مقایسه ساعات واقعی و ساعات بودجه شده پروژه های حسابرسی صورتهای مالی و بررسی انحرافات بودجه زمانی است.

۱-۶)چارچوب نظری تحقیق:
بدون وجود یک چارچوب نظری نتایج حاصل از تحقیقات صرفاً یک سرهم بندی یافته ها بوده که اغلب فاقد مفهوم می باشد. چارچوب نظری مبنایی است که فرد پژوهشگر بر اساس آن درباره روابط بین عواملی که در ایجاد مسأله مهم تشخیص داده شده اند نظریه پردازی می کند. این نظریه می تواند ضرورتاً سخن پژوهشگر نباشد و گاهی به طور منطقی از نتایج تحقیقات قبلی پیرامون مسأله نشأت می گیرد. تئوری که در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفته، تئوری تغییرات تدریجی بودجه می باشد. این تئوری که نخستین بار توسط ویتزمن در سال ۱۹۸۰ مطرح گردید، بر این فرض استوار است که تغییرات در بودجه سال جاری نسبت به سال گذشته تحت تأثیر انحرافات بودجه سال گذشته قرار می گیرد. میزان تأثیر انحرافات مساعد و نامساعد بر تغییرات بودجه زمانی متفاوت می باشد که تحت عنوان تغییرات تدریجی نامتقارن از آن یاد می شود.
نتایج تحقیقات گذشته حاکی از وجود ارتباط نامتقارن بین تغییرات بودجه و انحرافات بودجه زمانی میباشد.(Leon and roak. 2002, Fisher et al.2006, bedard et al.2007) بنابراین فرضیات گروه «الف» بر این اساس شکل گرفت. بر اساس مطالعات و تحقیقات گذشته بخش اعظم تغییرات ساعات بودجه شده در نتیجه اندازه شرکت صاحبکار و پیچیدگی و ریسک آن بوده است. (bedard.1991, simunic et al .1994 ) ,((francis. 1984 معیارهای معرف اندازه شرکت شامل میزان داراییها و فروش میباشد که مبنای تدوین فرضیه های ۱و۲ گروه «ب» قرار گرفت. معیارهای معرف پیچیدگی عملیات شرکت نیز شامل تعداد واحدهای فرعی است که فرضیه شماره ۳ گروه «ب» بر اساس آن شکل گرفته است. ریسک شرکت صاحبکار بر اساس متغیرهای نسبت موجودیها به کل داراییها و نسبت حسابهای دریافتنی به کل داراییها عملیاتی می شود و مبنای فرضیات ۴و ۵ گروه «ب» می باشد. به منظور عملیاتی کردن سودآوری نیز از نسبتهای ROE، ROA و PROFIT MARGIN استفاده شد.
۱-۷)فرضیه های تحقیق :
جهت دستیابی به اهداف تحقیق فرضیه های تحقیق در دو گروه صورت بندی شدند. فرضیات گروه «الف» به بررسی نقش انحرافات بودجه زمانی در تغییرات بودجه می پردازد و مبتنی بر تئوری تغییرات تدریجی بودجه می باشدو فرضیات گروه «ب» ارتباط عوامل صاحبکار و بودجه های زمانی را مورد بررسی قرار می دهد.
۱-۷-۱)فرضیه های گروه «الف»:

ساعات کار گزارش شده پروژه های حسابرسی در سازمان حسابرسی بیشتر از ساعات بودجه شده می باشد.

تغییرات بودجه زمانی سال جاری نسبت به سال گذشته با انحراف بودجه زمانی سال گذشته رابطه مستقیم[۷] دارد.

رابطه مستقیم بین تغییرات در بودجه زمانی سال جاری نسبت به سال گذشته و انحراف بودجه سال گذشته در مواردی که این انحرافات مساعدند، قویتر از مواردی است که این انحرافات نامساعدند.

تغییرات ساعات گزارش شده سال جاری نسبت به سال گذشته با انحراف بودجه زمانی سال گذشته رابطه معکوس[۸] دارد.

رابطه معکوس بین تغییرات در ساعات گزارش شده سال جاری نسبت به سال گذشته و انحراف بودجه زمانی سال گذشته در مواردی که این انحرافات مساعدند قویتر از مواردی است که این انحرافات نامساعدند.

تغییرات در ساعات گزارش شده سال جاری نسبت به سال گذشته با تغییرات در بودجه سال جاری رابطه مستقیم دارد.

۱-۷-۲) فرضیه های گروه «ب»:

بودجه زمانی سال جاری با میزان داراییهای پایان دوره ارتباط مستقیم دارد.

بودجه زمانی سال جاری با میزان فروش( درآمد) طی دوره مالی ارتباط مستقیم دارد.

بودجه زمانی سال جاری با تعداد واحدهای فرعی شرکت اصلی[۹] ارتباط مستقیم دارد.

بودجه زمانی سال جاری با نسبت موجودی کالا به کل داراییها ارتباط مستقیم دارد.

بودجه زمانی سال جاری با نسبت حسابها و اسناد دریافتنی به کل داراییها ارتباط مستقیم دارد.

بودجه زمانی سال جاری با نسبت سود خالص به کل داراییها[۱۰] رابطه معکوس دارد.

بودجه زمانی سال جاری با نسبت سود خالص به حقوق صاحبان سهام[۱۱] رابطه معکوس دارد.
تصویر درباره بازار سهام (بورس اوراق بهادار)

بودجه زمانی سال جاری با نسبت سود خالص به فروش(درآمد)[۱۲] رابطه معکوس دارد.

۱-۸)روش تحقیق: تحقیق مزبور از نوع تحقیقات توصیفی مبتنی بر روش های همبستگی رگرسیونی و مقایسه ای است.
آزمون فرضیه های گروه «الف»: برای آزمون فرضیه شماره یک از آزمون t و برای آزمون فرضیه های دوم تا ششم از مدل رگرسیون ساده به شرح زیر استفاده می شود.
(۱) ch-budgeted = a0 +a1 variance + ε
(۲) ch-budgeted = b0 + b1 under* variance + ε
(۳) ch-reported = c0 + c1 variance + ε
(۴) ch-reported = d0 + d1 under* variance + ε
(۵) ch-reported = e0 + e1 ch-budgeted + ε
متغیرهای وابسته:
Ch-budgeted : تغییرات در بودجه زمانی نسبت به سال گذشته می باشد که به صورت زیر محاسبه میشود
[(Budgeted Hourst+1 – Budgeted Hourst)/ Budgeted Hourst]*100 = Ch-budgeted
Ch-reported : تغییرات در ساعات گزارش شده نسبت به سال گذشته می باشد که به صورت زیر محاسبه می شود
[(Reported Hourst+1 – Reported Hourst)/ Reported Hourst]*100 = Ch-reported
متغیرهای مستقل:
Variance : انحراف بودجه زمانی سال گذشته می باشد و به صورت زیر محاسبه می شود.
[(Reported Hourst – Budgeted Hourst)/Budgeted Hourst]*100= Variance
Under* Variance : مقدار under در مورد انحرافات مساعد ۱ و در مورد انحرافات نامساعد ۰
آزمون فرضیه های گروه «ب»: برای آزمون فرضیات از یک مدل رگرسیون ساده و یک مدل رگرسیون چندگانه استفاده می شود.
مدل شماره۶: این مدل با بهره گرفتن از رگرسیون ساده بدست آمده است و برای آزمون فرضیه های گروه «ب» به کار می رود
Yi = α + ß Xi+ε
Yi: بودجه زمانی لازم برای شرکت i ام
Xi: هر یک از متغیرهای مستقل شرکت i ام
ε : جزء باقیمانده شرکت i ام
مدل شماره ۷: این مدل با بهره گرفتن از رگرسیون چندگانه به دست آمده است و برای آزمون فرضیه های گروه دوم به کار می رود. متغیرهای lnASSETS و lnSALES معرف اندازه شرکت، SUBS معرف پیچیدگی عملیات شرکت، DEFINV و DEFREC معرف ریسک واحد تجاری و PROFIT MARGIN،
ROE و ROA نیز معرف سودآوری واحد واحد مورد رسیدگی است.
LnHOURS = c0 + c1 lnASSETS + c2 lnSALES + c3 SUBS + c4 DEFINV + c5 DEFREC
+ c6 ROA + c7 ROE + c8 PROFIT MARGIN + γ
LnHOURS: ln ساعات بودجه شده حسابرسی
lnASSETS: ln داراییهای پایان دوره
lnSALES: ln فروش طی دوره
SUBS: تعداد واحدهای فرعی پایان دوره
DEFINV: نسبت موجودیها به کل داراییها
DEFREC: نسبت حسابها و اسناد دریافتنی به کل داراییها
ROA: نرخ بازده داراییها ( نسبت سود خالص به کل داراییها)
ROE: نرخ بازده سرمایه ( نسبت سود خالص به حقوق صاحبان سهام)
PROFIT MARGIN: نسبت حاشیه سود ( نسبت سود خالص به فروش(درآمد)
γ : جزء باقیمانده
۱-۹)روش جمع آوری داده ها:
داده ها و اطلاعات مورد نیاز این تحقیق به دو طریق جمع آوری خواهد شد:
۱- از طریق گزارشهای سالانه شامل صورتهای مالی و یادداشتهای همراه که توسط شرکتها منتشر و از طریق مراجعه به بورس اوراق بهادار تهران قابل دسترسی می باشد.