۳-۷-۱ روایی ۵۰
۳-۷-۲ پایایی پرسشنامه ۵۰
۳-۸ روش و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها ۵۱
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها ۵۲
۴-۱ مقدمه ۵۳
۴-۲٫ شاخص های توصیف داده ها ۵۳
۴-۲-۱ توزیع پاسخ دهندگان از نظر جنسیت ۵۳
۴-۲-۲ توزیع پاسخ دهندگان از نظر سن ۵۴
۴-۲-۳ توزیع پاسخ دهندگان از نظر میزان تحصیلات ۵۴
۴-۲-۴ توزیع پاسخ دهندگان از نظر سابقه کار ۵۵
۴-۲-۵ توزیع پاسخ دهندگان از نظرپست سازمانی ۵۵
۴-۲-۶ شاخص های توصیف داده ها:کارایی عملکرد ۵۶
۴-۲-۷ شاخص های توصیف داده ها: اثربخشی عملکرد ۵۶
۴-۲-۸ شاخص های توصیف داده ها: کیفیت عملکرد ۵۷
۴-۲-۹ شاخص های توصیف داده ها: کمیت عملکرد ۵۷
۴-۳- پاسخ به پرسش ها و فرضیه های پژوهش ۵۸
۴-۳-۱- پاسخ به پرسش و فرضیه اول ۵۸
۴-۳-۲- پاسخ به پرسش و فرضیه دوم ۵۹
۴-۳-۳- پاسخ به پرسش و فرضیه سوم ۶۱
۴-۳-۳- پاسخ به پرسش و فرضیه چهارم ۶۲
فصل پنجم: بحث، نتیجه گیری و پیشنهادها ۶۴
۵-۱ مقدمه ۶۵
۵-۲ نتیجه گیری مبتنی بر یافته های آمار توصیفی پژوهش ۶۵
۵-۲-۱- خلاصه و نتایج آمار توصیفی متغیر های جمعیت شناختی پژوهش ۶۵
۵-۲-۲- خلاصه و نتایج آمار توصیفی متغیر های اصلی پژوهش ۶۵
۵-۳- خلاصه و نتایج آمار استنباطی متغیر های اصلی پژوهش ۶۶
۵-۳-۱ نتایج حاصل از پرسش و فرضیه اول ۶۶
۵-۳-۲ نتایج حاصل از پرسش و فرضیه دوم ۶۷
۵-۳-۳ نتایج حاصل از پرسش و فرضیه سوم ۶۷
۵-۳-۴ نتایج حاصل از پرسش و فرضیه چهارم ۶۸
۵-۴ پیشنهادهای پژوهش ۶۸
۵-۴-۱ پیشنهاد های مبتنی بر یافته های پژوهش ۶۸
۵-۴-۲ پیشنهاد های اجرایی ۶۹
۵-۴-۳ پیشنهاد هایی برای پژوهش های آینده ۷۰
پیوست ها ۷۱
منابع و مأخذ ۷۲
الف. منابع فارسی ۷۲
ب. منابع غیر فارسی ۷۴
پرسشنامه ۷۸
فهرست جداول
عنوان شماره صفحه
جدول ۲-۱ گام های فرایند برون سپاری ۲۶
جدول ۲-۲ عوامل ارزیابی عملکرد در سطح واحدها و وظایف عملکردی مطابق مدل سینک ۳۳
جدول ۴-۱ فراوانی و درصد فراوانی پاسخ دهندگان از نظر جنسیت ۵۳
جدول ۴-۲ فراوانی و درصد فراوانی پاسخ دهندگان از نظر سن ۵۴
جدول ۴-۳ فراوانی و درصد فراوانی پاسخ دهندگان از نظر میزان تحصیلات ۵۴
جدول ۴-۴ فراوانی و درصد فراوانی پاسخ دهندگان از نظر سابقه کار ۵۵
جدول ۴-۵ فراوانی و درصد فراوانی پاسخ دهندگان از نظرپست سازمانی ۵۵
جدول ۴-۶ شاخص های توصیف داده ها: کارایی عملکرد ۵۶
جدول ۴-۷ شاخص های توصیف داده ها: اثربخشی عملکرد ۵۶
جدول ۴-۸ شاخص های توصیف داده ها: کیفیت عملکرد ۵۷
جدول ۴-۹ شاخص های توصیف داده ها: کمیت عملکرد ۵۷
جدول ۴-۱۰ آماره های توصیفی کارآیی عملکرد ۵۸
جدول ۴-۱۱ آزمون t برای کارآیی عملکرد ۵۹
جدول ۴-۱۲ آماره های توصیفی اثربخشی عملکرد ۶۰
جدول ۴-۱۳ آزمون t برای اثربخشی عملکرد ۶۰
جدول ۴-۱۴ آماره های توصیفی کیفیت عملکرد ۶۱
جدول ۴-۱۵ آزمون t برای کیفیت عملکرد ۶۲
جدول ۴-۱۶ آماره های توصیفی کمیت عملکرد ۶۲
جدول ۴-۱۷ آزمون t برای کمیت عملکرد ۶۳
فهرست نمودارها و شکلها
عنوان شماره صفحه
نمودار ۲-۱٫ انواع برون سپاری ۱۶
شکل ۲-۱٫ چرخه حیات برون سپاری ۲۳
برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.
چکیده
پژوهش حاضر، با هدف بررسی خدمات برون سپاری بر عملکرد سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی انجام شده است. در این پژوهش تأثیر خدمات برون سپاری بر مؤلفه های عملکرد، شامل اثربخشی، کارآیی، کمیت و کیفیت مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش از نوع کاربردی و به جهت روش، پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش را ۹۰ نفر از مدیران (ارشد، میانی و صفی) و کارکنان شاغل در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی که به نوعی با فعالیت های برون سپاری درگیر بوده اند، تشکیل می دهند. ابزار جمع آوری داده ها، از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. روایی پرسش ها، از اعتبار محتوایی، ظاهری و پایایی پرسش ها، با آلفای کرونباخ ۸۲۵/۰ درصد استفاده شده است. ۹۰ پرسش نامه بین کارکنان سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی توزیع و سپس کلیه پرسش نامه ها جمع آوری شده است. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS (اس. پی. اس. اس)، آمار توصیفی و آزمون T استفاده گردیده است. یافته های پژوهش نشان داد، با توجه به مقدار t محاسبه شده (۲۰۷/۴) و سطح معناداری (۰۰۰/۰) که از ۰۵/۰ کمتر است خدمات برون سپاری بر کارآیی عملکرد سازمان تأثیر مثبت داشته است. با توجه به مقدار t محاسبه شده (۷۱۸/۲) و سطح معناداری (۰۰۸/۰) که از ۰۵/۰ کمتر است خدمات برونسپاری بر اثربخشی عملکرد سازمان تأثیرمثبت داشته است. با توجه به مقدار t محاسبه شده (۵۱۹/۰) و سطح معناداری (۶۰۵/۰) که از ۰۵/۰ بیشتر است، خدمات برون سپاری بر کیفیت عملکرد سازمان تأثیر مثبت نداشته است. با توجه به مقدار t محاسبه شده (۵۸۴/۶) و سطح معناداری ۰۰۰/۰ که از ۰۵/۰ کمتر است، خدمات برون سپاری بر کمیت عملکرد سازمان تأثیر مثبت داشته است. درنتیجه خدمات برون سپاری در حد زیادی بر عملکرد سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی تأثیر مثبت داشته است.
کلید واژهها: برون سپاری – کمیت عملکرد – کیفیت عملکرد – اثربخشی عملکرد – کارآیی عملکرد – سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
فصل اول:کلیات پژوهش
۱-۱ مقدمه
امروزه مسائلی چون افزایش فشارهای رقابتی، دشواری های کسب و کار، محدودیت منابع، پیچیدگیهای فناوری و تخصصی شدن کارها، عدم اطمینان به آینده، افزایش هزینه ها، بزرگ شدن بیش از اندازه برخی از سازمان ها و نیز محدودیت های قانونی سبب شده است تا سازمان ها در الگوهای مدیریتی خود تجدید نظر کرده و برای دستیابی به مزیت های رقابتی در دنیای کنونی کسب و کار، به راهکار های جدیدی روی آورند. یکی از این راهکار ها، تمرکز بر شایستگی های اصلی و واگذاری انجام بسیاری از فعالیت ها به منابع خارج از سازمان (برون سپاری) است. از طرف دیگر در سال های اخیر بسیاری از سازمان ها به منظور کاهش راهبردی هزینه ها، ارتقاء کیفیت خدمات یا محصولات، افزایش رضایت مشتریان، بهبود عملکرد، افزایش اثربخشی، بهبود پاسخگویی و افزایش انعطاف پذیری در مقابل نوسانات بازار و تقاضاهای متنوع مشتریان، دستیابی به مهارت ها و فناوری های خارج از سازمان، آزادسازی منابع برای تمرکز بر قابلیتهای کلیدی سازمان و موارد دیگر، اقدام به برون سپاری نموده اند (سالونه،۱۳۹۰). به همین سبب در محیط رقابت جهانی که سازمان ها برای بقاء، نیازمند خلق ارزش و مدیریت هستند، برون سپاری به عنوان گزینه ای برای دستیابی به مزیت رقابتی و اطمینان از رشد سازمان و جهانی شدن مطرح شده و اجتناب ناپذیر می باشد (گنجی، ۱۳۹۰).
برون سپاری موجب کوچک شدن سازمان همراه با کاهش هزینه ها، افزایش بهره وری، سرعت و کیفیت خدمات، انعطاف پذیری، انتقال فناوری، جذب سرمایه گذاری خارجی، تقسیم خطرپذیری و در مجموع عملکرد بهینه سازمان می گردد (عظیم زاد، ۱۳۸۹). با توجه به افزایش فضای خصوصی سازی و راهبرد های کوچک سازی سازمان ها، برون سپاری به عنوان یکی از ابزارهای توسعه سازمان ها و ارتقای بهره وری در قالب کوچک سازی در سال های اخیر مورد توجه مدیران و مسئولان سازمانها – بالاخص کتابخانه ها – قرار گرفته و به صورت مختلف به اجرا درآمده است (باغی کشتان، ۱۳۹۱). برون سپاری، واگذاری برخی فعالیت های تکراری و متناوب داخل و نیز اختیارات تصمیم گیری شرکت به پیمانکاران خارج از آن در قالب یک قرارداد یا تفاهم نامه است. در برون سپاری نه تنها خود فعالیت ها، بلکه اغلب عوامل تولیدی و اختیارات تصمیم گیری مرتبط با آن نیز واگذار می گردد (چشم براه و مرتضوی، ۱۳۸۶). به بیانی دیگر برون سپاری عبارت است از انتقال فرایندهای غیر راهبردی به بیرون از سازمان و تمرکز بر فرایندهای کلیدی درون سازمان (رهنورد و خاوندکار، ۱۳۸۷).
برون سپاری در کتابخانه های ایران تقریباً سابقه ای طولانی دارد. برون سپاری خدمات کتابخانه های ایران را میتوان به دو قسمت تقسیم بندی کرد: الف) برون سپاری خدمات غیر فنی و غیر تخصصی؛ ب) برون سپاری خدمات فنی و تخصصی. نقل و انتقالات، صحافی وتعمیرات، چاپ و انتشار، تکثیر و فتوکپی از خدمات غیرتخصصی و معمولی هستند که کتابخانه ها آن ها را به بیرون از کتابخانه واگذار می کنند و شاید نخستین شکل برون سپاری در کتابخانه های ایران به شمار روند. کتابخانه ها معمولاً با شرکت های چاپ و تکثیر قرارداد امضاء میکنند تا امور مربوط را برای کتابخانه انجام دهند. با گذشت زمان و افزایش حیطه فعالیت و خدمات کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی و ورود فناوری اطلاعات به کتابخانه ها، نگهداری شبکههای اطلاعاتی و راه اندازی نظام های رایانه ای، به فعالیتهای قابل برون سپاری افزوده می شود. برون سپاری خدمات فنی و تخصصی کم و بیش در کتابخانه های ایران نیز انجام شده است. در میان فعالیت های اصلی و تخصصی کتابداری و اطلاع رسانی، فهرست نویسی و سازماندهی از فعالیت هایی هستند که برای انجام آن از امکانات مراکز خارج از کتابخانه استفاده می شده است. استفاده از فهرست برگه های کتابخانه کنگره به مدت طولانی، نمونه بارز این نوع برونسپاری است. کمبود کتابداران متخصص، نبود امکانات و نیروی انسانی لازم در کتابخانه های کوچک و لزوم یکدستی پیشینه های کتابشناختی از دلایل برون سپاری خدمات فهرست نویسی در کتابخانه های ایران به شمار می رود. در حال حاضر استفاده از لوح فشرده کتابشناسی ملی توسط دیگر کتابخانه ها از بارزترین نمونه های استفاده از امکانات و خدمات مراکز بیرون از کتابخانه به شمار می رود(حسن زاده و زندیان، ۱۳۸۴).
نتیجه تصویری درباره فناوری اطلاعات
سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، یکی از مهم ترین گنجینههای فرهنگ مکتوب در ایران و جهان اسلام است. این سازمان به نوبه خود بخشی از فعالیتها و خدمات خود را از قبیل خدمات چاپ و انتشار و تکثیر و فتوکپی و خدمات فنی خود مثل فهرست نویسی و آماده سازی را به شرکت ها واگذار کرده است. مدیران و مشاوران سعی در تشخیص، شناسایی، استفاده و تأثیر آن دارند، و الگوهای مشخصی در زمینه برون سپاری خدمات کتابداری در دسترس نیست و پژوهش حاضر، با مطالعه موردی، تأثیر خدمات برون سپاری بر عملکرد را با مؤلفه های کمیت، کیفیت، اثربخشی، کارآیی مورد بررسی قرار داده است.
۱-۲ بیان مسأله
کتابخانه ها با اینکه از ابتدا به گردآوری، سازماندهی و اشاعه اطلاعات به شکل های گوناگون پرداخته اند، اما به تدریج حیطه و حجم فعالیت آنها افزایش پیدا کرده است. روزگاری کتابخانه ها بیشتر به امانت کتاب می پرداختند؛ سپس، مجلات نیز جزء منابع کتابخانه ای شد. با گسترش آموزش دانشگاهی، پایان نامه ها و گزارش های تحقیقاتی نیز به این مجموعه اضافه شده است. منابع دیداری و شنیداری، اسناد و مدارک دولتی و غیر دولتی، پایگاه های اطلاعاتی و نظایر آنها همگی به مثابه منابع اطلاعاتی در کتابخانه ها گردآوری، سازماندهی و اشاعه اطلاعات می شود. ارائه خدمات اشاعه گزینشی اطلاعات، تحویل مدرک، امانت بین کتابخانه ای و نظیر آنها همگی نشان از گسترش دامنه فعالیت کتابخانه ها دارد. برخی از این فعالیت ها جزء فعالیت های حرفه ای و هسته کتابداری و اطلاع رسانی هستند. در مقابل برخی فعالیت ها جزء خدمات پشتیبانی، جنبی و غیر تخصصی تلقی می شوند مانند خرید، حمل و نقل، تکثیر، صحافی و مواردی نظیر آن . که معمولاً برای انجام این کارها به تخصص کتابداری و اطلاع رسانی نیازی نیست. ازسوی دیگر در خارج از کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی، شرکت هایی وجود دارند که به صورت پیمانکاری فعالیت های جنبی و حتی تخصصی کتابداری و اطلاع رسانی را انجام می دهند. برون سپاری برخی خدمات کتابداری و اطلاع رسانی، با توجه به افزایش فعالیت های کتابخانه ها راهکاری است که مدیران کتابخانه ها ومراکز اطلاع رسانی با بهره گرفتن از آن می توانند از امکانات و خدمات شرکت های خارج از سازمان برای پیشبرد اهداف کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی استفاده کنند و بدین شکل تأثیر منفی افزایش حجم اطلاعات بر کیفیت خدمات اطلاع رسانی را کاهش دهند (حسن زاده و زندیان، ۱۳۸۴).