرق و روش های جایگزین این است که مواد آموزشی مختلف و متنوعی که وجود داردآمی توانند همان مطالب آموزشی را به زبان ساده و گویاتری به دانش آموزان انتقال داد.
۴. پیش بینی نتایج ارزشیابی نهایی (تراکمی): آزمو ن های تکوینی ،آن دسته از آزمون هایی هستند که پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رادر واحدهای آموزشی معین و جزئی مشخص می سازد ،اما آزمون نهایی یا تراکمی ،آزمونی است که میزان پیشرفت تحصیلی را در چندین واحد آموزشی و کلی مشخص و معین می کند. پس خواه ناخواه نکات اشتراک زیادی،هم از لحاظ موضوع و هم از نظر رفتارهای مورد انتظار ،با هم خواهند داشت و طبیعی خواهد بود که نتایج این دو نوع ارزشیابی با یکدیگر ارتباط داشته باشند شایان ذکر است که سوالات آزمون های تراکمی در حقیقت نمونه ای معرف از سوالات آزمون تکوینی که قبلا به اجرا در آمده است است. در ارتباط این دو مبحث،بلوم و همکاران[۸۹](۱۹۸۲) تحقیقی مبتنی بر این که این دو نوع ارزشیابی یک رابطه ی مستقیم و همبستگی نسبتا بالایی با همدیگر دارند انجام داده اند. بنابراین،توجه به این همبستگی و ارتباط مستقیم می توان نتایج ارزشیابی تراکمی را به واسطه نتایج ارزشیابی تکوینی پیش بینی نمود. سرانجام، یادگیر ی فرایندی است که می توان آن را در جریان شکل گیری، با بهره گرفتن از ارزشیابی های تکوینی ،مورد مشاهده و سنجش قرار داد و کارآیی این فرایند را مدت ها قبل از فرارسیدن زمان ارزشیابی تراکمی ،افزایش داد و نهایتا بدین ترتیب به بهبود و ارتقای یاددهی و یادگیری دانش آموزان همت گماشت.
مهمترین فواید ارزشیابی تکوینی برای یادگیرندگان :
۱. کمک به یاد گیری دقیق واحد های یاد گیری هر درس : به جرأت می توان گفت مفید ترین جنبه ی ارزشیابی تکوینی در کمکی است که این نوع ارزشیابی به دانش آموز می کند تا مادۀ درسی ورفتار های مربوط به هر واحد را بیاموزد، زیرا در این نوع ارزشیابی ها اگر بازخورد به شکلی مناسب ارائه، یعنی اشتباهات یادگیرند گان متذکر گردد ویا مورد تشویق وتحسین قرار بگیرد، می توان کمک قابل ملاحظه ای به پیشرفت فراگیران بکند؛ هم چنین اگر موضوع درس دارای مراحل پیاپی باشد یعنی دانستن مطالب واحد های نهایی منوط و وابسته به آموختن مطالب اولیه وآغازین باشد لازم است که یادگیرنده در واحد های اولیه به حد تسلط رسیده باشد که این امر تا حدود زیادی از طریق آزمون های تکوینی قابل دستیابی است . یکی از علل دیگر دستیابی دانش آموز به واحد های یادگیری این است که دانش آموز خود را مجبور می بیند که در مطالعه ی درسی مربوط کوشش بیشتر ی انجام بدهد زیرا خود را در مقابل آزمون های بعدی می بیند بدین ترتیب ارزشیابی های تکوینی دانش آموزان را از دو جهت یاری می کند یکی آن که تمامی مطالب آموختنی را به واحد های کوچکتر ی می شکند ودیگر آن که او را وادار می سازد تا در حین آن که خودش ودیگر سر گرم آموختن واحد معینی هستند آمادگی بیشتر برای واحد های بعدی داشته باشند .
۲٫ ارائۀ باز خورد و آگاهی از نتایج هر واحد درسی: از فواید دیگر ارزشیابی تکوینی که جزءِ جدایی ناپذیر آن محسوب می شود آگاهی از نتایج هر واحد درسی ومیزان یاد گیری حاصل شده است. بعضی از مطالعات و بررسی ها نشان داده اند آگاهی از نتیجه با ارائه باز خورد به شکل مناسب ، موجب بهبود یادگیری خواهد شد(نیول و مک گینس، ۱۹۸۵).
۳. تسلط آموزی: در تاثیرات مفید دیگر ارزشیابی تکوینی، تسلط آموزی و چیرگی بر مواد آموزش است، زیرا برای دانش آموزان که به حد تسلط یا نزدیک به آن رسیده اند به عنوان پاداش یا تقویت کننده موثر خواهد بود. این امر خصوصا از این بعد اهمیت دارد که موجبات تقویت مثبت دانش آموزان را نسبت به یادگیری واحد کوچک فراهم می سازد. وجود شواهد و مدارکی دال بر تسلط و چیرگی یادگیرنده به موضوع آموخته شده می تواند موجب انگیزش و کوشش مناسب و بیشتر برای یادگیری مطالب بعدی گردد.
۴. تشخیص مشکلات و نارسایی های یادگیری: از مزایا و فواید دیگر ارزشیابی تکوینی “تشخیص مشکلات “است. هم چنان که قبلا توضیح داده شد، نمره ی آزمون های تکوینی ،در فرایند یاددهی و یادگیری ارزشی چندان ندارد. جز آن که به عده ای از یادگیرندگان اطمینان می دهد که به حد تسلط رسیده اند یا خیر؛ اما جدا از این مطلب، این نوع آزمون ها نشان می دهند که کدام پرسش ها را درست جواب داده اند و به کدام سوال ها جواب نداده اند یا ناقص و نادرست جواب داده اند که از این طریق می توان پی به نارسایی ها و مشکلات یادگیری یادگیرنده گان برد.
آزمون های تکوینی باید به صورتی باشد که ضمن این که به تشخیص مشکلات و نارسایی های یادگیری دانش آموز پی می برد،باید وسیله ای برای کمک و اصلاح یادگیری وی نیز باشد.
بازخورد[۹۰]
در هرنظام آموزشی از جمله کسانی که می توانند در کاهش یا افزایش بهره وری نظام آموزشی کاملا موثر باشند معلمان مدرسه هستند. بسیاری براین باورندکه معلمان می توانند روی انگیزش دانش آموزان اثربگذارند. درتعیین نحوه ی تدریس وکار با دانش آموزان، معلمان می توانند تعاملات کلاسی رابه گونه ای تنظیم کنند که روی دانش آموزان اثرات مختلفی داشته باشند. باوجود اثر انکار ناپذیر معلمان، خیلی وقت نیست که محققان راه های فراوانی راکه معلمان می توانند روی انگیزش دانش آموزان اثر بگذارند شناخته اند. درگذشته نقش معلمان رادر این زمینه بسیار محدود می پنداشتند. روش اصلی معلمان برای ایجاد انگیزش در دانش آموزان دادن پاداش هایی از قبیل نمره ، امتیاز ،تشویق و…بوده است. این دید گاه که از نظریه ی شرطی سازی عامل اخذ شده بود امکان انگیزش رادرمحیط قرارمی داد. هدف نهایی چنین نظامی این بود که دانش آموزان فعالانه درفرایندیادگیری شرکت کنند. معلم مطالب راتنظیم می کرد دانش آموزان پاسخ می دادند و پاداش می گرفتند به این ترتیب برای یادگیری ،نیاز به تعامل زیادی بامعلمان نبود (کلر[۹۱]،۲۰۰۶). شواهدی که ازمنابع گوناگون به دست آمده این نقش معلمان راتغییرداده است .
رویکردی که نشان داده است می تواند به خوبی برآورد کندکه آیا دانش آموزان به اهداف و استاندارد های مشخص شده رسیده اند یا نه رویکرد انجام ارزشیا بی های تکوینی همراه با ارائه بازخورد های مناسب است (اورسماند،مری و ریلینگ،[۹۲] ،۲۰۰۲). امتحانات و ارزشیابی های تکوینی بسیار سودمند و موثر هستند زیرا به خوبی آشکار می کنند که دانش آموزان چه خطاهایی دارند و برای رسیدن به عملکرد مطلوب چه نیازهایی دارند. (اورسماند،مری و ریلینگ، ۲۰۰۲).
معلمان معمولاً از طریق دادن اطلاعاتی به دانش آموزان در رابطه با این که چرا یادگیری مهم است و چگونه به آن ها درانجام تکالیف مختلف کمک خواهد کرد، در دانش آموزان انگیزش ایجاد می کنند تابه مطالب توجه کنند و اطلاعات رابرای یادآورهای بعدی سازمان دهی ومرور ودرصورت لزوم از آنها استفاده کنند. یکی از فعالیت هایی که معلم می تواند در فرایند یاددهی یادگیری انجام دهد مقولۀ ارزشیابی است، که به بازخورد عملکرد روزانه و مرور گاه به گاه گفته می شود. باز خورد معلم یک عملکرد مهم در تدریس است(روز نشاین و استیو نز ،۱۹۸۶). بازخورد عبارت است از اطلاعاتی درباره ی وضعیت فعلی دانش آموز(چگونگی یادگیری و عملکردش) با توجه به اهداف و استاندارد های یادگیری از قبل مشخص شده (باتلر[۹۳]،۱۹۹۸).
معلم زمانی که انتقال دهنده ی باز خورد است، در قالب بیاناتی(به طور گفتاری) یا نوشته هایی (به شکل مکتوب) نحوه عملکرد دانش آموز را به او نشان می دهد که عملکردش ضعیف یا قوی، درست یا نادرست است. در مقابل دانش آموز نیز ازاین اطلاعات برای بهبود عملکرد آتی خودش استفاده می کند(وورک،۲۰۰۳).
چندین مساله به هنگام ارائه ی بازخورد معلم بعد از انجام ارزیابی های تکوینی وجود دارد که باید به آن ها توجه کرد: اول این که؛ انجام ارزیابی های تکوینی به طور خاص در دست معلم است چرا که فهمیدن این مطلب که دانش آموز درزمینه یادگیری چقدر پیشرفت داشته است و این که چقدر توانسته بر یادگیری خودنظارت و کنترل داشته باشد بیشتر از طریق این ارزیابی ها مشخص می شود، حتی برای تشخیص عملکرد و یادگیری نیازمند به اجرای چنین ارزشیابی هایی در سرتاسر زندگی هستیم(باود،۲۰۰۰). دوم این که؛ یکی از مفروضه های پذیرفته شده این است که هنگام انتقال پیام از جانب معلم به دانش آموز او می تواند پیام را رمزگشایی کرده ومعنی پیام را بفهمد و متقابلا واکنشی نشان دهد؛ حال آن که برخی پیامها دارای محتوای پیچیده و دشواری هستند که فهمیدن و درک آن ها نیازمند زمان کافی و همچنین بحث و گفتگوی بین دانش آموز و معلم هستند(هایگینس،هارتلی،واسکلتون۲۰۰۱؛ ایوانیک،کلارک و ریمر شاو[۹۴]،۲۰۰۰). سوم این که؛ پنداشتن بازخورد به عنوان یک فرایند شناختی تنها شامل انتقال اطلاعاتی بین معلم و دانش آموز به طور متقابل و تعاملی در قالب انگیزه ها و باورها است. پژوهش ها نشان داده است که بازخوردها از طریق باورهای انگیزشی معلم نظم داده می شوند و بازخورد های بیرونی (معلم) درباره این که دانش آموز چه احساسی (مثبت یا منفی ) نسبت به خود پیدا کند و این که چگونه یادگیری خود را نظم بخشد،بسیار موثر هستند (دیک،۱۹۹۹).
بازخورد چیست؟در بافت گسترده ای از تدریس و یادگیری، بازخورد معلم می تواند این گونه تعریف شود: نحوه ی پاسخ دهی معلم به عملکرد، نگرش و رفتار دانش آموزان در راستای هدف های آموزشی مشخص شده(اسکات[۹۵]،۲۰۰۵). بازخورد می تواند به شکل های گوناگونی نظیر بازخورد نوشتاری، کلامی، حالات و اشارات بدنی، تایید گفته های دانش آموز، تشویق و انتقاد اعمال شود(دینهام[۹۶]،۲۰۰۵). همچنین بازخورد از جانب افراد حاضر در یک کلاس می تواند از مسیر های گوناگون ارائه شود، مثلا بازخورد معلم به دانش آموز،دانش آموز به دانش آموز و دانش آموز به معلم ،که اطلاعات آگاهی دهنده را به یکدیگر مبنی بر نحوه ی عملکرد ارائه می دهند. بازخورد، اصطلاحی است که در علوم مختلف به کار برده می شود و کمابیش معنای واحدی از آن برداشت می شود، اما در آموزش و پرورش بازخورد دارای کاربردی حیاتی است؛معمولا در نگاه اول بازخورد به طور کلی بحث روی “دادن”و “پس دادن” دارد، در حالی که بحث فرایند بازخورد، فراتر و پیچیده تر از آن است. بازخورد شیوه ای است برای اصلاح و یا شکل دادن شیوه ی صحیح مطالب و موارد ارزیابی شده به دانش آموزان، به عبارت دیگر به حلقه ی اتصالی و ارتباطی بین ارزشیابی های معلم و اعمالی که بعد از ارزشیابی انجام می گیرد و باعث تکوین یادگیری در فراگیران می شود، بازخورد گفته می شود(اسکو[۹۷]،۲۰۰۰). سادلر(۱۹۸۹) در تایید بیان فوق می گوید: اگر بازخورد اثر تکوینی بر روی یادگیری نداشته باشد، در حقیقت نمی توان آن را بازخورد محسوب کرد؛ زیرا ماهیت بازخورد بیانگر اصلاح و بهبود یادگیری در فرایند یاددهی محسوب می گردد. در ارتباط با بازخورد بحث های فراوانی صورت گرفته است که همگی حاکی از آنند که بازخورد طرحی قطعی در فرایند های یاددهی و یادگیری می باشد و عنصر مهمی در مجموعه راهبردهای مرتبط با یادگیری محسوب می شود(گیپس و استوبارت،۱۹۹۷).
در حوزۀ تعلیم و تربیت،برای این که بازخورد یک یادگیری مفید را ایجاد کند نباید به صورت پاداش هایی پی در پی ارائه شود بلکه باید به فراخور شرایط و به دنبال عملکردهای متفاوت ارائه شود(خسروی، ۱۳۷۴).
بازخورد باید به صورتی ارائه گردد که دانش آموز قادر به درک آن باشد و تناسب کاملی با پاسخ دانش آمو ز داشته باشد، در آن صورت بازخورد، مفید واقع خواهد شد؛ مثلا اگر یادگیرنده در سطح بازنمایی (شناخت ) عملی باشد، ارائه ی تقویت و بازخورد در سطح تفکر تصویری یا نمادی بی فایده و شاید مضر نیز باشد(کدیور،۱۳۷۹).
لازم به ذکر است بازخورد به صور مختلف از جمله فردی، گروهی، کلامی، غیر کلامی (حرکتی واشاره ای) نوشتاری و یا ترکیبی از آن ها می تواند ارائه می شود که در پژوهش حاضر بازخورد های کلامی و نوشتاری بر اساس مدل بازخورد اصلاحی باتلر و وین(۱۹۹۵) به صورت جداگانه به هر یک از گروه های آزمایشی ارائه شده است. یکی از تدابیر متداول و موثر معلمان در ارزشیابی های رسمی و غیر رسمی از یادگیری دانش آموزان، به منظور دادن بازخورد به آنان، تشویق و ترغیب آنان در یادگیری، و رفع مشکلات یادگیری آنان، استفاده از بازخورد کلامی است. از این نوع بازخورد برای بهبود روش های یادگیری دانش آموزان و شیوه های آموزشی معلم می توان به خوبی استفاده کرد، زیرا بازخوردهای فوری برای معلم و دانش آموز فراهم می آورد. به هنگام ارائه بازخورد کلامی می توان از پرسش شفاهی استفاده کرد. پرسش شفاهی نوعی سوال تشریحی است که به صورت غیر رسمی طرح و جواب آن هم به صورت شفاهی در کلاس ارائه می شود.البته امتحانات رسمی شفاهی را می توان به گونه ای ترتیب داد که از نتایج آنها برای نمره گذاری دانش آموزان استفاده شود.