منابع استرس شغلی زیادی در محیط کار پرستاران تشخیص داده شده و در این راستاگران باری، فوریت کار، مرگ بیماران، استقلال در عمل، فقدان حمایت اجتماعی،تناسب شغلی ضعیف،عدم کفایت دانش تخصص لازم، محل کار ناایمن و محیط مراقبت بهداشتی به سرعت در حال تغییر، به عنوان استرس زاهای پرستاری شناخته شده اند.( آدایی[۱۲]،وانگ[۱۳]،۲۰۰۶ ؛همینگ وی[۱۴]، اسمیت[۱۵]، ۱۹۹۹). تحقیقات در گذشته نشان داده است که برون دادهای شغلی مثل استرس شغلی در ایجاد فرسودگی هیجانی موثر می باشد.( به نقل از توی[۱۶]،آدامز[۱۷]،۱۹۹۳). یکی از عوامل موثر در عملکرد پرستاران در بیمارستان داشتن تعهد سازمانی است و آنجا که تعهد سازمانی نوعی وابستگی عاطفی به سازمان می باشد.( به نقل از هراسکوویچ[۱۸]، می یر، ۲۰۰۲).و شغل پرستاری با فشار عصبی زیاد و استرس همراه است و استرس شغلی و تعهد سازمانی نیز از عوامل تعیین کننده سازمانی هستند. پرستاران به واسطه ماهیت شغلشان به شدت در معرض فرسودگی هیجانی هستند.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
تعهد سازمانی متغیری است که با انگیزش و خشنودی شغلی پیوسته است و دارای اجزاء زیر می باشد.
ـ قبول ارزشها و اهداف سازمان
ـ تمایل به اعمال تلاش برای سازمان
ـ دارا بودن میل قوی برای پیوسته ماندن به سازمان(ماودی[۱۹]،پورتر[۲۰] و استیرز[۲۱]، ۱۹۸۲).
اخیرا روان شناسان صنعتی و سازمانی یک مفهوم سه مولفه ای از تعهد ارائه نموده اند: (می یر[۲۲]،آلن[۲۳]، اسمیت،۱۹۹۳) .این سه مولفه عبارتند از:
۱- عاطفی[۲۴] ۲- مستمر[۲۵] ۳- هنجاری[۲۶]
تعهد عاطفی یا نگرش هنگامی رخ می دهد که کارکن به دلیل پیوستگی عاطفی میل به ماندن در سازمان دارد.
تعهد مستمر هنگامی وجود دارد که یک فرد باید در سازمان باقی بماند چون او به مزایا و حقوق نیازمند است و نمی تواند شغل دیگری پیدا کند.
تعهد هنجاری از ارزشهای کارکنان نشان می گیرد. افراد چنین باوری دارند که به سازمان مدیون هستند و در آن باقی می مانند و آن را درست ترین چیزی می دانند که انجام می دهند. تعهد سازمانی برای کارکنان مفید است و سبب افزایش انگیزش و خشنودی آنها و سبب پاداشتهائی چون ارتقاء و افزایش حقوق می شود. تحقیقات نشان میدهدابتدا استرس زمینه را برای فرسودگی هیجانی فراهم می آورد و پیش از آنکه استرس بطور مستقیم باعث واکنشهای رفتاری شود، ابتدا با اعمال فشار های متعدد برفرد باعث بهم خوردن تعادل روانی و عاطفی و نحوه تفکر آنها میشود(گل پرور و همکاران، ۱۳۸۷).
براساس نظریه اسپتاین، افرادی در کنار آمدن با استرس موفق ترند معمولا سازنده تر فکر می کنند افرادی که تفکرشان تخریبی است دچار استرس می شوند(اپستاین[۲۷]،مایر،۱۹۸۹).طبق نظریه اسپتاین با یادگیری تفکر به گونه ای متفاوت می توان استرس را نیز کنترل کرد. اسپتاین چهار نوع تفکر طبقه بندی شده را تعیین کرد. تفکر طبقه بندی شده، تفکر خرافی، خوش بینی خام، تفکر منفی.
مطالعه مقیاس های تفکر سازنده شاخص هایی را در مورد تفاوت بین افراد با تفکر سازنده و افراد با تفکر مخرب نشان می دهد. تفاوت اصلی هنگام دریافت پیامدهای منفی رخ می دهد. هر دو گروه خواهان نتایج مثبت اند.اما افراد با تفکر مخرب، بعد از دریافت پیامد منفی، بیشتر گرایش به تعمیم دهی بیش از حد نسبت به خود دارند. عزت نفس آنها کاهش می یابد. احساس افسردگی می کنند و نسبت به عملکرد آتی خود احساس درماندگی می کنند و اینها نشان دهنده برخی از ویژگیهای افراد افسرده است. اسپتاین معقتد است افرادی که تفکر سازنده ضعیف دارند استرس بیشتری تجربه می کنند و به طور خود انگیخته با خلق تفکر منفی به نبود استرس زاهای بیرونی و تهدید آمیز بودن استرس زاهای بیرونی فکر می کنند.لذا پژوهش حاضر به دنبال پیش بینی فرسودگی هیجانی، از طریق متغیرهای استرس شغلی، تعهد سازمانی و تفکر سازنده می باشد.
نتیجه تصویری برای موضوع افسردگی

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.

۱-۳ ) اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

تقریبا در همه کشورها بخش عمده ای از نیروی انسانی نظام درمانی را پرستاران تشکیل می دهند.پرستاران از جمله افرای هستند که ارتباطی نزدیک و تنگاتنگ باسایر مردم دارند.مسولیت سلامتی و زندگی انسانها را به دوش می کشند و با بیماران وبیماریهای درمان ناپذیر روبرو هستند.از این رو پیوسته فشارهای روانی شدیدی را تجربه می کنند. روابط با بیمار، به تخلیه ذخایر عاطفی پرستار می انجامد واین علامت محوری فرسودگی هیجانی است. بروز نشانگان فرسودگی هیجانی با پیامدهایی همراه است که مهمترین آنها عبارتند از: افت سطح سلامت روانی و جسمانی پرستار، غیبت از محل کار، تغییر شغل، افت کیفیت مراقبت از بیمار و کاهش رضایت بیمار. (کلیفدر[۲۸]، پاور[۲۹] و لز[۳۰]،۲۰۰۱؛اشنیدر[۳۱] و بوش[۳۲]،۱۹۹۸؛بلانی[۳۳]،فرلانی و گنجی[۳۴]،۱۹۹۶). روشن است که این روند افت کیفی و کمی خدمات بهداشت و درمان را به دنبال دارد.پرستارانی که از فرسودگی هیجانی رنج می برند از نظر روانی بی تفاوت،افسرده،زود رنج وخسته می شوند،از همه جنبه های محیط کارشان چون همکارن ایراد می گیرندو به طور منفی به پیشنهاد های دیگران واکنش نشان می دهند .کیفیت کار آنها ،نه لزوما کمیت کاهش می یابد.مطالعات انجام شده در آمریکا نشان می دهد در چهار سال گذشته ۱۸%افزایش در میزان شکایات بر علیه پرستاران وجود داشته است.این افزایش ممکن است مربوط به افزایش تعداد پرستارانی باشد که در شرایط فشار کاری کار می کنند و از فرسودگی هیجانی رنج می برند.بیشترین شکایات مربوط به مرگ بیماران بوده است .تقریبا ۲۰% خطاهای پرستاری منجر به مرگ شده،۳۳%آسیب دائمی جدی به همراه داشته و بقیه موارد منجر به آسیب های موقت شده است.(میلر،۲۰۱۰). همچنین مطالعات انجام شده در کشور نشان میدهد که از ۲۵۸۵مورد مرگ مادران باردار در طی سال های ۱۳۸۴-۱۳۷۸،تقریبا ۶۰% به علت خطاهای پزشکی ،پرستاری و مامایی به علت حجم کاری بالا ، کار در شرایط پر استرس و فرسودگی عاطفی بوده است.(فاطمه فارابی و همکاران،۱۳۸۸).روشن است که این روند افت کیفی و کمی خدمات بهداشت و درمان را به دنبال دارد.از این رو شناسایی هرچه بیشتر عوامل موثر بر فرسودگی هیجانی پرستاران می تواند در ارتقای سطح سلامت و خدمات ارائه شده توسط پرستاران سودمند باشد.با توجه به مطالب یاد شده تحقیق قصد دارد به بررسی متغیر فرسودگی هیجانی و ارتباط آن با استرس شغلی،تعهد سازمانی و تفکر سازنده در پرستاران بپردازد.
نتیجه تصویری درباره سلامت روانی

۱-۴ ) اهداف مشخص تحقیق

۱-۴-۱) هدف کلی

تعیین و پیش بینی رابطه بین استرس شغلی، تعهد سازمانی و تفکر سازنده با فرسودگی هیجانی پرستاران

۱-۴-۲) اهداف جزئی

تعیین رابطه و پیش بینی مولفه های استرس شغلی با فراوانی فرسودگی هیجانی پرستاران

تعیین رابطه و پیش بینی مولفه های استرس شغلی با شدت فرسودگی هیجانی پرستاران

تعیین رابطه و پیش بینی مولفه های تعهد سازمانی با فراوانی فرسودگی هیجانی پرستاران

تعیین رابطه و پیش بینی مولفه های تعهد سازمانی با شدت فرسودگی هیجانی پرستاران

تعیین رابطه و پیش بینی مولفه های تفکر سازنده با فراوانی فرسودگی هیجانی پرستاران

تعیین رابطه و پیش بینی مولفه های تفکر سازنده با شدت فرسودگی هیجانی پرستاران

۱-۵ ) فرضیه های تحقیق

۱-۵-۱) فرضیه اصلی

بین استرس شغلی، تعهد سازمانی و تفکر سازنده با فرسودگی هیجانی پرستاران رابطه وجود دارد.

۱-۵-۲) فرضیه های جزئی

مولفه های تعهد سازمانی می تواند فراوانی فرسودگی هیجانی پرستاران را پیش بینی نماید.

مولفه های تفکر سازنده می تواند فراوانی فرسودگی هیجانی پرستاران را پیش بینی نماید.

مولفه های استرس شغلی می تواند فراوانی فرسودگی هیجانی پرستاران را پیش بینی نماید.

مولفه های استرس شغلی، تعهد سازمانی و تفکر سازنده به طور ترکیبی می توانند فراوانی فرسودگی هیجانی پرستاران را پیش بینی نمایند.

مولفه های تعهد سازمانی می تواند شدت فرسودگی هیجانی پرستاران را پیش بینی نماید.

مولفه های تفکر سازنده می تواند شدت فرسودگی هیجانی پرستاران را پیش بینی نماید.

مولفه های استرس شغلی می تواند شدت فرسودگی هیجانی پرستاران را پیش بینی نماید.

مولفه های استرس شغلی، تعهد سازمانی و تفکر سازنده به طور ترکیبی می توانند شدت فرسودگی هیجانی پرستاران را پیش بینی نماید.

۱-۶ ) تعریف واژه و اصطلاحات

۱-۶-۱) فرسودگی هیجانی

تعریف مفهومی: نشانگانی است مبنی بر خستگی روانی و فیزیکی، همراه با افت انگیزش فرد در محیط کار .
تعریف عملیاتی: نمره ای که آزمودنی از پرسشنامه فرسودگی هیجانی مسلش و جسکون به خود اختصاص می دهد.

۱-۶-۲) استرس شغلی

تعریف مفهومی: پاسخهای هیجانی ـ فیزیکی آسیب زا ناشی از عدم تناسب بین شغل با توانائی ها ، ظرفیت ها ، منابع و نیازها می باشد.(دل واله[۳۵]و براوو[۳۶]،۲۰۰۷) .و از مشکلات زیاد در محیط کاری، تغییرات مداوم خارج از کنترل، جابه جایی مداوم، اضافه کاری، ساعت کاری زیاد و بی نظمی ساعت کاری می باشد.
تعریف عملیاتی: نمره ای که آزمودنی از پرسشنامه استرس شغلی HSE به خود اختصاص می دهد.

۱-۶-۳) تعهد سازمانی

تعریف مفهومی: تمایل افراد به گذاشتن انرژی و وفادای خویش به نظام اجتماعی است در این شیوه برخورد با تعهد سازمانی، تعهد وابستگی عاطفی و روانی به سا زمان در نظر گرفته می شود که براساس آن فردی که شدیداً متعهد است خود را با سازمان تعیین هویت می کند. (مایر، ۲۰۰۲).
تعریف عملیاتی: نمره ای که آزمودنی از پرسشنامه تعهد سازمانی آلن و مایر به خود اختصاص می دهد.

۱-۶-۴) تفکر سازنده:

تعریف مفهومی: یک متغیر کنار آمدن گسترده با استرس می باشد. (اپستاین و پی مایر، ۱۹۸۲).
تعریف عملیاتی: نمره ای که آزمودنی از پرسشنامه تفکر سازنده CTI به خود اختصاص می دهد.
فصل دوم
مروری بر تحقیقات انجام شده
(ادبیات و مستندات ، چارچوب ها و مبنای ، سابقه و پیشینه تحقیق)

۲-۱) مقدمه

۲-۲ ) شغل[۳۷] چیست؟

کلمه شغل غالباً بدون تعریف دقیق مورد استفاده قرار می‌گیرد. پیش از تعریف شغل لازم است پست توضیح داده شود. پست عبارت است از مجموعه‌ای از کارها وظایف و مسئولیت‌هایی که یک فرد در یک سازمان به طور منظم انجام می‌دهد شغل یک یا چند پست کاملاً همسان در یک سازمان است که وظایف، مهارت‌ها، دانسته‌ها و مسئولیت‌های مشابهی در بر دارد یا ا ینکه شغل تعدادی پست یا مجموعه‌ای از وظایف است که از نظر ماهیت و شرایط کار متشابه‌اند و تعدادی از کارکنان که معمولاً می توانند از یک پست به پست های دیگر جابه جا شوند و آن را به عهده می‌گیرند کار یا پیشه[۳۸] فعالیتی دایمی است که به تولید کالا و یاخدمات منجر می‌شود و برای اجرای آن دستمزدی در نظر گرفته شده است لذا کاری دارای سه خصوصیت می‌باشد که عبارتند از:
۱ـ دائمی و همیشگی است.
۲ـ به تولید کالا و یاخدمات می‌ انجامد.
۳ـ دستمزدی برای آن در نظر گرفته شده است.
کار همچنین به انجام نقش شغلی خاصی که فرد بر عهده دارد دلالت می کند به عبارت دیگر پیشه یا کار عبارت است از یک سلسه فعالیت‌های شغلی قابل توصیف که در موقعیت‌های مختلف قابل پیاده شدن و اجرا می‌باشد. (شفیع آبادی، ۱۳۸۱).

۲-۲-۱)حرفه[۳۹]:

معمولاً به یک رشته از کارهایی اطلاق می‌شود که فرد در سرتاسر عمر بدان اشتغال می‌ورزد فرد ممکن است در تمام عمر به طور ثابت به یک حرفه ادامه و گاهی نیز در طی زندگی به تغییر حرفه‌اش اقدام نماید.

۲-۲-۲ )وظیفه:

عبارتست از تعدادی کار، مشاوره دانشجویان وظیفه یک استاد دانشگاه است و وظیفه یک کارمند حسابداری آماده کردن فیش حقوقی کارکنان و توزیع چکهای حقوقی آن‌ هاست.
حسابداری

۲-۲-۳) گروه شغلی:

عبارتست از گروهی متشکل از دو یا چند شغل که دارای کارکنانی با مشخصات شبیه به هم یا مشاغلی با وظایف کاری موازی هم باشند که به وسیله تجزیه و تحلیل شغل مشخص شده‌باشد به عنوان مثال در شرکت بیمه کارمندان دفتری و مکاتبه کنندگان بیمه نامه‌ها در یک گروه شغلی قرار دارند، چرا که آنها دارای مشخصات کاری مشابه زیادی هستند ( مقیمی، ۱۳۷۷).

۲-۲-۴) تقسیم بندی مشاغل بر حسب فشار روانی

مشاغل به طرق مختلفی طبقه‌بندی می‌شود بعضی مشاغل دشوار و برخی دیگر راحت هستند.
برخی مشاغل به نیروی جسمانی زیادی نیاز دارند و بعضی دیگر به نیروی کم نیاز داشته یا به هیچ نیروی جسمانی نیاز ندارند، برخی مشاغل منبع لذت و ارضا و برخی دیگر یکنواخت و خسته کننده هستند. کارگران از دیدگاه خود مشاغل را به مطلوب و نامطلوب طبقه بندی می‌کنند مدیریت نیز مشاغل را طبقه‌بندی می کند گاهی طبقه‌بندی بستگی به تناسب کارگران برای انجام یک سلسله وظایف مشخص دارد. زمانی دیگر طبقه‌بندی به مدت اموزش کار، مسئولیت و توانایی اداری مورد نیاز بستگی دارد ( چمران، ۱۳۷۹) . مشاغل را بر حسب فشار روانی به چهار دسته تقسیم می‌نمایند:
۱ـ مشاغل فعال
آنهایی هستند که فرد به هنگام کار تحت فشار زیادی قرار می‌گیرد ولی برای حل مسئله فرصت‌های زیادی دارد. چنین به نظر می رسد که ساعت‌های انجام کار طولانی می‌شوند ولی این زمان در اختیار فرد است. برای مثال پزشکان، پرستاران ،مهندسین، مدیران اجرایی و سایر افراد حرفه ای دارای مشاغل فعال هستند.
۲) مشاغل با فشار اندک
مشاغلی هستند که فرد را تحت فشار زیادی قرار نمی دهند و او به هنگام تصمیم‌گیری تحت هیچ‌گونه فشار روانی نیست. برای مثال در آمریکا اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها که از نظر استخدامی به صورت قطعی و رسمی درآمده‌اند تعمیر کاران و هنرمندان موفق از جمله کسانی هستند که به کارهای با فشار پایین مشغولند .