۲-از پدران و مادران دانش اموزان بخواهید تا در فرایند تشکیل کارپوشه شرکت کنند.بدین منظور دانش اموزان می توانند نوشته های خود را با والدینشان در میان بگذارند و به ان ها کمک کنند تا متوجه شوند که چه نوع مطالبی در کلاس بحث می شود.
۳-درباره ی ایجاد کارپوشه بحث کلاسی انجام دهید.به دانش آموزان توضیح دهید که آن ها باید قسمت هایی از کارهای خود را که معرف قوت،علاقه ،تنوع و کوشش آنان است انتخاب کنند.
۴-درباره ی عناصر مختلفی که دانش آموزان می توانند در کارپوشه های خود قرار دهند بحث کنید.
۵-به دانش آموزان در انتخاب کارها برای درج در کارپوشه کمک کنید.
۶-از دانش آموزان بخواهید تا دلایل خود را برای درج هرکار در کارپوشه ذکر کنند.همچنین از آنان بخواهید تا تاریخ انجام هر قسمت از کار را یادداشت کنند.
۷-شما(معلم)کارپوشه ها را به دقت مرور کنید.نظر خود را درباره ی نقاط قوت و ضعف هر یک از کارها در کنار آن بنویسید.از فهرست وارسی برای ثبت مراحل پیشرفت هر دانش آموز استفاده کنید.
۸-به طور مرتب محتوای کارپوشه ها را نو کنید(به روز در آورید)
۹-به دانش آموزان اجازه دهید تا در جلسات کلاس درس کارپوشه های خود را به دانش آموزان دیگر ودر خانه به پدران و مادرانشان نشان دهند.
۱۰-از کارپوشه دانش آموز برای بحث درباره ی جنبه های کار او با والدینش استفاده کنید.
دمبو(۱۹۹۴)در پایان بحث خود از روش کارپوشه گفته است:
سنجش عملکرد در مراحل اولیه ی تکامل قرار دارد.این کار به یک علم تازه ی ازمودن و سنجش آموزشی نیازمند است.کارهای زیادی باید انجام بگیرند تا این شیوه های نو در ارزشیابی تکمیل شوند و روایی و پایایی ان ها تعیین گردند.موانع زیادی از سر راه این روش ها باید از میان برداشته شوند؛مثلا چگونه می توان یک پروژه را در مراحل مختلف ارزشیابی کرد؟درباره ی انواع موادی که در هر پروژه به کار می روند مقدار هر یک از ان ها و نیز در این باره که باید کل کار را یکباره ارزشیابی کرد یا قسمت های مختلف آن را به طور جداگانه مورد ارزشیابی قرار داد و نیز در این باره که چه ملاک ها یا معیارهایی را باید به کار بست تصمیم های ضروری باید اتخاذ گردند.
نمره گذاری کار پوشه:
در نمره گذاری کارپوشه معلم و دانش آموز هر دو شرکت می کنند و روش های مختلفی به کار می روند.(پین،۲۰۰۳).از جمله ی روش ها و فنون نمره گذاری قابل استفاده برای کارپوشه می توان به فهرست وارسی،مقیاس درجه بندی،و استفاده از اصول راهنما اشاره کرد.در تصحیح محتوای یک کارپوشه می توان از روش تحلیلی و روش کلی سود برد.در روش تحلیلی نمره گذاری مجموعه ای از معیارهای ارزشیابی به کار می روند که برای هر یک از ان ها نمره ای جداگانه در نظر گرفته می شود.در روش کلی معیارهای مختلفی در هم می امیزند و یک نمره ی واحد گزارش می شود(پین۲۰۰۳)
اعتمادپذیری روش کار پوشه:
روش کارپوشه ابتدا در صنعت به کار بسته شد و با موفقیت مواجه گردید،و بعد که مربیان موفقیت این روش را در صنعت مشاهده کردند به استفاده از ان در آموزش تشویق شدند.(مرفی و دیوید شوفر،۲۰۰۱)اکنون در محافل تربیتی جهان،استفاده از این روش طرفداران زیادی کسب کرده است.مدافعان روش کارپوشه استدلال می کنند که این روش درباره ی چگونگی تفکر و حل مساله در دانش آموزان اطلاعات بیشتری از روش های سنتی سنجش به دست می دهد،دانش آموزان را وا می دارد تا نقش فعال تری در سنجش پیشرفت خود ایفا کنند،و به مربیان کمک می کند تا دانش آموزان خود را در مواد و مطالب معنی دارتری سنجش نمایند.آنان همچنین می گویند سنجش با روش کارپوشه به نهادهای آموزشی امکان می دهد تا برنامه های خود را بهتر ارزشیابی کنند و برای رشته های مختلف تحصیلی ملاک های عملکردی مشابهی تعیین نمایند.پس از ان که روش کارپوشه با موفقیت در صنعت به کار بسته شد،مربیان امیدوار بودند که استفاده ازآن در آموزش و پرورش نیز به همان نسبت موفقیت آمیز باشد.اما پژوهش هایی که درباره ی اثربخشی این روش در آموزش و پرورش انجام گرفتند نشان دادند که روش کارپوشه نتوانسته موفقیت های حاصل در صنعت را در زمینه آموزش و پرورش به دست اورد(مرفی و دیوید شوفر،۲۰۰۱).از جمله مشکلات وابسته به کاربرد این روش در آموزش و پرورش شاخص های روایی و پایایی است که رضایت بخش نبوده اند.
۲-۲۰)روش های سنجش مشاهده ای:
روش های مبتنی بر مشاهده بسیار فراوان و متنوع اند و در حوزه های فعالیتی گوناگون فراتر از چهارچوب کلاس درس مورد استفاده قرار می گیرند.معروف ترین فنون مشاهده ای قابل استفاده توسط معلمان را گرانلاند و لین(۱۹۹۰)در سه دسته ی زیر قرار داده اند:
۱-فهرست وارسی
۲-مقیاس درجه بندی
۳-واقعه نگاری
۲-۲۰)روش فهرست وارسی:
روش فهرست وارسی یک شیوه ی نظامدار(سیستماتیک)برای گزارش قضاوت هایمشاهده گر یا مشاهده گران است. با این روش می توان معلوم نمود که در عملکرد شخص مورد سنجش (یا محصولی که او تولید کرده است)ویژگی های مورد نظر موجودند یا نه.کوپر(۱۹۹۴)درباره ی ویژگی های مورد نظری که قرار است با روش فهرست وارسی سنجش شوند مهم بودن را مورد تاکیدقرار داده و گفته است از خود بپرسید که آیا ویژگی هایی از عملکرد یا فراورده ی مورد نظر آن قدر مهم هستند که لازم است بود یا نبود آن ها دانسته شود؟اگر جواب این سوال مثبت است،آن گاه روش فهرست وارسی همان چیزی است که به دنبالش می گردید.
در روش فهرست وارسی تنها بود یا نبود ویژگی مورد نظر ثبت می شود؛بنابراین،این روش را برای سنجش درجه یا فراوانی ویژگی مورد نظر نمی توان مورد استفاده قرار داد.به سخن دیگر،روش فهرست وارسی تنها تعیین می کند که یک ویژگی حضور دارد یا نه،یا این که عملی انجام گرفته است یا نه.بنابراین،در این روش،قضاوت درباره ی عملکرد یا فراورده به صورت بله – نه مشخص می شود.
استفاده از روش فهرست وارسی برای سنجش فرایند و فراورده ی عملکرد:
از روش فهرست وارسی می توان برای سنجش فرایند عملکرد استفاده کرد و هم برای فراورده ی آن.هنگام تهیه فهرست وارسی به منظور ارزشیابی از فرایند عملکرد باید تاکید بر رفتارهای فرد باشد؛مثلا مراحلی که باید انجام گیرنددر یک ردیف متوالی قرار داده می شوندوآن گاه مشاهده گر تعیین می کند که هر یک از آن مراحل انجام گرفته است یا نه. (سیف،۱۳۸۷)
چگونگی تهیه ی فهرست وارسی:
تهیه ی فهرست وارسی عمل ساده ای است.کارهایی که باید انجام دهید این است که ابتدا فهرستی از رفتارها یا ویژگی های مهم را تهیه کنید،و بعد غلط های متداول را هم به آن بیفزایید.آخر سر این که اقلام فهرست را به گونه ای مرتب کنیدکه بتوانید به راحتی آن ها را مورد استفاده قرار دهید.کوپر[۳۸](۱۹۹۴)درباره ی افزودن غلط های متداول به فهرست وارسی می گوید وجود این گونه غلط ها در فهرست وارسی این وسیله ی سنجش را به صورت یک ابزار تشخیصی در می آورد،وبه کمک آن می توان اشکال های عملکرد یا محصول عملکرد فرد مورد سنجش را مشخص کرد.
به طور خلاصه یک فهرست وارسی خوب از ویژگی های زیر برخوردار است:
۱-فهرست نسبتا کوتاه است.
۲-هرماده ی فهرست به طور کاملا روشن موضوع مورد ارزشیابی را بیان می کند.
۳-هر ماده بر یک رفتار یا ویژگی روشن موضوع مورد ارزشیابی رابیان می کند.
۴-تنها رفتارها یا ویژگی های مهم منظور می شوند.
۵-ماده های فهرست به گونه ای آرایش می یابند که کل فهرست را به سادگی می توان مورد استفاده قرار داد.
برای تهیه ی فهرست وارسی،لین و گرانلاند(۲۰۰۰)پیشنهادهای زیر را ارائه دادند.رعایت این پیشنهادها بر کیفیت فهرست های وارسی می افزاید.
۱-تمامی اعمال وصف شده در عملکرد را تعیین کنید.
۲-به فهرست خود اعمالی را که معرف غلط های متداول هستند اضافه کنید.(البته اگر در سنجش شما مفیدند،تعدادشان اندک است و به روشنی قابل بیان هستند.)
۴-یک روش ساده برای وارسی هر عمل هنگامی که به وقوع می پیوندد(یا در صورت مقتضی بودن،برای شماره گذاری اعمال به ترتیب،اماده کنید.)
روش مقیاس درجه بندی،
به خلاف روش فهرست وارسی که در آن ها تنها بود یا نبود ویژگی مورد نظر یا وقوع یا عدم وقوع رفتار مورد سنجش ثبت می شود،در مقیاس درجه بندی درجه یا مقدار رفتار یا ویژگی مورد نظر تعیین می گردد.مانند فهرست وارسی،مقیاس درجه بندی وسیله ای فراهم می آوردکه به کمک آن می توان تمامی دانش آموزان یک کلاس یا گروهی از افراد را در ابعاد معینی مورد قضاوت قرار داد و در آن داوری های مربوط به تک تک افراد را ثبت نمود.گرانلاند و لین(۱۹۹۰)سه فایده ی زیر را برای روش مقیاس درجه بندی ذکر کرده اند:

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت abisho.ir مراجعه نمایید.

مشاهدات را به سوی جنبه های مشخص رفتار هدایت می کند.

یک چهار چوب داوری برای مقایسه ی همه ی دانش آموزان در یک مجموعه ویژگی فراهم می اورد.

روش مناسبی را برای ثبت داوری های مشاهده گران فراهم می اورد.

چنان که درباره ی روش فهرست وارسی صادق است،روش مقیاس درجه بندی نیز هم برای ارزشیابی از فرایند عملکرد یا شیوه ی اجرا مورد استفاده قرار می گیرد و هم برای ارزشیابی از محصول یا فراورده ی رفتار به کار می رود.
چگونگی تهیه ی مقیاس درجه بندی:
برای تهیه ی مقیاس درجه بندی،فهرستی از رفتارها یا ویژگی هایی را که قرار است مورد ارزشیابی قرار گیرند تهیه نمایید و یک مقیاس کیفی یا مدرج برای هر رفتار یا ویژگی تهیه کنید.مقیاس های درجه بندی ساده از مجموعه ای رفتار یا ویژگی و توضیحاتی برای مشاهده گر تشکیل می یابند که از او می خواهند تا با مشخص کردن شماره های داده شده دامنه یا کیفیت رفتارهای مورد ارزشیابی را مشخص نماید.
۲-۲۱)انواع مقیاس های درجه بندی:
مقیاس های درجه بندی شکل های مختلفی دارند که معروف ترین آن ها عبارتند از:مقیاس درجه بندی عددی،مقیاس درجه بندی نگاره ای،مقیاس درجه بندی نگاره ای توصیفی
مقیاس درجه بندی عددی:
ساده ترین نوع مقیاس درجه بندی،مقیاس درجه بندی عددی است.در این مقیاس درجه بندی،ارزشیاب یا مشاهده گر با کشیدن دایره ای به دور یک عدد یا علامتگذاری(چک کردن)آن،میزان یا درجه ی موجود بودن رفتار یا ویژگی مورد ارزشیابی را مشخص می کند.مقیاس درجه بندی عددی زمانی قابل استفاده است که ویژگی ها یا کیفیت های مورد درجه بندی قابل طبقه بندی کردن در طبقات محدودی باشند و نیز در رابطه با طبقه ای که معرف هر عدد است توافق وجود داشته باشد با این حال معمولا اعداد خیلی دقیق تعریف نمی شوند و بنابراین تفسیرها و موارد استفاده های این نوع مقیاس نیز متفاوت است.(سیف،۱۳۸۷)
مقیاس درجه بندی نگاره ای :
در مقیاس درجه بندی نگاره ای یا مقیاس درجه بندی یکنواخت،به جای استفاده از اعداد،از خطوط افقی استفاده می شود.در این مقیاس،از ارزشیاب یا مشاهده گر خواسته می شود تا داوری خود را درباره ی ویژگی مورد مشاهده در طول یک خط مستقیم،با گذاشتن نوعی علامت مشخص کند.در طول خط،مجموعه ای از مقوله ها،مکان ها یا نقاط مشخص می شوند،اما ارزشیاب آزاد است که بین آن ها نیز علامت بگذارد.
مقیاس درجه بندی نگاره ای توصیفی:
در مقیاس درجه بندی نگاره ای توصیفی،نقاط روی مقیاس توصیف می شوند.توصیف هایی که برای این منظور به کار می روند عبارت هایی هستند که به صورت رفتاری نشان می دهند که دانش آموز یا فرد مورد مشاهده و مورد ارزشیابی در مراحل مختلف مقیاس چگونه عمل می نمایند.در بعضی از این مقیاس ها ،برای تمام نقاط طول مقیاس از عبارت های توصیفی استفاده می شود،اما در برخی دیگر از این گونه مقیاس ها فقط برای نقاط کناری و نقطه ی وسط مقیاس این توصیف های کلامی به کار می روند.علاوه بر این بعضی وقت ها در زیر هر سوال جایی برای اظهارنظر نیز پیش بینی می شود تا به مشاهده گر یا ارزشیاب امکان دهد درجه بندی خود را روشن سازد.(سیف،۱۳۸۷)
۲-۲۲)روش واقعه نگاری :
بنا به تعریف،روش واقعه نگاری یا یا روش ثبت رویداد به توصیف های واقعی رویدادها و اتفاقات معنی داری که معلم (مشاهده گر)درنتیجه ی مشاهده ی زندگی دانش آموزان به دست می آورد(گرانلاند ولین،۱۹۹۰)گفته می شود.در این روش معلم یا مشاهده گر باید هر اتفاق یا رویدادی را که در زندگی دانش آموز رخ می دهد و آن را مهم می داند،بلافاصله بعد از وقوع ثبت نماید.بنابراین،این روش بیشتر جنبه تحلیلی دارد تا ارزشیابی.توصیف رویدادها را می توان در دفتر یاداشت نوشت یا در کارت هایی وارد کرد.
موارد استفاده ی روش وااقعه نگاری:
روش واقعه نگاری یک روش مشاهده ی مستقیم رفتار است،و به همین دلیل برای بیشتر هدف های آموزشی حوزه های عاطفی و روانی – حرکتی قابل استفاده است.در گذشته این روش بیشتر در حوزه ی سازگاری اجتماعی به کار می رفت،اما به تازگی در سایر زمینه های تربیتی نیز از آن استفاده می کنند.مهرنز و لهمان (۱۹۸۴)در این باره گفته اند که استفاده ی از روش واقع نگاری در یک مدت زمان معین می تواند تصویر نسبتا کاملی از تغییراتی را که در یک دانش آموز خاص صورت می پذیرد در اختیار معلم قرار دهد.برای این که روش واقعه نگاری بهترین نتیجه را به دست بدهد باید شامل ویژگی های زیر باشد:
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی

توصیفی واقعی از آن چه اتفاق افتاده،و در وضعیت یا شرایطی که اتفاق افتاده است به دست می دهد.

تفسیر از واقعه و اعمال پیشنهادی باید از توصیف واقعه مجزا باشد.

هر یک از موارد ثبت واقعه باید تنها یک واقعه را شامل باشد.

آن چه ثبت می شود باید از لحاظ رشد و تحول دانش آموز یا بازده های یادگیری و هدف های آموزشی رویداد مهمی باشد.

تنها آن قسمت از ویژگی ها یا حوزه های رفتاری مورد مشاهده و واقعه نگاری قرار گیردکه با روش های دیگر ارزشیابی قابل ارزشیابی نباشد.

از آن جا که روش واقع نگاری روشی وقت گیر است و در یک زمان با تعداد زیادی دانش آموزان قابل کاربستن نیست،بهتر است استفاده از آن را به مقاصد ویژه محدود کنیم.آن دسته از بازده های یادگیری را که به خوبی می توان با آزمون های کتبی،آزمون های عملکردی یا حتی با روش های فهرست وارسی و مقیاس درجه بندی ارزشیابی کرد نباید با روش واقعه نگاری مورد ارزشیابی قرار داد.تنها آن دسته از رفتارهایی که لازم است در شرایط کاملا طبیعی محیط مشاهده و ارزشیابی شوند باید با این روش مورد ارزشیابی قرار گیرند.از جمله ی این رفتارها می توان موارد زیر را ذکر کرد:چگونگی برخورد دانش آموز با مسائل،پشت کار دانش آموز در ادامه کار،اشتیاق به گوش دادن به عقاید دیگران،نحوه ی همکاری در فعالیت های کلاسی،نحوه ی اظهار نظردر موقعیت های مختلف اجتماعی،نحوه ی رفتار کردن در موقعیت های مختلف اجتماعی،و مانند این ها.
بهترین کاربرد این روش با رفتارها و ویژگی هایی از دانش آموزان است که با وسایل اندازه گیری و سنجش متداول،یعنی آزمون ها و امتحانات،قابل ارزشیابی نیستند.برای نمونه،معلمی که می خواهد علاقمندی یک دانش آموز ابتدایی را نسبت به خواندن بسنجد می تواند او را در یک یا چند جلسه ی خواندن آزاد مورد مشاهده قرار دهد و نتایج را به روش واقعه نگاری ثبت کند،و اگر می خواهد روابط اجتماعی او را بسنجد می تواند رفتار او را در زنگ تنفس مطالعه نماید.همچنین معلمی که می خواهد نگرش یک دانش اموز دبیرستانی را نسبت به علوم بسنجدمی تواند اظهارنظرهای او را در بحث های علمی ثبت نمایدیا عادات کاری و مهارت های آزمایشگاهی او را در جلسات ازمایشگاهی مورد مشاهده قرار دهد.هر چند که روش واقعه نگاری را می توان با تمامی دانش آموزان کلاس مورد استفاده قرار داد این روش با برخی دانش آموزان ویژه کاربرد بیشتری دارد.مثلا کودکی که عقب مانده است،کودکی که از نظر اجتماعی طرد شده است،و نیز کودک معلول نیاز به توجه بیشتری دارند.مشاهدات دقیق از این افراد به تشخیص و رفع مشکلاتشان کمک می کند.آخرین نکته ای را که در رابطه با بهره گرفتن از روش واقعه نگاری باید توضیح داد این است که مشاهدات را باید به افراد معین و رفتارهای معین محدود کرد.تلاش برای مشاهده ی تعداد زیادی رفتار و به مقدار زیاد بی فایده و مایوس کننده خواهد بود.محدود کردن مشاهدات و گزارش ها به رفتارهای معین و دانش آموزان خاص،برای استفاده بهینه از این روش،ضروری است.بنابراین باید سعی شود که پیش از اقدام به استفاده از روش واقعه نگاری یک نقشه ی عینی و عملی از فعالیت ها طرح ریزی گردد.(سیف،۱۳۸۷)
عوامل موثر بر روش واقعه نگاری:
گرانلاند و لین(۱۹۹۰)در رابطه با استفاده ی بهینه از روش واقعه نگاری پیشنهادهایی را مطرح کرده اند: