دستوری/ نحوی و نیز تحلیل کلامی / کاربرد شناختی.
چارچوب کاربردشناختی بر این باور است که انگیزه رمزگردانی اساساً سبکی است و به عنوان پدیده­ای گفتمانی در نظر گرفته می­ شود و دیگر با ساختار درونی جمله­ها سرو کار نداریم. در حقیقت یکی از نقش­های تحلیل کلامی رمزگردانی این است که یک گفته در دو زبان تکرار شود. رمزآمیزی و رمزگردانی برای افراد دو زبانه روان همانند تغییر سبک[۹۲] برای افراد تک زبانه است. افراد دو زبانه حداقل در هنگام صحبت با افراد دوزبانه دیگر، به لحاظ زبانی، انتخاب گسترده­تری در پیش رو دارند. جنبه دستوری اساساً با محدودیت­های زبانی حاکم بر رمزگردانی سروکار دارد (رومین[۹۳] ، ۱۹۹۲: ۱۱۱).
در مطالعاتی که به لحاظ اجتماعی به بررسی رمزگردانی پرداخته­اند، هدف یافتن توجیه اجتماعی و توضیح رمزگردانی با توجه به مسائل اجتماعی بوده است، اما یکی از جنبه­ های مهم رمزگردانی، بررسی زبانی و یافتن قوانین و محدودیت­های حاکم بر این پدیده بوده است. آیا گویشور می ­تواند هر نوع تغییر رمزی و در هر جای جمله انجام دهد؟ آیا طبیعت ساختاری و روانشناختی آشنایی با دو رمز، گردش­ها را محدود می­ کند؟ پاپلاک (۱۹۸۰-۱۹۸۱) و دیگران بر اهمیت مطالعه صوری این پدیده تاکید نمودند. در این مطالعات سه گروه محدودیت کلی معرفی گردید:
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی

جهت دانلود متن کامل پایان نامه به سایت azarim.ir مراجعه نمایید.

محدودیت برابری[۹۴]:

تغییر رمز هنگامی رخ می­دهد که زبان­ها از نظر ساختاری هم­پوشانی داشته باشند. تغییر رمز نمی ­تواند در جائی که زبان­ها از لحاظ ساختاری متفاوت­اند واقع شود.

محدودیت سازه­ای[۹۵]:

الف) محدودیت سازه­ای سطح بالا[۹۶]:
تمایل برای گردش در واحد­های سطح بالا مثل جمله و بند، در مقابل عناصر سطح پایین مثل صفت و قید بیشتر است. هرچند اسم­ها از این حالت مستثنی هستند.
ب) محدودیت مرز بین سازه­ها[۹۷]:
رمزگردانی در مرز سازه­های دستوری بیشتر اتفاق می­افتد.

محدودیت تکواژ آزاد[۹۸]:

رمزگردانی نمی ­تواند در جایی باشد که یک تکواژ وابسته به تکواژ آزاد متصل می­گردد. مگر اینکه تک واژ آزاد به لحاظ آوایی تابع قوانین و قوائد زبان تکواژ وابسته باشد (ابراهیمی، ۱۳۸۳: ۴۰).
۲-۶-۸- انواع رمزگردانی
رمزگردانی را از لحاظ نحوه و شرایط کاربرد به انواع رمزگردانی ضمیمه­ای[۹۹]، رمزگردانی میان جمله­ای، رمز گردانی درون جمله­ای، رمزگردانی موقعیتی[۱۰۰] و رمزگردانی استعاره­ای[۱۰۱] تقسیم می­ کنند.
۲-۶-۸-۱- رمزگردانی ضمیمه­ای
کاربرد یک سوال ضمیمه­ای به یک زبان در طول پاره­گفتاری که تماماً به زبان دیگر است. از آن جائی که سوال­های ضمیمه­ای چندان تحت تاثیر محدودیت­های نحوی قرار نمی­گیرند، می­توانند به سادگی در طول یک پاره گفتار واحد به کار بروند بدون این که از قواعد نحوی آن زبان تخطی نمایند. پاپلاک مواردی همچون سوال­های ضمیمه­ای و جملات تعجبی را جزء رمزگردانی نمادین[۱۰۲] به حساب می­آورد. در واقع از نظر وی این موارد همچون نماد شخصیت فرد دو زبانه عمل می­نمایند.
۲-۶-۸-۲- رمزگردانی میان جمله­ای
شامل تغییر رمز در مرز بند یا جمله است بطوری که در مرز بند یا جمله زبان عوض می­ شود. تغییر رمز ممکن است در محدوده نوبت­گیری یکی از طرفین گفتگو رخ بدهد. رمزگردانی میان جمله­ای نسبت به مورد بالا نیازمند داشتن مهارت بالاتری در دو زبان است. زیرا بخش­های عمده­ای از پاره­گفتار باید نسبت به قوائد هر دو زبان هماهنگی داشته باشد. به عنوان مثال:
“تو باید بدونی که That’s a big problem “.
۲-۶-۸-۳- رمزگردانی درون جمله­ای
مسلماً این نوع از رمزگردانی دربرگیرنده بالاترین حد ریسک به لحاظ نحوی است و افراد دو زبانه بسیار ماهر تا جای ممکن از این نوع رمزگردانی در گفتار خود استفاده نمی­ کنند و یا تا حد امکان کمتر استفاده می­نمایند. در این مدل تغییر رمز در درون یک بند یا یک جمله صورت می­گیرد. این امکان وجود دارد که بتوان هر سه نوع رمزگردانی فوق را در درون یک گفتمان واحد پیدا کرد (فسولد، ۱۹۸۷: ۱۱۳). به عنوان مثال:
“من دوست دارم همه شما در جواب دادن participate داشته باشید”
گامپرز و هرناندز-چاوز[۱۰۳] در تحقیقی که در سال ۱۹۷۵ انجام داده­اند، رمزگردانی را نوعی قرض­گیری در نظر می­گیرند و بدین ترتیب انواع مختلف رمزگردانی که در بالا نامبرده شد، بخش­های مختلف یک پیوستار را تشکیل می­ دهند و از کل جمله، بند و دیگر اجزای گفتمان تا واژه­ های واحد تغییر پیدا می­ کنند. پاپلاک به منظور پشتیبانی از دیدگاه فوق، سلسله مراتبی از بسامد سازه­های تغییر رمز داده شده تهیه نموده است. وی به این موضوع پی برد که جملات کامل، سازه ­هایی هستند که بیشتر از همه دچار تغییر رمز می­شوند. بعد از جملات، اغلب موارد رمزگردانی در مرز سازه ­هایی همچون گروه اسمی و گروه فعلی رخ می­دهند. در انتهای دیگر این پیوستار رمزگردانی در درون سازه­ها رخ می­دهد. به عنوان نمونه در درون گروه اسمی.
پاپلاک معتقد است که در محدوده رمزگردانی درون جمله­ای، اسم­ها بیشترین میزان رمزگردانی را به خود اختصاص می­دهند. دلیل این است که اسم­ها بیشتر از سازه­های دیگر قرض گرفته می­شوند و یا دچار تغییر رمز می­شوند، و که آنها تقریباً از هرگونه محدودیت نحوی آزاد هستند (رومین، ۱۹۹۲: ۱۱۵).
۲-۶-۸-۴- رمزگردانی موقعیتی
رمزگردانی موقعیتی زمانی به وقوع می­پیوندد که زبان­های بکار رفته در طول یک محاوره، بر اساس موقعیت­های گوناگونی که دو طرف گفتگو در آن قرار می­گیرند، تغییر می­نمایند. آنها در یک موقعیت از یک زبان و در موقعیت دیگر از زبان دیگری استفاده می­نمایند. در موضوع گفتگو هیچ­گونه تغییری ایجاد نمی­ شود. معمولاً رمزگردانی موقعیتی را می­توان به راحتی تشخیص داد. به طوری که یک گونه در مجموعه خاصی از موقعیت­ها کاربرد دارد و گونه دیگر در گروه کاملاً متفاوتی از موقعیت­ها. در حقیقت وقوع رمزگردانی موقعیتی با به وجود آمدن هرگونه تغییر در موقعیت اجتماعی و نیز توصیف شرکت کنندگان از حق و حقوق و وظایف یکدیگر در ارتباط است (بنی شرکا، ۲۰۰۵: ۴۴).
گامپرز (۱۹۸۲: ۶۰-۶۱) در توضیح کاربرد متناوب رمزها از نوع موقعیتی به این نکته اشاره می­ کند که از گونه­ های مختلف در محیط­های خاص استفاده می­ شود، مانند خانه، مدرسه، محیط کار و … و یا این که با طبقه ­های مختلفی از گویشوران از رمزهای متفاوتی استفاده می­ شود. به عنوان مثال در جمع دوستان، اعضای خانواده، غریبه­ها، افراد زیردست، مقامات دولتی و … در هر یک از این موارد بین کاربرد هر رمز خاص و بافت اجتماعی یک رابطه یک به یک وجود دارد. بنابراین هر رمز جایگاه و نقش متفاوتی در گنجینه زبانی آن منطقه دارد.
۲-۶-۸-۵- رمزگردانی استعاری[۱۰۴]
دررمزگردانی استعاره ای وقوع تغییررمز، هیچ گونه ارتباطی با بوجود آمدن تغیردر حق و حقوق و وظایف شرکت کنندگان ندارد. در این نوع از رمزگردانی هر رمز با موضوعی خاص یا هویت اجتماعی ویژه ای در ارتباط است (بنی شرکا،۲۰۰۵ :۴۴). به عبارت بهتر، چنانچه در حین صحبت با تغییر موضوع، زبان نیز عوض شود، در این صورت با رمزگردانی استعاره ای روبرو خواهیم بود. نکته قابل توجه در این میان آن است که میتوان در مورد برخی از موضوع ها به هر یک از دو زبان صحبت نمود ولی انتخاب هریک از این زبان ها به آنچه که پیرامون آن موضوع گفته می­ شود، حال و هوای خاصی می­بخشد. هر انتخاب نشان دهنده ارزش های اجتماعی ویژه­ای است. در رمزگردانی استعاره ای به محض این که گویشور موقعیت را دوباره سازی کرد، از رمز متفاوتی استفاده می­نماید. به عنوان مثال در هر یک ازموارد زیر گویشور رمز خودرا تغییر می دهد: گذر از حالت رسمی به غیررسمی، دولتی به شخصی، جدی به شوخی.(واردهوق،۱۰۳:۲۰۰۴).
۲-۷- مروری بر مطالعات قبلی
۲-۷-۱- پژوهش­های خارجی
گامپرز در سال ۱۹۶۴ به مطالعه رمزگردانی هندی-پنجابی[۱۰۵] در شهر دهلی پرداخت. نتایج تحقیق او حاکی از این بود که با وجود آمیزش مدام این دو زبان به همراه میزان بالای همگرایی[۱۰۶] آنها، به خصوص در سطح واژگان، این دو زبان، همچنان به مدد تفاوت­هایی اندک، مخصوصاً تفاوت­های نحوی و آوایی، مجزا و مشخص مانده­اند.
در سال ۱۹۶۷ گامپرز بر اساس مطالعه میدانی سه گروه از افراد دو زبانه هندی-پنجابی، کانادا-ماراتی[۱۰۷] و اسپانیایی-انگلیسی[۱۰۸] در نیویورک بر اهمیت اندازه ­گیری­های مردم شناسانه زبانی[۱۰۹] یعنی لحاظ کردن هنجارهای اجتماع دو زبانه مورد بررسی، در تحلیل گفتار دوزبانه­ها تاکید کرد. در سال ۱۹۶۹ با هرناندز-چاوز او این ایده را بسط داد که اهمیت انتخاب گونه­ای خاص، به پیش انگاره­های اجتماعی مشترک گروه وابسته است. در سال ۱۹۷۰ او مثال­هایی از کارکردهای متفاوت و ممکن رمزگردانی در گفتگوها، از جمله تقویت یک پیغام مهم، نقل قول، مشخص کردن مخاطب اصلی یک پیغام، آوردن یک معنای ضمنی خاص به وسیله زبان دیگر، تکرار و صوت[۱۱۰] را معرفی کرد.
لباو در پژوهشی که در سال ۱۹۷۱ انجام داده است، نمونه ­ای از گفتار یک گویشور پورتوریکویی[۱۱۱] ساکن در نیویورک را مورد بررسی قرار داده است. نتایج نشان داد که دوزبانه­های پورتوریکویی اغلب برای نشان دادن وحدت و همبستگی تغییر رمز می­ دهند و این نوع از آمیزش دو زبان در میان پورتوریکویی­های اهل نیویورک به عنوان هنجار تلقی می­ شود. هر چند گویشوران پورتوریکویی به هنگام مکالمه با دوستان و آشنایان از آمیزش دو زبان استفاده می­ کنند، در هنگام مخاطب قرار دادن یک فرد انگلیسی زبان تک زبانه حتماً به زبان انگلیسی صحبت می­ کنند (واردهوق، ۲۰۰۴: ۱۰۷).
بلوم و گامپرز[۱۱۲] (۱۹۷۲) تحقیق خود را در شهر همسبرگت[۱۱۳] انجام دادند که این شهر کوچک نروژی ۱۳۰۰ نفر سکنه دارد. نتایج تحقیق آنها نشان داد که هر دو نوع رمزگردانی موقعیتی و استعاری در گفتار آنها بکار برده می­ شود.
گاردنر- کلوروز[۱۱۴] (۱۹۹۱) تحقیق خود را بر روی کاربرد دو زبان در سه فروشگاه بزرگ پرین تمپس[۱۱۵]، یونگ[۱۱۶] و مگ مد[۱۱۷] ، در استرازبورگ[۱۱۸] انجام دادند. نتایج تحقیق آنها نشان داد که مشتری­های جوان فرانسه زبان فروشگاه یونگ و مشتری­های مسن آلزاسی زبان در فروشگاه پرین تمپس اغلب به زبان دیگر تغییر رمز می­دهند. کمترین میزان رمزگردانی در فروشگاه مگ مد انجام می­ شود. آنها علت اصلی رمزگردانی را ایجاد تناسب با محیط اطراف بیان داشتند. همچنین آنها عامل انظباق را به اندازه عامل پرستیژ بر روی رمزگردانی تاثیرگذار دانستند.
وای[۱۱۹] و میلروی[۱۲۰] (۱۹۹۵) به مطالعه پدیده رمزگردانی در میان خانواده­های دو زبانه چینی-انگلیسی ساکن منطقه تاین ساید[۱۲۱] پرداختند. نتایج نشان داد که رمزگردانی از گونه بی نشان- در اینجا زبان چینی- به گونه نشاندار آن- در این مورد انگلیسی- به عنوان مثال در موقعیت زیر تا چه حد سودمند و تاثیرگذار است. آنها معتقدند که مادر با انتخاب زبان برتر پسرش، به جای زبان برتر خود بطور غیر مستقیم از پسرش می­خواهد که قبل از بازی کردن با کامپیوتر تکالیفش را انجام دهد. علاوه بر این، فرزند نیز به درستی درخواست نهفته مادر در این پرسش را درک می­نماید.
می­یرز و اسکاتن (۱۹۸۳، ۳۳)، نشان داده­اند که گویشوران در حین رمزگردانی در واقع دست به انتخاب­های نشاندار و بی­نشان می­زنند. این انتخاب­ها بسته به موقعیت فرق می­ کنند، به عنوان مثال اگر در دره گیل یک معلم با بازدید کننده مدرسه به زبان آلمانی معیار صحبت کند، در واقع دست به یک انتخاب بی­نشان زده است. انتخاب نشاندار در موقعیت بالا، استفاده از زبان اسلووینیایی خواهد بود. در اینجا باید به یک نکته مهم توجه کنیم که: تمایز نشاندار- بی نشان با تمایز موجود بین گونه­ های برتر و پست­تر، معیار و غیر معیار، زبان و گویش، خالص و آمیخته[۱۲۲] الزاماً یکی نیست. این نکته کاملاً به موقعیت بستگی دارد. مطابق مدل چارچوب زبان پایه[۱۲۳] اسکاتن (۱۹۹۳)، در رمزگردانی یک زبان به عنوان زبان قالب یا پایه عمل می­ کند و زبان دیگر به عنوان زبان پیرو یا درونه­ای[۱۲۴] مورد استفاده قرار می­گیرد. اسکاتن معتقد است زبانی که ساختار کلی جملات رمزگردانی شده را تشکیل می­دهد، “زبان پایه” و زبان دیگری که عناصر آن در این ساختار استفاده می­شوند “زبان درونه­ای” نامیده می­شوند.
سیگل[۱۲۵] (۱۹۹۵)، تحقیق خود را در فیجی انجام داده است. هدف وی از انجام این تحقیق آن است که نشان بدهد چگونه تمایز نشاندار و بی­نشان می ­تواند باعث ایجاد خنده شود. در فیجی، نیمی از جمعیت به زبان فیجیایی[۱۲۶] صحبت می­ کنند و نیمی دیگر که هندی تبار هستند به زبان هندی-فیجیایی صحبت می­ کنند. این زبان، زبانی است که از تماس میان گونه­ های مختلف هندی و انگلیسی، بوجود آمده است. این دو گروه در بیشتر مواقع از زبان انگلیسی استفاده می­ کنند و زبان انگلیسی زبانی است که در دولت، آموزش و تجارت مورد استفاده قرار می­گیرد. مردم فیچی تا حدودی به زبان هندی فیجیایی آشنایی دارند و برای مزاح و شوخی به این زبان تغییر رمز می­دهند. آنها گاه در طول گفتار خود از واژه­ های هندی فیجیایی استفاده می­ کنند تا شوخ طبعی خود را نشان بدهند.
سیگل معتقد است که در فیجی، زبان هندی عموماً برای برقراری ارتباط میان مردم فیجی به کار نمی­رود. بنابراین زمانی که یک فیجیایی به زبان هندی تغییر رمز می­دهد، در حقیقت دست به یک انتخاب نشاندار زده است. برای شنونده این انتخاب نشان دهنده این است که گوینده در حال شوخی است.
نی شی مورا[۱۲۷] (۱۹۹۷) از انتخاب زبان در میان تعدادی از نیسای­ها[۱۲۸] (نسل دوم مهاجران ژاپنی) که در تورنتو زندگی می­ کنند، گزارش می­دهد. این افراد با گویشوران بومی ژاپنی به زبان ژاپنی صحبت می­ کنند و با دوستان نیسای خود به زبان انگلیسی حرف می­زنند و با گروه آمیخته­ای از ژاپنی­ها و نیسای­ها با کمک تلفیقی از زبان­های ژاپنی و انگلیسی ارتباط برقرار می­ کنند. زبان ژاپنی این افراد شامل تعدادی واژه انگلیسی نیز می­باشد، خصوصاً زمانی که آنها معادل ژاپنی آن واژه ­ها را نمی­دانند. زبان انگلیسی این افراد هم شامل عبارات و جملاتی از زبان ژاپنی است که نشان دهنده هویت گویشور به عنوان یک نیسای می­باشد. این افراد برای نشان دادن همبستگی خود با دیگر نیسای­ها در طول گفتار خود به زبان ژاپنی تغییر رمز می­دهند.
۲-۷-۲- پژوهش­های داخلی
ضیاء حسینی (۱۳۷۸) به بررسی پدیده رمزگردانی در گفتار ایرانیان مقیم آمریکا پرداخت. او پس از کسب اطلاعاتی چون سن، مدت اقامت، میزان تحصیلات و وضعیت شغلی از آزمودنی­ها (از طریق پرسش­نامه)، به ضبط مکالمات آنها پرداخته است. پس از بررسی داده ­های به دست آمده از آزمودنی­ها، به این نتیجه رسید که مدت اقامت بر روی الگوی رمزگردانی تاثیرگذار است. بدین معنی که گروه زیر ۱۵ سال اقامت بیشتر از گروه بالای ۱۵ سال اقامت رمزگردانی درون جمله­ای داشتند و حال آنکه گروه بالای ۱۵ سال اقامت بیشتر از رمزگردانی میان جمله­ای استفاده کرده بودند. از دیدگاه او، دوزبانه­های فارسی-انگلیسی توجه ویژه­ای به زبان انگلیسی دارند و آن را زبان برتر می­پندارند.
رضاپور (۱۳۷۹) در پژوهش خود با عنوان رمزگردانی از منظر کلامی و جنبه­ های کاربرد شناختی آن، به بررسی تاثیر عوامل اجتماعی همچون سن، جنسیت و میزان تحصیلات در میان ۲۰ دو زبانه مازندرانی-فارسی پرداخته است و سعی وی بر آن بود تا نقش­های رمزگردانی را در کلام مشخص نماید. به عبارت دیگر این که معلوم شود پدیده رمزگردانی در کلام هدفدار است و آیا ویژگی­های رمزگردانی یک پدیده جهان شمول است یا هر زبان دارای ویژگی­های رمزگردانی منحصر بفرد می­باشد. وی پس از بررسی نقش­های رمزگردانی در کلام دو زبانه­های انگلیسی-اسپانیولی، انگلیسی-چینی، انگلیسی-ژاپنی و چند زبان دیگر نشان داده است که نقش­های اصلی رمزگردانی در کلام عبارتند از برجسته­سازی، تمییز اطلاع نو و کهنه، تاکید بر پیام و نقل داستان.
پس از تجزیه و تحلیل داده ­های بدست آمده، وی به این نتیجه رسید که به جز جنسیت، سایر عوامل بر رمزگردانی تاثیر ندارند.
جبرائیلی (۱۳۸۳) در تحقیق خود ابتدا به پیشینه مفهوم رمزگردانی در سه گروه از مطالعات در حوزه زبانشناسی یعنی مطالعات حوزه های واج­شناسی ساخت­گرا، نظریه اطلاع­رسانی و دو زبانگی اشاره می­ کند. آنگاه وی به توصیف مفهوم رمزگردانی از منظر جامعه ­شناسی زبان پرداخته و چهار احتمال را در حوزه رمز و رمزگردانی بر عالم گفتمان مترتب می­داند:
الف) تبدیل کد ارتباطی به تناوب زبانی
ب) رمزگردانی سبک­ها
ج) تکیه کلام­های موجود در گفتار تک زبانه­ها
ت) استفاده از رمز فارغ از تناوب زبان
آنگاه وی پس از ارائه تعریفی جامع از رمزگردانی، از منظر تحلیل مکالمه­ای مزیت­های رویکرد تحلیل مکالمه­ای به رمزگردانی را بر شمرده است. جبرائیلی به تفصیل در زمینه رمزگردانی و تعاریف مترتب به آن همچون:
الف- رمزگردانی و تناوب زبانی
ب- رمزگردانی و نشانه بافت سازی
پ- رمزگردانی و تقاطع زبانی
صحبت نموده است. در پایان وی پس از معرفی نظریه نشانداری[۱۲۹] در حوزه رمزگردانی، به انواع رمزگردانی نیز اشاره کرده است.
حیدری و همکاران (۱۳۹۱)، در مقاله خود تحت عنوان دلایل رمزگردانی زبانی معلمان در کلاسهای ابتدایی مناطق دوزبانه ترکی آذری- فارسی، به بررسی رمزگردانی و دلایل آن در کلاس­های ابتدایی در سه منطقه دوزبانه ترکی آذری و فارسی پرداختند. نتایج تحقیق نشان داد که نقش­های آموزشی و تربیتی رمزگردانی معلمان دوزبانه ترکی آذری فارسی در راستای تحقق اهداف والای نظام آموزش و پرورش است و معلمان از رمزگردانی زبانی برای برآورده ساختن نیازهای دانش ­آموزان خود استفاده می­ کنند. هرچند نقش­های مختلف رمزگردانی، بکارگیری آن را در کلاس­های درس توجیه می­نماید، اما لازم است استفاده از آن به برخی فعالیت­های کلاسی (مانند فعالیت­های غیررسمی) محدود شود.
ذوالفقاری اردچی و رحیمی (۱۳۹۱)، در پژوهش خود تحت عنوان “پردازش ذهنی در کودکان دوزبانه و تک­زبانه” به بررسی نحوه پردازش ذهنی در بین کودکان دوزبانه و تک زبانه پرداخته­اند. نتایج تحقیق حاکی از این بود که افراد تک­زبانه و دوزبانه از نظر عملکرد ذهنی و به ویژه هوش تفاوت معناداری نداشته اند.
محمودزاده (۲۰۰۰) در رساله دکتری خود به تفصیل به مفهوم دوزبانگی و تاثیر آن بر آموزش زبان پرداخته است. وی فصلی از رساله خویش را به بررسی پدیده رمزگردانی اختصاص داده است و در آن جا به نگرش­های متفاوتی که پژوهشگران به مفهوم رمزگردانی دارند، اشاره­ای کرده است. محمودزاده همچنین دو مفهوم رمزگردانی و رمزآمیزی را با یکدیگر مقایسه نموده و نشان داده است که تاکنون برای این دو، تعریف مشخص و ثابتی ارائه داده نشده است و به عبارت بهتر نمی­توان بین دو مفهوم رمزگردانی و رمزآمیزی خط قاطعی کشید.
بنی شرکا (۲۰۰۵)، در رساله خود به مطالعه پدیده رمزگردانی و الگوهای آن در میان گویشوران آذربایجانی شهر تهران پرداخته است. تحقیق وی به دو بخش تقسیم شده است. در بخش اول از پرسشنامه استفاده شده است. بخش بعدی شامل مشاهدات وی و ضبط صدای آزمودنی­ها در محیط غیر رسمی است. در هر دو بخش, گردآوری داده ­ها در محیط خانواده صورت گرفته است. هدف از بکار بردن پرسشنامه، بررسی کمی الگوهای انتخاب زبان به لحاظ اجتماعی است. در بخش دوم وی به تجزیه و تحلیل کیفی الگوهای انتخاب زبان و رمزگردانی در گفتار یکایک اعضای هر خانواده پرداخته است. بنی شرکا به این نتیجه رسیده است که مقدار رمزگردانی و نیز الگوهای گوناگون آن در گفتار آزمودنی­ها، تا حدود زیادی به سطح تحصیلات فرد بستگی دارد. یعنی با افزایش میزان تحصیلات، میزان رمزگردانی موجود در گفتار آزمودنی­ها نیز افزایش پیدا می­ کند و عامل دیگری که در میزان رمزگردانی تاثیرگذار بوده است، تعداد همسایه­های آذربایجانی زبان در محل سکونت هر خانواده است. بدین معنی که هر چقدر خانواده­ای همسایه­های آذربایجانی زبان بیشتری داشته باشد، به میزان کمتری در طول گفتار خود رمزگردانی می­نماید. اما مهم­ترین عامل اجتماعی سن افراد است. داده ­ها نشان می­ دهند که افراد جوان­تر نسبت به آزمودنی­های مسن­تر به میزان بیشتری رمزگردانی می­نمایند (بدون توجه به دیگر عوامل اجتماعی همچون سطح تحصیلات و تعداد همسایه­های آذربایجانی زبان در محل سکونت هر خانواده).
فصل سوم
روش تحقیق
۳-۱- مقدمه
از مهم‌ترین جنبه­ های تحقیق علمی، روش شناسی آن است، چراکه اساس و مبنای پایایی و روایی مجموعه ‏تحقیق، تاحدزیادی به این بخش وابسته است. بدون آن، نتایج بررسی و تحلیلهای مربوطه، معتبر و قابل تعمیم نخواهد بود (سرمد و همکاران، ۱۳۸۳). دستیابی به هدفهای تحقیق میسر نخواهد بود مگر زمانی که جستجوی شناخت یا روش شناسی درست صورت پذیرد. « دکارت در این رابطه روش را راهی می‌داند که به منظور دستیابی به حقیقت در علوم باید پیمود » (خاکی ، ۱۳۸۲).
در این راستا در این فصل به تبیین روش تحقیق، جامعه آماری، نمونه آماری، ابزار اندازه گیری و اعتبار و روایی آن، روش جمع آوری داده ها و روش های آماری برای تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده پرداخته می‌شود.
۳-۲- روش تحقیق
به طور کلی روش‌های تحقیق را می‌توان با توجه به دو ملاک تقسیم کرد.
الف) هدف تحقیق
ب( نحوه گردآوری داده‌ها
بر این اساس پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه گردآوری اطلاعات تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی است که در ذیل به توضیح آنها پرداخته می‌شود.
۳-۲-۱- تحقیق کاربردی
هدف تحقیقات کاربردی توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است. به عبارت دیگر تحقیقات کاربردی به سمت کاربرد علمی دانش هدایت می‌شود.