– طراحیهای لازم براساس تکنولوژی انطباق یافته
– استفاده نظامهای مدیریتی ازجمله برنامه ریزی، کنترل تولید و سازماندهی نیروی انسانی
– تدوین نمودار سازمانی
– اجرای عملیات ساختمانی، حمل و نصب و راه اندازی ماشین آلات
– بهره برداری از اقدامات انجام شده
– بازاریابی و فروش محصول.
انجام موفقیت آمیز این مرحله منوط به گذار موفقیت آمیز از مرحله انطباق و جذب تکنولوژی است. ۲-۴-۲-۲- جذب تکنولوژی:
فرایند جذب تکنولوژی از بررسی مبانی طراحی، نصب وراه اندازی ماشین آلات شروع و به فراگیرشدن تکنولوژی در سطح جامعه ختم می گردد.به گونه ای که دانش فنی تکنولوژی وارداتی جزیی از مجموعه دانش و مهارت عمومی کشور وارد کننده تلقی گردد. ]۴۷[ برای جذب تکنولوژی اقدامات اساسی زیر باید تحقق یابد:
– برنامه ریزی برای جذب تکنولوژی؛ مطالعه اسناد وآموزش در داخل وخارج
– استخدام نیروی انسانی متخصص
– داشتن واحد پژوهشی و یا تیمی از کارشناسان جهت بررسی تکنولوژی از انعقاد قرارداد تا بهره برداری از تکنولوژی
– بررسی و مطالعه تکنولوژی های مشابه و بازدید از کارخانجات در خارج از کشور.
لازم به ذکر است که منظور از آموزش در جذب تکنولوژی، آموزش دانشگاهی نیست بلکه منظور یادگیری فوت و فنهای تکنولوژی است. متاسفانه در مواردی از انتقال تکنولوژی های انجام شده، شاهدیم که آموزش تکنولوژی را به جای آموزش دانشگاهی اشتباه گرفته اند ]۴۴[.
۲-۴-۳ – توسعه و انتشار تکنولوژی
فرایند انطباق، کاربرد و جذب تکنولوژی وقتی تداوم خواهد داشت که با بهره گرفتن از دانش انتقال دهنده و مهارت و تجربه کسب شده، تکنولوژی جدیدی خلق شود. در این صورت ما به مرحله توسعه تکنولوژی قدم گذاشته ایم؛ یعنی توانستهایم که با تلفیق تکنولوژی کسب شده با دستاوردهای حاصل از دانش، مهارت و تجربه خود تکنولوژی نوینی متناسب به نیازهای جامعه خلق کنیم. توسعه تکنولوژی همانند مراحل انطباق جذب و کاربرد، دارای مراحل ذیل است :
– طراحی تولید فرآورده های جدید
– ساخت نمونه آموزشی
– تولید آزمایشی فرآورده و رفع نواقص آن
– تولید انبوه.
توسعه تکنولوژی بدون نهادهای تحقیق و توسعه امکان پذیر نخواهد بود و لازم است که در مراحل انطباق و جذب تکنولوژی بویژه مرحله کاربرد آن واحد تحقیق و توسعه کارخود را شروع کند. بدیهی است که مراد از توسعه تکنولوژی، توسعه در سطح یک واحد تولید نیست بلکه توسعه به معنای عام آن است و بدون استقرار نهادهای پژوهشی در واحدهای صنعتی و نهادهای آموزشی و گسترش آموزشهای فنی و حرفه ای و ارتباط مستمر بین صنعت و دانشگاهها و از همه مهمتر عشق و علاقه دولت به پیشرفت، توسعه تکنولوژی امکان پذیر نیست.
۲-۵- روش های انتقال تکنولوژی
میزان اهمیت و درجه تاثیرپذیری هریک از این روش های انتقال تکنولوژی به عواملی چون ماهیت تکنولوژی مورد نیاز و توانایی ظرفیت کشور گیرنده تکنولوژی برای یادگیری و جذب دانش فنی تکنولوژیک بستگی دارد. انتخاب روش انتقال همچنین هزینه ها و فوائد تکنولوژی انتقال یافته را مشخص می کند. ]۴۸[ روشهای انتقال تکنولوژی، بسته به نوع تکنولوژی و شرایط گیرنده و دهنده آن متفاوت و در برخی موارد بسیار متنوع است. درمیان کتابها و مقالات نوشته شده درمورد این موضوع، می توان به طبقه بندیهای مختلفی نظیر تقسیم آن به روش های مستقیم و غیرمستقیم، درونی و برونی، رسمی و غیررسمی، تجاری و غیرتجاری، بسته بندی شده و غیربسته بندی شده، تجسم و غیرتجسم یافته اشاره کرد. ]۴۹[
برخی روش های رسمی انتقال تکنولوژی از قرار زیر می باشند:
۲-۵-۱- قرارداد تحویل کامل[۱۶]
در این نوع قرارداد، پیمانکار موظف است تمام مسئولیت های در مورد ملزومات و نیازمندی ها را برای ساخت، تکمیل، راه اندازی و تحویل بر عهده بگیرد. پیمانکار تمام وظایف از آماده سازی طرح اجمالی پروژه، کسب تاییدیه ها، طراحی، تامین مالی، ساخت، تجهیز و نماآرایی تا راه اندازی و تحویل کامل، پاکسازی و قابل استفاده کردن پروژه را انجام خواهد داد. ]۵۰[ این قرار داد شامل شرکتی است که یک پروژه کامل را از منبعی بیرونی که پروژه را طراحی، اجرا و آماده تحویل نموده است، خریداری می نماید ]۵۱[.
۲-۵-۲- کسب پروانه[۱۷]
نوعی توافق استرتژیک است که شامل فروش حق استفاده از مالکیت عمده تکنولوژی یا دانش به طریقی معین است. ]۵۲[ به علاوه، ارائه پروانه، مجوزی است که توسط مالک یک ابداع انحصاری به شخص دیگر یا موسسه حقوقی برای اجرا، در کشور یا طی زمانی مشخص، برای یک یا چند فعالیت که در بر گیرنده پوشش حقوق ابداع در آن کشور است، اعطا می شود.
۲-۵-۳- حق استفاده از اسم تجاری[۱۸]
داشتن حق استفاده از نام تجاری به طور معمول به معنی تضمین حقوق عمده یک بخش (اعطا کننده حق) به دیگری (دریافت کننده) بازای مقدار مشخصی پول است. دریافت کننده تحت هدایت اعطا کننده این حقوق را مورد کار قرار می دهد. در روش فرانشیز انتقال تکنولوژی، فرانشیز کننده یک محصول را تولید نموده و سپس آن را به دریافت کننده می فروشد. دریافت کننده در عوض این محصولات را، تحت برند فرانشیز کننده، به مشتریان با توجه به محدوده جغرافیایی فروش آنها می فروشد. ]۵۳[
۲-۵-۴- تبا
جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت jemo.ir مراجعه نمایید.
دل و استخدام نیروی انسانی
انتقال تکنولوژی از طریق تبادل و استخدام نیروی انسانی یکی از مهمترین روش ها برای انتقال موثر تکنولوژی است. ]۵۴[ تبادل نیروهای انسانی متخصص بین انتقال دهنده و دریافت کننده تکنولوژی قادر است نیازمندی های فنی شرکت ها را برآورده سازد. به علاوه، مدیریت فعالیت های انتقال تکنولوژی از یک شرکت به شرکت دیگر به منابع انسانی متخصص و تیم های بین بخش ها با تخصص های حقوقی، تجاری، علمی و مجوز دار نیاز دارد. فقدان منابع انسانی ماهر در فرایند انتقال تکنولوژی یکی از بزرگترین منیات شرکت ها در کشورهای پیشرفته است.
۲-۵-۵- آموزش و تعلیم
این روش را می توان به دو بخش تقسیم نمود؛ آموزش، در این روش دریافت کننده تکنولوژی نیازها به برنامه های آموزشی کوتاه و بلند مدت را برای انتقال موثر تکنولوژی تنظیم می کند؛ تعلیم، در این روش منابع انسانی مطلوب در دریافت کننده تعلیمات را تحت نظارت تهیه کننده تکنولوژی دریافت می کند. آموزش و تعلیم نیروهای کار محلی یکی از رایج ترین ابزار انتقال گسترده ابزارهای تکنولوژیکی است.
۲-۵-۶- برون سپاری
این روش به معنی واگذاری یک فعالیت به یک تامین کننده خارجی است. این روش را می توان جایگزین تولید داخلی دانست. به عبارت دیگر، برون سپاری توافقی است که در آن یک شرکت خدماتی را برای شرکت دیگری تهیه می کند که به طور معمول درون خود شرکت تامین می شده است.
۲-۵-۷- قرارداد بای بک
در قرارداد بای بک یک شرکت (معمولا از یک کشور توسعه یافته) تکنولوژی یا تجهیزات تولید را برای شرکتی دیگر (معمولا از یک کشور کمتر توسعه یافته) در عوض پول و توافقی بر خرید سهمی از محصولات تولیدی با بهره گرفتن از تکنولوژی انتقالی اولیه تامین می کند ]۵۵[.
۲-۵-۸- اتحاد استراتژیک
دو شرکت توانایی های تکنولوژیک خود را در جهت رسیدن به محصولی جدیدتر به اشتراک می گذارند. همکاری استراتژیک عبارت است از فرایند تشخیص شکاف در تکنولوژی های بومی با جستجو برای یافتن تکنولوژی های پرکننده و سپس درگیر کردن صاحبان آن تکنولوژی در مشارکتی که نتیجه آن انتقال تکنولوژی به کشور باشد. کشورهای تازه صنعتی شده ای مثل کره، همانند کشورهای پیشرفته صنعتی، اکنون در جستجوی مکملهای تکنولوژی بومی خود هستند و برای این منظور هر مشوقی را که لازم باشد فراهم می کنند تا صاحبان خارجی تکنولوژی را به این نوع همکاری ها بکشانند.
۲-۵-۹- قراردادهای بیع متقابل
در این روش عرضه کننده تکنولوژی موافقت می کند که امکانات تولیدی برای متقاضی فراهم کند و در آینده از محصولات تولید شده وی بعنوان بازپرداخت اصل و سود سرمایه گذاری خود ، خریداری می کند. مهمترین مشوق و انگیزه عرضه کننده تکنولوژی در وارد شدن در قرارداد بیع متقابل، استفاده و بهره برداری از منابع طبیعی و انسانی ارزان در کشور دریافت کننده تکنولوژی است. ۲-۵-۱۰- همکاری فنی
دو شرکت توانایی های تکنولوژیک خود را جهت رسیدن به محصولی جدیدتر به اشتراک می گذارند.
۲-۵-۱۱- قرارداد تحقیق و توسعه
یک شرکت هزینه انجام پروژه های پژوهشی را در مرکز دانشگاهی و تحقیقاتی برعهده می گیرد تا تکنولوژی خاصی توسعه یابد.
۲-۵-۱۲- تحقیق و توسعه مشترک[۱۹]
دو شرکت در زمینه تکنولوژی خاصی اقدام به تحقیق و توسعه می کنند.
۲-۵-۱۳- سرمایه گذاری در پژوهش[۲۰]
یک شرکت در زمینه پژوهش جهت خلق تکنولوژی جدید در مراکز پژوهشی سرمایه گذاری می کند.
۲-۵-۱۴- قراردادخدمات فنی
کمک های فنی عموماً خدمات و اطلاعات فنی و مدیریتی (صنعتی) است که در تولید و ساخت محصول یا مواد، مورد نیاز باشد. معمولاً این خدمات از طرف واحدهای تولیدی که دارای تجارب لازم و کافی در این زمینه باشند ارائه می شود. در پروژه صنعتی و تولیدی کمکهای فنی عمدتاً شامل خدمات زیر است:
کمک در انتخاب تکنولوژی و روش ساخت و آزمایش کارخانه.
تهیه صورت مشخصات فنی ماشینآلات و تجهیزات.
تهیه مشخصات محصول.
همکاری در مقایسه پیشنهادهای خرید ماشین آلات.
همکاری در تهیه و خرید قطعات نیمساخت و لوازم و مواد کمکی.
همکاری در تهیه مشخصات مواد اولیه و منابع تأمین آنها.
خدمات در رابطه با انجام آزمایشها و تحقیقات مواد اولیه و محصول.
نظارت بر عملیات نصب و راه اندازی کارخانه.
خدمات در مورد تصحیح و تغییر روش های تولیدی.
خدمات مدیریتی در حین راه اندازی و بهره برداری.
در مورد روش های غیر رسمی انتقال تکنولوژی می توان به موارد زیر اشاره نمود:
استخدام پرسنل فنی و علمی
خرید و واردات ماشین آلات و دریافت کمکهای فنی به وسیله سازندگان اصلی ماشین آلات
مهندسی معکوس: معمولا زمانی انجام می پذیرد که شرکتهای چند ملیتی و یا کشور عرضه کننده تکنولوژی از انتقال حق امتیاز تکنولوژی های پیشرفته به کشورهای در حال توسعه امتناع می ورزند.
اعزام نیرو به خارج، برای آموزش و کسب تجربیات عملی
برگزاری کنفرانسها و نمایشگاه های کتاب، انتشارات مقالات و نمایشگاه های بین المللی و تجاری، صنعتی از روش های دیگر می توان از مشارکت[۲۱] و شراکت تضامنی[۲۲] سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI)[23] نام برد. ]۵۶[
بررسی حاضر در برخی تحقیقات دیگر نشان داده اند که، پنج روش متفاوت و لیکن متمم انتقال تکنولوژی عبارتند از:
یک چارچوب مفهومی برای انتقال تکنولوژی
برنامه ریزی استراتژیک در انتقال تکنولوژی
رهیافت برنامه ریزی استراتژیک دیالکتیک