آموزش زوجین: ۴۹
آموزش دینی: ۴۹
رعایت حدود و مرزها در خانواده : ۵۰
الف: تحقیقات خارجی ۵۱
ب: تحقیقات داخلی ۵۶
فصل سوم – روش شناسی
روش پژوهش: ۶۰
جامعه آماری: ۶۰
گروه نمونه و روش نمونه گیری : ۶۰
ابزار پژوهش: ۶۱
پرسشنامه تعارضات زناشویی ۶۱
پرسش نامه سنجش نگرش مذهبی: ۶۳
پایایی و روایی پرسش نامه: ۶۳
شیوه نمره گذاری: ۶۴
روش تجزیه تحلیل داده ها ۶۴
فصل چهارم – تجزیه و تحلیل داده ها
مقدمه: ۶۶
الف)آمار توصیفی ۶۶
ب) آمار استنباطی ۶۸
فصل پنجم – بحث و نتیجه گیری
مقدمه : ۷۴
یافته های پژوهش ۷۴
بحث درباره یافته ها ۷۵
محدودیت ها ۷۹
پیشنهادات: ۷۹
منابع : ۸۰

فصل اول
کلیات پژوهش

مقدمه

ازدواج موفق باعث ارضای بسیاری از نیاز های جسمانی و روانی افراد می شود و در صورت شکست، زن و شوهر به ویژه فرزندان آن ها با ضربه های روانی شدید روبرو می شوند. از سوی دیگر در سال های اخیر ، احساس امنیت و آرامش و روابط صمیمانه میان مرد و زن به سستی گراییده و کانون خانواده دستخوش فرایند های ناخوشایند شده است افزایش سرسام آور میزان طلاق و کم شدن طول مدت ازدواج و یا زندگی اجباری و تحمیلی ، بررسی این موضوع را ضروری می کند که چه عواملی باعث دوام و بقا و کدام عوامل موجب گسسته شدن پیوند زناشویی می شود(اولیاء، ۱۳۸۵).
ازدواج پیوندی مشارکتی میان دو فرد است که در آن هر یک از دو طرف،عقاید، ویژگی های شخصیتی و ارزش های خود را وارد آن می سازند. زیربنای ازدواج یک نیاز بیولوژیکی و زیستی است که رضایت در ازدواج به عنوان یک متغیر نگرشی نتیجه نهایی و کارکرد اصلی محسوب می گردد.یکی از این عواملی که این کارکرد را مورد تهدید قرار می دهد، وجود تعارض های زناشویی است که از آزردگی های روزمره گرفته تا اختلاف های دائمی طبقه بندی می شود و روان شناسان و مشاوران همواره در صدد نظریه پردازی و ارائه راه کارهایی برای پیشگیری و درمان آن بوده اند(گاتمن و سیلور، ترجمه مصباح و همکاران، ۱۳۸۵).
ساده ترین تعریف تعارض بر اساس وجود نوعی کشمکش و درگیری استوار است ، به عبارت دیگر مجموعه ای از الگوهای رفتاری نافذ بین زن وشوهر که پیامد آن خصومت و روابط آشفته و متعارض است و منتهی به بن بست ارتباطی است. در مقوله تعارض همسران –چه بخواهیم و چه نخواهیم – با بحث مهم نگرش فرهنگی، قومی، مذهبی مواجه هستیم. معروف است که نگرش ها بیش از نیمی از رفتار انسان را هدایت می کند(عاطف وحید، ۱۳۸۸). نگرش عبارت است از یک روش نسبتا ثابت در فکر و احساس و رفتار نسبت به افراد، گروه ها و موضوع های اجتماعی یا قدری وسیع تر در محیط فرد(آذربایجانی، ۱۳۸۵).
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
نگرش مذهبی در واقع نگرش نظام داری از باورها و اعمال مربوطه به امور مقدس است. نگرش و باور مذهبی امری نیست که گوشه ای از وجود آدمی را پر کند و سایر گوشه ها را خالی بگذارد ایمان و باور دینی زمانی خود را نمایان می سازد که در سراسر زندگی بشر حضور داشته باشد. به عبارت دیگر، معنویت حضوری همه جانبه در زندگی فردی و اجتماعی دارد(پورشهریاری و همکاران، ۱۳۸۷).
به رغم نگاه بدبینانه روان پزشکان و روان شناسان در سطح برخی نظام های کلی به مذهب از همان ابتدای شکل گیری روان شناسی کاربردی، تحقیقات در زمینه رابطه مذهب و سلامت روانی اغلب بیانگر رابطه مثبت بین این دو متغیر بوده است. از دهه ۵۰ میلادی به بعد تحقیقات بیانگر تاثیر مداخلات مذهبی بر بهبودی آلام روان شناختی بودند(نوابخش، ۱۳۸۵).
نتیجه تصویری درباره سلامت روانی
مطالعه و نظریه پردازی در زمینه های مختلف مذهبی، قدمتی طولانی دارد، اما مطالعه مذهب به صورتی که امروزه مشاهده می کنیم، موجودیتش را مدیون مطالعات تطبیقی ادیان در قرن نوزدهم در اروپا است(بهرامی احسان، ۱۳۸۶).
اگر زوج ها به طور عمیق به معنوی بودن ازدواج خود اعتقاد داشته باشند، مشاجرات دائم می تواند ترس روانی از دست دادن رابطه با خداوند و احساس گناه را با خود به همراه داشته باشد و از این رو سعی در حفاظت از زندگی مشترک خواهند داشت. از این رو درمانگران می توانند نقش باور های مذهبی و بعد متعالی رابطه زناشویی را طی فرایند حل اختلافات زناشویی مورد توجه قرار دهند و از سویی دیگر با بهره گرفتن از روش های مداخله ای مذهبی می توان به حل تعارضات زناشویی کمک نمود(ماهونی،۱۹۹۹، به نقل ازلطف آبادی، ۱۳۸۴).

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت 40y.ir مراجعه نمایید.

بیان مسئله

تعارض های زناشویی یکی از مشکلات شایع جامعه امروزی به شمار می آید که اغلب به صورت پایدار درآمده و بنیان خانواده را تحت تاثیر قرار می دهد. پیچیدگی شرایط زندگی امروز و شکل گیری تعارض های روزافزون زناشویی و پیرو آن تعارض های خانوادگی از یک سو و ضرورت ارائه روش های مداخله ای کوتاه مدت که به سادگی قابل اجرا باشد افراد را به خود مدیریتی در حل تعارض هایشان هدایت می کند(اسماعیلی، ۱۳۸۵).
بروز تعارض در روابط انسان ها مسئله ای رایج و اجتناب ناپذیر است. تعارض پدیده ای است که به موازات عشق در ارتباط زناشویی به وجود می آید و امری غیر قابل اجتناب است. تعارض زمانی پیش می آید که اعمال یک فرد با اعمال فرد دیگر تداخل پیدا می کند. همچنان که دو فرد به یکدیگر نزدیک تر می شوند، نیروی تعارض نیز افزایش می یابد . تعارض بین اعضای خانواده به وحدت و یکپارچگی آن ضربه می زند. شدت تعارض موجب بروز نفاق و پرخاشگری و ستیزه جویی و سرانجام اضمحلال و زوال خانواده می گردد. کانون خانواده ای که بر اثر تعارض و نفاق و جدال بین زن و شوهر آشفته است، آثار مخربی در حیات کودکی فرزندان و خانواده به جای می گذارد، که در سال های آتی به صورت عصیان و سرکشی از مقررات اجتماعی بروز می کند.(کیوچینگ[۱]،۱۹۹۶).
وجود باورهای مذهبی تاثیر بسزایی در استحکام خانواده دارد، ایمان به خدا موجب می شود نگرش فرد به کل هستی هدفدار ودارای معنی گردد مانند عدم ایمان به خدا موجب می شود فرد انسجام و آرامش نداشته باشد و همین امر موجب ضعف و منشا اختلاف های بسیاری در زندگی خانوادگی شود(خدایاری فرد و همکاران، ۱۳۸۶).
از آن جایی که خانواده به عنوان بستر اصلی رشد فرد، دارای نقش بنیادی و کلیدی است، در نتیجه بهداشت روانی افراد جامعه، ریشه در بهداشت و سلامت روانی خانواده دارد، که زوجین در آن به عنوان سکان دار و هدایت کننده خانواده، نیازمند توجه ویژه می باشد(فریدی، ۱۳۸۵).
معنویت بخش مهمی از زندگی مردم را تشکیل می دهد و تاثیر مهمی بر سلامت و بهزیستی آنان دارد. در نتیجه باید انتظار داشت که معنویت، بخش مهمی از مشاوره و روان درمانی نیز به شمار آید. زیرا در حقیقت مشاوره و روان درمانی ریشه معنوی دارد و ایمان و اعتقادات مذهبی و دستورات دینی و مراسم و آیین ها ی مذهبی، عواملی هستند که می توانند در امر پیشگیری و درمان اختلالات روانی به شکل موثری به کار برده شوند(وست[۲]،۲۰۰۴، به نقل از بهرامی احسان، ۱۳۸۶). به این نتیجه رسیدند که اعمال مذهبی از لحاظ درونی فرد را قادر می سازد تا از لحاظ فیزیولوژیکی، شناختی و عاطفی خشمش را کنترل کند و به او کمک می کند که مسئولیت اعمال خود را در تعارض ها بپذیرد (مارش[۳] و دالاس[۴]، به نقل از احمدی خدابخش، ۱۳۸۶).
یکی از مفاهیمی که در روان شناسی اجتماعی همواره مورد بحث صاحب نظران بوده، مفهوم نگرش است. یعنی این که دید ما نسبت به اشیا یا افراد مختلف چگونه است. اندیشمندان مطالعه نگرش ها را برای درک رفتار اجتماعی، حیاتی می دانند. بخش دیگری از این اهمیت مبتنی بر این فرض است که نگرش ها تعیین کننده رفتارها هستند و با تغییر نگرش های افراد می توان رفتارهای آنها را تغییر داد(کریمی،۱۳۸۲).
منظور از نگرش مذهبی، اعتقادات منسجم و یکپارچه توحیدی است که خداوند را محور امور دانسته و ارزش ها و اخلاقیات و آداب و رسوم و رفتار های انسان را با یکدیگر، طبیعت و خویش تنظیم می نماید (خدایاری فرد و همکاران،‌ ۱۳۷۹).
با توجه به مباحث مطروحه، پژوهش حاضر به دنبال پاسخ این سوال بوده است که آیا نگرش مذهبی افراد می تواند با کاهش تعارضات زناشویی رابطه داشته باشد؟

اهداف تحقیق :

هدف کلی :
تعیین رابطه نگرش مذهبی با کاهش تعارضات زناشویی.
اهداف جزئی:
تعین رابطه نگرش مذهبی با افزایش همکاری زوجین.
تعیین رابطه نگرش مذهبی با بهبود روابط جنسی .
تعیین رابطه نگرش مذهبی با کاهش حمایت فرزندان.
تعیین رابطه نگرش مذهبی با افزایش روابط خانوادگی با خویشاوندان همسر و دوستان.
تعیین رابطه نگرش مذهبی با کاهش رابطه فردی با خویشاوندان خود.
تعیین رابطه نگرش مذهبی با کاهش واکنش های هیجانی.
تعیین رابطه نگرش مذهبی با کاهش جداسازی مالی.

سوالات تحقیق :

آیا نگرش مذهبی با کاهش تعارضات زناشویی رابطه دارد ؟
آیا نگرش مذهبی با افزایش همکاری بین زوجین رابطه دارد ؟
آیا نگرش مذهبی با بهبود روابط جنسی بین زوجین رابطه دارد ؟
آیا نگرش مذهبی با افزایش جلب حمایت فرزند رابطه دارد؟
آیا نگرش مذهبی با افزایش رابطه خانوادگی با خویشاوندان همسر و دوستان رابطه دارد؟
آیا نگرش مذهبی با کاهش واکنش های هیجانی رابطه دارد؟
آیا نگرش مذهبی با کاهش روابط فردی با خویشاوندان خود رابطه دارد؟