سایر حضرات معصومین نیز مجاهدان این طریق بودند و همواره با طاغوت و طاغوتیان به مبارزه و جهاد نرم می پرداختند و پایه های نظام طاغوت را سست می کردند؛ این جهاد نرم چنان برای طاغوتیان گران بود (با آن که حضرات معصومین (ع) به جنگ سخت با آن ها نپرداخته بودند) که جز امام اول و سوم، سایر ائمه شهید راه همین مبارزه بودند و می توان آن ها را شهید جهاد نرم معرفی کرد.
در قرآن کریم تهاجم نرم دشمن نیز نشان داده شده است، مشرکان و منافقین در جنگ نرم هر چند از ابزار غیرخشونت‌آمیز استفاده می‌کنند اما همان اهداف سلطه‌گری خود را دارند، یکی از مهمترین ابزار آنها در ابتدای اسلام استفاده از شایعه بود، در قرآن نمونه‌های زیادی از شایعات دشمن علیه پیامبر(ص)، مسلمانان و اسلام آمده است. تضعیف جبهه حق از سوی منافقین از دید قرآن مخفی نمانده است، از همان ابتدای رشد اسلام، تلاش دشمن برای محو این دین با بهره گرفتن از ابزار فیزیکی و نرم دنبال شد، تاریخ اسلام مملو از عملکرد نفاق‌آمیز دشمنان و استفاده از شایعه، تهمت، تمسخر و جوسازی علیه مسلمانان بوده است. صورت‌‌بندی‌های این جنگ نرم در تاریخ بشریت زیاد است، در واقع هر گامی که برای اصلاح انسان‌ها برداشته می‌شود، اشکال مختلفی از روش‌های مقابله از سوی اهل باطل ایجاد می‌شود، در آیات و داستان‌های قرآن نیز این صحنه تقابل به خوبی تبیین شده است.
قرآن این تصور را که دشمن در گذشته تنها با جنگ فیزیکی به میدان آمده بود، رد می‌کند و به مخاطب خود می‌فهماند که دشمن زیرکانه از بهترین ابزار خود استفاده می‌کرد، با توجه به آنکه در زمان‌های گذشته مردم نسبت به امروز از اهداف دشمنان آگاه نبودند، مدیریت پیامبران و صالحان در این تقابل به خوبی مشخص می‌شود، لذا جنگ نرم برای مسلمانان واژه غریبی نیست .
از آن جایی که در جنگ نرم همه گروه ها و اقشار یک جامعه به ویژه خواص و رهبران، مخاطب پیام هستند، لازم است تا خواص با ایجاد بستری مناسب، زمینه بصیرت زایی و بصیرت افزایی در توده های مردم را فراهم آورند و اجازه ندهند تا دشمنان با هنجارشکنی، اهانت و دیگر شیوه ها مردم را به سمت و سوی غفلت کشانند و با اختلاف و تفرقه به اهداف ناپاک دست یابند چون ریشه جنگ نرم در انحراف افکار است.
۲ـ۱٫ اصل استماع
یکی از اصول اسلامی که رعایت آن برای مومنین ضروری است و از راهکارهای خنثی سازی عملیات نرم و جنگ روانی علیه مسلمین است اصل استماع است؛ این اصل که از اصول مسلم قرآنی است، مومنین را به استماع اخبار و اقوال مختلف و پیروی از بهترین آن ها دعوت می کند:
پس بندگان مرا بشارت ده! همان کسانی که سخنان را می شنوند و از نیکوترین آن ها پیروی می کنند آنان کسانی هستند که خدا هدایتشان کرده، و آن ها خردمندانند (زمر، ۱۸).
در آیه به شنیدن آزادانه و انتخاب هوشمندانه و از روی تفکر توجه داده شده است (مکارم شیرازی، ج ۱۹: ۴۱۲)
این انتخاب احسن نیز ویژه ی مومنین است و آن هایی که ولایت الله را پذیرفته اند (طبرسی، ج ۸: ۷۷۰ و ج ۳: ۴۵۲)
۲ـ۲٫ اصل تبیین
یکی دیگر از اصل هایی که در اسلام وجود دارد و در دفاع از حریم نرم جامعه موثر و مهم است، اصل تبیین است. این اصل که در قرآن و روایات فراوان به آن تنبیه داده شده است مومنین را بر این می خواند که در اخبار و گزارش ها خصوصاً گزارش های مهم به تبیین و تحقیق بپردازند و بدون تحقیق و تبیین عمل نکنند و در نگاه اول خبر را صحیح ندانند و درنگ و تحقیق را سرلوحه کار خود قرار دهند و تا موضوع روشن و آشکار شود(طباطبائی، ج۱۸: ۳۱۱).
چنانچه قرآن کریم می فرماید:
ای کسانی که ایمان آوردیده اید! اگر شخص فاسقی خبری برای شما بیاورد، درباره آن تحقیق کنید، مبادا به گروهی از روی نادانی آسیب برسانید و از کرده ی خود پشیمان شوید! (حجرات، ۶)
۲ـ۳٫ اصل تولی و تبری
مهم ترین هدف دشمن در جنگ نرم، تصرف انسان است و این حاصل نمی شود جز با تصرف قلب ها و مدیریت حب و بغض که اسلام دراین باره اهتمام و توجه جدی مصروف داشته است. و این اهمیت تا بدان حد است که در احادیث بسیاری به این مضمون اشاره شده است که دین جز حب و بغض نیست.(قال الصادق (ع) هل الدین الا الحب و البغض- شیخ حر عاملی، ج ۱۵: ۱۲۸) قرآن نیز در بیان صفات رسول (ص) و مومنان می فرماید:
محمد (ص) فرستاده خداست و کسانی که با او هستند در برابر کفار سرسخت و شدید، و در میان خود مهربانند. (فتح: ۲۹)
مدیریت حب و بغض که در اسلام به آن تولی و تبری می گویند از مهم ترین فروعات دین مذهب تشیع است و یکی از اساسی ترین ارکان مذهب تشیع به شمار می آید. اسلام برای قلوب مومنین ارزش و احترام خاصی قائل است و از مومنین می خواهد هر حب و بغضی را در قلب خود جای ندهند (القلب حرم الله فلا تسکن حرم الله غیرالله محمد باقر مجلسی ج ۶۷: ۲۵). بلکه حب و بغض آن ها الهی باشد (ر.ک باب وجوب الحب و البغض فی الله در جوامع حدیثی). و برای خدا و به مؤمنین توصیه شده است نسبت به کفار و دشمنان فکر و اندیشه خود تبری داشته باشند که تبری بالاتر از بغض است و معنای دوری و اجتناب را دارد که مرحله بعد از بغض است و تولی نیز قبول ولایت است و بالاتر است از حب و محبت (ر.ک معنای لغوی تولی و تبری در معاجم لغت).
۲ـ۴٫ اصل عدم دوستی با کفار
یکی دیگر از اصول اسلامی که رعایت آن باعث ایمن شدن مسلمین در برابر جنگ نرم دشمنان می شود، اصل عدم دوستی (ولایت) با غیرمومنین است. به این نکته در چندین آیه از قرآن کریم چون آیه ی ۵۷ سوره ی مائده اشاره شده که می فرماید:
ای کسانی که ایمان آوردیده اید! افرادی که آیین شما را به باد استهزاء و بازی می گیرند- از اهل کتاب و مشرکان- ولی خود انتخاب نکنید و از خدا بپرهیزید اگر ایمان دارید! (مائده:۵۷)
و روایات فراوانی از حضرات معصومین (ع) ذکر شده است، و بر اهل ایمان لازم دانسته شده است تا از محبت و دوستی پنهان و آشکار، ظاهری و باطنی با آن ها که دین آن ها را به مسخره می گیرند و با آن ها دشمنی می کنند، برحذر باشند.
چنانچه در قضیه ای امام معصوم (ع) اجاره ی حیوان یکی از شیعیان را به طاغوت نداند؛ و در بیان علت فرمودند: به اندازه ی بازگشت حیواناتت امید حیات و نصرت طاغوت را داری که این مقدار از علاقه نیز (که گذرا و برای مصالح شخصی است) مورد تایید اسلام نیست.
۲ـ۵٫ اصل عدم وابستگی
یکی از اصول اسلام اصل نفی سبیل است؛ معنای این اصل آن است که مسلمین نباید کاری انجام دهند که کفار بر آن ها سلطه داشته باشند و هرگونه وابستگی اعم از اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و … را باید از بین ببرند.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
خداوند هرگز کافران را بر مومنان تسلطی نداده است. (نساء، ۱۴۱)
اگر مسلمانان به این اصل عمل کنند و نیازهای فکری، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی خود را تامین کنند، دیگر امکان جنگ نرم با مسلمین بسیار کاهش می یابد و درصورت حمله به مواضع اسلامی مسلمین با قواعد و توانایی های خود این مقابلات را دفع می کنند.
عکس مرتبط با اقتصاد
۲ـ۶٫ اصل امر به معروف و نهی از منکر
اصل امر به معروف و نهی از منکر قوی ترین استراتژی دفاعی اسلام در برابر حملات نرم و وسوسه های شیطانی است. یکی از واجبات دین مبین اسلام که در مکتب اهل بیت (ع) تاکید فراوانی به آن شده است، مسئله امر به معروف و نهی از منکر است. مسلمین با وجود این اصل هیچ گاه دچار خمودگی و بی توجهی نسبت به محیط پیرامون خود و جامعه ی اسلامی نمی شوند و با این عمل جامعه خود را نسبت به هجوم دشمنان بیمه می کنند. این اصل عامل دفع افکار و اعمال مخالف مشی جامعه اسلامی است و باعث هدایت فریب خوردگان و طرد گمراهان است و اجرای آن به استشهاد قرآن باعث بهترین امت ها شدن است:
شما بهترین امتی بودید که به سود انسان ها آفریده شده اند(چه اینکه) امر به معروف . نهی از منکر می کنید و به خدا ایمان دارید. و اگر اهل کتاب (به چنین برنامه و آیین درخشانی) ایمان آورند، برای آن ها بهتر است! (ولی تنها) عده کمی از آن ها با ایمانند، و بیشتر آن ها فاسقند، (و خارج از اطاعت پروردگار) (آل عمران: ۱۱۰)
این اصل نسبت به همه ی افراد جامعه خصوصاً نزدیکان (قو انفسکم و اهلیکم نارا وقودها الناس و الحجاره، تحریم: ۶) و اطرافیان جاری است و دارای مراتبی است که تنفر قلبی، دعوت لسانی، عملی، و بازدارندگی فیزیکی از مراتب آن است (ر.ک توضیح المسائل باب امر بالمعروف و النهی عن المنکر و کتب تفصیلی فقهی) که به دقت نسبت به همه موارد و همه ی اشخاص برنامه ریزی شده است.
۲ـ۷٫ اصل وحدت
یکی از مواردی که اسلام بسیار به آن اهمیت می دهد حفظ وحدت جامعه ی اسلامی است. و از منظر بسیاری از بزرگان جامعه ی اسلامی، حفظ وحدت از اهم واجبات است. اهمیت وحدت در نگاه اسلام بسیار است، چنانچه به هم زدن وحدت جامعه ی اسلامی جرمی بزرگ در اسلام شمرده شده است و کسی را که از جماعت مسلمین فاصله بگیرد خارج از دین می داند.
در اهمیت وحدت همین بس که امیرالمومنین علی (ع) سال ها خانه نشینی را تحمل کردند تا وحدت مسلمین خدشه دار نشود و دشمنان از آن سوء استفاده نکنند و همچنین در ادبیات اسلامی تفرقه، دشمنی و عداوت از اعمال شیطان و خواست شیطانی معرفی شده است که مومنین باید اینگونه مسائل را در تمامی جامعه اسلامی از بین ببرند. چنانچه قرآن دستور می دهد:
و همگی به ریسمان خدا (قرآن و اسلام (قرآن و اسلام، و هرگونه وسیله وحدت) چنگ زنید، و پراکنده نشوید! و نعمت (بزرگ) خدا را بر خود، به یاد آرید که چگونه دشمن یکدیگر بودید، و او میان دل های شما، الفت ایجاد کرد، و به برکت نعمت او، برادر شدید! و شما بر لب حفره ای از آتش بودید، خدا شما را از آن نجات داد. این چنین، خداوند آیات خود را برای شما آشکار می سازد شاید پذیرای هدایت شوید (آل عمران: ۱۰۳).
۲ـ۸٫ اصل شناخت حق
یکی از مواردی که اسلام بر روی آن تاکید فراوان دارد و حضرات معصومین آن را بارها گوشزد کرده و مشی بر آن صراط را موجب حفظ دین و عدم گمراهی در شبهات دانسته اند، شناخت حق از مصادر حقیقی و اصلی آن است نه از افراد و جریان ها.
از منظر اسلام معیار حق، شناخت آن است، نه افراد زیرا افراد ممکن است در مواقع خاص بلغزند و بیراهه مشی کنند پس ابتدا باید حق را شناخت و با معیار حق درباره ی اعمال و رفتار افراد قضاوت کرد.
۲ـ۹٫ اصل ولایت فقیه
یکی از خصوصیات مکتب تشیع، اتصال این مکتب از طریق ائمه (ع) به مکتب انبیاء الهی و خاتم پیامبران است. با این اتصال مردم با رجوع به امام در حوادث و اتفاقات خود را در برابر هجوم دشمنان حفظ کرده و احکام و دستورات دینی خود را فرا می گیرند، در زمان غیبت امام معصوم (عج) نیز طبق فرموده ی معصومین باید به دین شناسان آگاه، خبیر، مطیع امر خدا، مراجعه و به سخنان این دین شناسان پرهیزکار عمل کنند.
چنانچه در سه دهه ی اخیر به خوبی مشخص است این اصل مترقی اسلامی باعث شده است که دشمنان اسلام در تمامی هجمه های سخت و نیمه سخت و نرم خود علیه ملت ایران ناکام باشند، زیرا مردم ایران پیروی از علما و فقهای دین دار را چنانچه دستور شرع است بر خود لازم می دانند و پشتیبان ولایت فقیه هستند.
۳٫ اصول جنگ نرم در صدر اسلام(مطالعه موردی مقطع امام علی علیه السلام).
سه جریان عمده مخالف حکومت حضرت علی(ع) هر یک به روشی به دشمنی با حضرت پرداختند و برای دستیابی به اهداف خویش توطئه های فراوانی به راه انداختند. از این سه جریان، ناکثین از همه بیشتر در این راه پیش قدم بوده اند. اینها کسانی بودند که جزء اصحاب پیامبر و از اولین بیعت کنندگان با حضرت امیر(ع) بودند. سمبل این جریان طلحه و زبیر هستند. جریان ناکثین (پیمان شکنان) قصه دردناک خودی های بریده از آرمان ها است. ناکثین داستان عبرت آمیز برگزیدگانی است که دنیاطلبی، آنان را در مدار نفاق قرارداد و سرانجام به مبارزه با امام(ع) کشاند. این جریان آینه عبرت است. درسی برای تمامی کسانی که باور دارند دنیا محل امتحان است و ماده امتحانی آن، عشق به خداست.
«به خدا سوگند معاویه از من سیاستمدارتر نیست وی نیرنگ می زند اما من اهل مکر و حیله نیستم.»
۳ـ۱٫ انجام فعالیت های سازمانی و تشکیلاتی
فعالیت تشکیلاتی و سازمان یافته، تأثیر مهمی در پیروزی یک جریان دارد. ناکثین با آگاهی از نقش و تأثیر فعالیت سازمانی تلاش کردند تا در قالب یک گروه، حزب و سازمان، متشکل شوند و اهداف خود را به آسانی پیش ببرند.
علی(ع) بیان می دارند، با اینکه اهل باطل در درون خود جهنمی از اختلاف و تفرقه دارند، اما در مقابل حق متحد بوده و در قالب یک تشکل به مقابله با حق می پردازند. علی(ع) در نهج البلاغه آنگاه که سخن از پیمان شکنان می کند بر روی این نکته تأکید می کند که اینان گروهی متشکل و سازمان یافته هستند.
دشمنان برای رسیدن به اهداف خود با یکدیگر متحد شده و همکاری می کنند. علی(ع) طلحه و زبیر، یعلی بن امیه و عبدالله بن عامر را مثال می زند و می فرماید:
«با اینکه طلحه و زبیر از شورشیان علیه عثمان بودند هزینه سپاه خود را در جنگ جمل از طریق فرمانداران عثمان تأمین می کردند به طوری که یعلی بن امیه که از طرف عثمان در صنعا حکومت می کرد و اموال زیادی اندوخته بود چهار هزار دینار و هفتصد شتر در این راه، در اختیار زبیر قرارداد.»
عبدالله بن عامر نیز که از فرمانداران عثمان بود همین اندازه بودجه سپاه را تأمین کرد و شتری به نام عسکر در مقابل ششصد درهم در اختیار طلحه قرار داد.
ابن ابی الحدید می نویسد:
وقتی طلحه و زبیر شورش کردند، معاویه در نامه ای به زبیر از وی به عنوان امیرالمؤمنین یاد می کند:

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت jemo.ir مراجعه نمایید.