۱-۴ سؤال‌های تحقیق:
۱-۴-۱ سوال اصلی:
آیا اعتماد مخاطبین در ۲ شبکه خبر و BBC فارسی متفاوت است؟
۱-۴-۲ سوال‌‌های فرعی:

آیا استفاده از سانسور در ۲ شبکه خبر و BBC فارسی در اعتماد مخاطبین نسبت به این دو شبکه نقش دارد؟

آیا استفاده از منبع خبری معتبر در ۲ شبکه خبر و BBC فارسی در اعتماد مخاطبین نسبت به این دو شبکه نقش دارد؟

آیا صحت خبر در ۲ شبکه خبر و BBC فارسی در اعتماد مخاطبین نسبت به این دو شبکه نقش دارد؟

آیا سرعت انتشار اخبار در ۲ شبکه خبر و BBC فارسی در اعتماد مخاطبین نسبت به این دو شبکه نقش دارد؟

آیا بی طرفی در خبر در ۲ شبکه خبر و BBC فارسی در اعتماد مخاطبین نسبت به این دو شبکه نقش دارد؟

۱-۵ فرضیه ‏های تحقیق:
۱-۵-۱ فرضیه اصلی:
بین اعتماد مخاطبین نسبت به ۲ شبکه خبر و BBC فارسی تفاوت معنی داری وجود دارد.
۱-۵-۲ فرضیه‌های فرعی:

بین استفاده از سانسور در ۲ شبکه خبر و BBC فارسی و اعتماد مخاطبین نسبت به این دو شبکه تفاوت معنی داری وجود دارد.

بین استفاده از منبع خبری معتبر در ۲ شبکه خبر و BBC فارسی و اعتماد مخاطبین نسبت به این دو شبکه تفاوت معنی داری وجود دارد.

بین صحت خبر در ۲ شبکه خبر و BBC فارسی و اعتماد مخاطبین نسبت به این دو شبکه تفاوت معنی داری وجود دارد.

بین سرعت انتشار اخبار در ۲ شبکه خبر و BBC فارسی و اعتماد مخاطبین نسبت به این دو شبکه تفاوت معنی داری وجود دارد.

بین بی طرفی در خبر در ۲ شبکه خبر و BBC فارسی و اعتماد مخاطبین نسبت به این دو شبکه تفاوت معنی داری وجود دارد.

۱-۶ تعریف مفاهیم:
۱-۶-۱ اعتماد:
به تکیه و اطمینان کردن افراد به یکدیگر، به نهادها و سازمان ها یا به حکومت و حاکمان، اعتماد می‌گویند. (شاه‌محمدی بنی، ۱۳۸۹، ۱۸۵)
۱-۶-۲ مخاطب:
به افراد یا گروه هایی از افراد گفته می شود که انفرادی یا دسته جمعی پیام هایی را به ویژه از رسانه های جمعی دریافت می دارند. در اصل و در ابتدا به گروه هایی از مردم که برای شنیدن یک گفتار، سخنرانی یا بحث در یک جا جمع می شوند گفته می شود(گیل و آدامز، ۲۳۳،۱۳۸۴).
۱-۶-۳ اخبار:
مجموعه اطلاعات در باره رویدادها که در نشریه درج یا از رادیو و نلویزیون پخش می شود.مجموعه معمولا از تعدادی خبر و گزارش تشکیل می شود و ممکن است با یک یا چند تفسیر همراه باشد (محمدی فر، ۱۳۷۸، ۲۱).
۱-۶-۴ شبکه فارسی زبان بی بی سی:[۱]
شبکه فارسی زبان B.B.C در ۲۵ دی ماه سال ۱۳۸۷ همزمان با نزدیک شدن به برگزاری دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران آغاز به کار کرد. (http://qkhabar.com/Default.aspx)
۱-۶-۵ شبکه خبر:
شبکه خبر جمهوری اسلامی ایران[۲] که در تداول عامه با نام شبکه خبر و یا کانال شش شناخته می‌شود، یکی از شبکه‌های تلویزیونی دولتی کشور ایران است که در مجموعه صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مدیریت می‌شود. این شبکه به سبک شبکه‌های خبری مشهور جهان به پخش اخبار کوتاه و مشروح و برنامه‌های تحلیل خبر می‌پردازد (http://fa.wikipedia.org/wiki)
فصل دوم
ادبیات و پیشینه پژوهش
۲-۱ بخش اول: رسانه
۲-۱-۱ تعریف رسانه:
“فرد اینگلیس” رسانه را چیزی می داند که تجربه را به دانش تبدیل می کند. وی می گوید: رسانه ها علاماتی را ارائه می کنند که به رویدادهای زندگی روزمره معنا می دهد (اینگلیس، ۱۳۷۷، ۶).
رسانه های ارتباطی با توجه به تعداد افرادی که در جریان ارتباط با آن درگیر می شوند و از آن بهره می گیرند به سه گروه تقسیم می شوند:
وسایل ارتباط فردی: وسایلی که برای ایجاد ارتباط بدون واسطه بین شخص پیام دهنده (فرستنده) و شخص پیام گیرنده (گیرنده) مورد استفاده قرار می گیرد. مثل زبان، خط و …
وسایل ارتباط گروهی: وسایلی که هنگام ارتباط با واسطه و از راه دور مورد استفاده قرار می گیرد. این وسایل می تواند گفتاری یا نوشتاری باسند. مثل تلفن، تلکس و ..
وسایل ارتباط جمعی: رسانه هایی هستند که برای تمامی گروه‌های جامعه مورد استفاده قرار می‌گیرند. منظور از وسایل ارتباط جمعی بیشتر مطبوعات، رادیو و تلویزیون است (معتمد نژاد، ۱۳۷۱، ۶۶-۶۱).
منظور از وسایل ارتباط جمعی آن دسته از وسایل ارتباطی است که بر اثر پیشرفت تکنولوژی های ارتباطی و تمدن بشر در طول سال های اخیر به وجود آمده و ویژگی اصلی آن قدرت و توانایی زیاد و شعاع عمل و وسیع است (کازنو، ۱۳۷۶، ۱۶).
رسانه های جمعی در معنای وسیع کلمه شامل کلیه وسایل ارتباطی است که در سطحی گسترده به انتشار اطلاعات، اخبار، عقاید و نظرات می پردازد. این وسایل دارای تنوع فراوانی است و طیف گسترده ای از ابزارهای کنترل اجتماعی از جمله: روزنامه ها، کتاب، رادیو، تلویزیون و شبکه های رایانه ای و …. را در بر می گیرد.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
اوج شکوفایی تحقیقات و پژوهش های مربوط به فهم فرایند ارتباط جمعی مربوط به دهه های ۱۹۷۰، ۱۹۶۰ است. در طی این سال ها موضوعات و مسائل خاصی همچون: آثار دراز مدت اجتماعی، فرهنگی و ایدئولوژیکی رسانه ها و روابط آنها با جامعه و مخاطب، ریشه های اجتماعی و روانشناختی پاسخ‌ها و واکنش های مخاطبان، اشکال محتوا، به ویژه اطلاعات مربوط به اخبار و واقعیت در عرصه پژوهش های ارتباطی مطرح شد (حسینی پاکدهی، ۱۳۷۶، ۲).
رسانه های همگانی مانند مطبوعات، رادیو، تلویزیون، سینما و امثال آنها و همچنین فرایند ارتباط همگانی در حال حاضر، بیش از هر زمان دیگری تحت بررسی و مطالعه دقیق و منظم قرار گرفته اند. این مطالعات و تحقیقات گسترده حکایت از اهمیت رسانه های همگانی به عنوان نهاد مهم اجتماعی می کند. رسانه های همگانی صنعتی متحول و در حال رشد هستند. در این رابطه، شرایط و زمینه را برای استخدام نیروی انسانی، تولید کالاهای هنری و معنوی و ارائه خدمات فراهم می سازند. رسانه های همگانی در جامعه وسایل و ابزار قدرت هستند. همچنین آنها به عنوان جایگاهی به شمار می روند که از آنجا فرهنگ جریان می یابد. در این رابطه می توان گفت رسانه ها بر شیوه های رفتاری، نحوه سلوک ها و سلیقه های عمومی در جامعه و بر هنجارها اثر می گذارد.
بدین ترتیب رسانه های همگانی به واسطه جامعیتی که دارا هستند می توانند سایر فرایندهای ارتباطی را در سطوح زیرین خود تحت تأثیر قرار دهند. بدون تردید، افراد بیشترین اطلاعات را مستقیماً از رسانه های همگانی دریافت می کنند (مهرداد، ۱۳۸۰، ۹و۱۳).
۲-۱-۲ وظایف و کارکردهای رسانه:
کارکرد[۳] عبارت است از حاصل یا نتیجه نوعی وجود یا عمل (حرکت) اشخاص یا اشیاء و از جمله پدیده‌های لمس ناپذیر چون الگوهای فرهنگی، ساختار های گروهی و نگرش‌ها.
به دیگر سخن کارکرد به معنای نقش یا اثری است که هر پدیده در زنجیره ای از پدیده‌هایی که با آن مرتبط می‌باشد، باقی می‌گذارد. دورکیم در کتاب تقسیم کار اجتماعی، کارکرد را در همین معنا به کار گرفته است. ویلیام اسکیدمور[۴] معتقد است بهترین راه برای فهمیدن این واژه در نظر گرفتن آن به عنوان یک اثر است و فونکسیون هرعملی، اثر آن است.
مرتن[۵] نیز کارکردهای اجتماعی را به کارکردهای آشکار و پنهان و کارکردهای مثبت و منفی تقسیم کرده است، تا این تلقی به وجود نیاید که آثار اجتماعی یک رفتار یا نهاد اجتماعی، الزاماً از آثار آشکار و مثبت جامعه حکایت می‌کند (www.tebyan.net).
بنابراین هر سازمانی که در متن جامعه پدید می‌آید، باید دارای کارکردهایی در خدمت جمع و جامعه باشد و چنان تنظیم گردد که بتواند همانند یک تن، به صورتی هماهنگ، خدمات خود را به جامعه که منشا و موجد آن است، عرضه دارد. سازمان های ارتباطی نیز از این قاعده مستثنی نیستند وتقریباً همه محققان و دست اندرکاران مسائل و نیازهای جامعه، مخصوصاً صاحبنظران وسایل ارتباطی بدان اندیشیده اند (ساروخانی، ۱۳۸۵، ۸۳). نیل پستمن[۶] معتقد است: در حقیقت این وسایل ارتباط جمعی هستند، که در بعد گسترده ای از یک سو نقش روزافزون خود را بر آنچه بدان وقوف می‌یابیم، با آن آشنا شویم، رویاروی آن قرار می‌گیریم، هر آنچه را که تجربه می‌کنیم و آنچه را که به عنوان تجربه می‌اندوزیم. آنچه را که به عنوان دانش می‌آموزیم و آن گونه که دانسته‌های خود را می‌سازیم و شکل می‌دهیم بر عهده گرفته‌اند و به آنها شکل و جهت می‌دهند: بلکه از سوی دیگر به گونه‌ای رو به تزاید به ما تحمیل می‌کنند که به چه بیندیشیم، چگونه بیندیشیم، چه و چگونه و چرا احساس کنیم، رابطه مان با خود و دیگران چگونه و به چه میزان باشد و… به بیان کلی، این وسایل ارتباط جمعی هستند که حاکمیت ما را برخود و بر اندیشه و بر احساس و ادراک ما و نیز بر روابط انسانی و اجتماعی ما از ما ربوده‌اند (پستمن، ۱۳۷۸، ۱۵).
ژان کازنو درباره همین طرز اندیشه می‌نویسد: این اندیشه در نظر مردم چه عادی چه تحمیل کرده، رواج یافت که وسایل ارتباط جمعی قدرتی فوق تصور دارند و می‌توانند افکار فلسفی و سیاسی را منقلب نموده شکل تازه ای بدان بخشند و به اختیار تمامی رفتارها را هدایت نمایند. بر اساس همین اصل این عقیده رواج یافت که مبارزات انتخابی از طریق تلویزیون، موجبات القای انتخاب کنندگان را فراهم می آورد، زیرا حزبی که بیش از همه از تلویزیون استفاده می‌کند، لزوماً از انتخابات، پیروز بیرون خواهد آمد (ساروخانی، ۱۳۸۵، ۹۸).
لاسول محقق ارتباطات و استاد حقوق در «ییل» در مقاله معروف خود «ساخت و کارکرد ارتباطات در جامعه» (۱۹۴۸) اینگونه تصریح می‌کند که کارکردهای ارتباطات اجتماعی به سه دسته ذیل تقسیم می‌شوند:
نظارت بر محیط: جمع آوری اطلاعاتی که جامعه درباره احتیاجات، مخاطرات و فرصت‌ها بایستی بداند تا بدین وسیله خود به مسایل اش پاسخ گوید.
همبستگی اجتماعی در واکنش به محیط: به کار بستن پاسخ جامعه در مورد اطلاعات مربوط به سیاست‌گذاری، خود سازمان دهی، توزیع قدرت و مسئولیت‌ها و متحول ساختن الگوها به نحوی که مورد نیاز است.
جامعه پذیری: به نظر لاسول با گذر از دانش و ارزش های جامعه، به اندیشه اعضای درونگر و بی اطلاع می‌توان معنی بخشید. بنابراین در جامعه کودکان بزرگ می‌شوند تا در آینده شهروندان مسئول و مفیدی باشند و بزرگسالان نیز اطراف یک شبکه از علوم و عقاید با یکدیگر هم پیمان خواهند شد. (شرام، ۱۳۸۱، ۸۸)
چارلزرایت به این سه کارکرد، سرگرمی نیز اضافه می‌کند، علاوه بر این کارکردها رسانه‌ها ممکن است کژکارکردها هم داشته باشند. نتایجی که مطلوب جامعه و اعضای آن نیست. یک عمل به تنهایی هم می‌تواند کارکرد و هم کژکارکرد داشته باشد.
کارکرد نظارت شامل اخباری است که رسانه‌ها فراهم می‌کنند و برای اقتصاد و جامعه ضروری است (مثل گزارش ترافیک، شرایط آب و هوایی و …). کارکرد نظارت می‌تواند موجب چندین کژکارکرد هم بشود. وحشت، احتمالاً از تأکید بیش از حد بر خطرات و تهدیدها در جامعه نتیجه می‌شود.
عکس مرتبط با اقتصاد
کارکرد[۷] همبستگی رسانه‌ها می‌تواند برای جلوگیری از تهدید ثبات اجتماعی به کار رود و اغلب افکار عمومی را کنترل و مدیریت نماید. این کارکرد وقتی به کژکارکرد تبدیل ‌شود، نقد به حداقل میرسد و دیدگاه اکثریت به حدی تقویت می‌شود که اقلیت راهی برای بیان عقاید خود ندارد و از قدرت به حدی محافظت و پشتیبانی می‌شود که ممکن است نیاز به نظارت و کنترل باشد.
با وجود این به خاطر ماهیت غیرشخصی رسانه‌های جمعی، ادعا شده رسانه‌ها در شخصیت زدایی از جامعه (کارکرد نامطلوب) نقش دارند. رسانه‌ها میانجی افراد شده و تماس شخصی را در ارتباط از بین می‌برند. همچنین این اتهام وارد شده است که رسانه‌ها به کاستن خرده فرهنگ ها و تقویت جامعه توده وار کمک می‌کنند. معنی جامعه توده وار این است که ما به خاطر رسانه‌های جمعی گرایش بیشتری پیدا می‌کنیم به اینکه به شیوه یکسانی صحبت کنیم، به شیوه یکسانی فکر کنیم و کنش و واکنش ما مثل هم باشد.
مبنای نظری این جامعه، این فکر است که هزاران ساعت قرار گرفتن در برابر رسانه‌ها موجب می‌شود میلیون ها نفر الگوهای نقشی را که رسانه‌ها نمایش می‌دهند، بپذیرند. در کنار این گرایش به یکدست‌سازی، این اتهام وجود دارد که رسانه‌های جمعی مانع رشد فرهنگی می‌شوند.
با ملاحظه بسیاری از ستون‌های روزنامه‌ها، گزارش‌های ویژه و برنامه‌های پرکننده وقت، احتمالاً مقصود از بخش اعظم محتوای رسانه‌ها، حتی روزنامه‌ها، سرگرمی است. سرگرم کننده بودن رسانه‌ها به گریز از مشکلات زندگی روزمره و پرکردن اوقات فراغت کمک میکند. رسانه‌ها میلیون ها نفر را در معرض فرهنگ توده ای هنر و موسیقی قرار می‌دهند. برخی اعتقاد دارند که رسانه‌ها ذائقه و سلیقه عمومی را از نظر هنری بالا می‌برند. در عین حال کسان دیگری استدلال می‌کنند که رسانه‌ها ترغیب به غفلت می‌کنند، هنر زیبا را خراب می‌کنند، سلیقه عموم را تنزل می‌دهند و مانع رشد توجه به هنر و تمجید می‌شوند. کارکردهای مطلوب و نامطلوب رسانه‌ها در جدول خلاصه شده است. (سورین و تانکارد، ۱۳۸۶، ۴۵۳-۴۵۰)
تحلیل کارکردی از رسانه‌های جمعی براساس نظر لاسول و رایت:
کاظم معتمد نژاد در کتاب «وسایل ارتباط جمعی خود» می‌گوید: به طور کلی نیازهای روزافزون گروه‌های وسیع انسانی به استفاده از وسایل ارتباطی برای این وسایل وظایف اجتماعی متعددی پدید آورده اند که به سه دسته تقسیم می‌شوند:
۱) وظایف خبری و آموزشی.
۲) وظایف راهنمایی ورهبری.
۳) وظایف تفریحی و تبلیغی (معتمد نژاد، ۱۳۷۹، ۳)
نعیم بدیعی و حسین قندی نیز نقش رسانه‌های ارتباط خبری را چنین برشمرده‌اند:
۱) تهیه و تنظیم و ارائه خبرها و گزارش‌های صحیح درباره وقایع مهم کشور و جهان.
۲) حمایت از حکومت قانون و ناظر بر اجرای درست و تحقیق قوانین.
۳) ایجاد محیط مناسب برای برخورد عقاید گوناگون.
۴) فراهم کردن زمینه آموزش مداوم برای بزرگسالان.
۵) کمک به رشد فکری و فرهنگی جامعه.
۶) فراهم کردن سرگرمی های آموزنده.
۷) ایجاد روحیه مشارکت و همکاری با برنامه‌های توسعه بخش (بدیعی و قندی، ۱۳۷۸، ۴۱۹).

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت fotka.ir مراجعه نمایید.