۲-۲۰ وظایف ادارات، بخش ها و واحدهای مرتبط با فعالیت برون سپاری در سازمان کتابخانه‌ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
فعالیت ها و وظایف اداره خدمات کتابداری عبارتند از: سفارش، فراهم آوری؛ سازماندهی و طبقه بندی منابع فارسی و عربی؛ سازماندهی و طبقه بندی منابع لاتین، فرانسه و سایر زبان ها؛ سازماندهی وطبقه بندی مواد دیداری و شنیداری؛ سازماندهی و طبقه بندی مواد الکترونیکی و …؛ آماده سازی انواع منابع کتابخانه ای
مهم ترین وظایف اداره مخطوطات عبارتند از: تهیه، نگهداری و فهرست نگاری کتاب های خطی و چاپ‌سنگی، جزوه ها و دست نوشته های خطی؛ تهیه میکروفیلم، لوح فشرده و دیجیتال سازی نسخه های خطی و چاپ‌سنگی و ارائه خدمات به پژوهشگران و نهادهای فرهنگی داخل و خارج از کشور. آمار موجودی اداره ی مخطوطات، عبارت است از: بیش از ۷۵ هزار نسخه خطی؛ بیش از ۴۱ هزار نسخه کتاب چاپ سنگی؛ حدود ۴۷ هزار حلقه میکروفیلم و بیش از ۹۵ هزار نسخه منبع دیجیتال شده خطی که قابل ذکر است کل نسخه های خطی موجود در سازمان با احتساب موجودی اداره مخطوطات و کتابخانه های وابسته بیش از ۸۴ هزار نسخه و کتاب های چاپ سنگی نیز بیش از ۴۴ هزار نسخه می باشد.
از مهم ترین وظایف اداره حفاظت و مرمت می توان به حفظ و نگهداری آثار تاریخی خزانه و موزه های آستان قدس رضوی به روش علمی و روزآمد، و مرمت و صحافی کتاب های خطی و چاپی، اسناد و مطبوعات سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی اشاره کرد.
اداره گنجینه ها دارای شانزده گنجینه است و بیش از پنج هزار شیء از اشیاء و آثار فرهنگی و تاریخی در این گنجینه ها به نمایش گذاشته شده است. این شانزده گنجینه عبارتند از: ۱٫ گنجینه قرآن و نفایس ۲٫ گنجینه هدایای مقام معظم رهبری ۳٫ گنجینه فرش ۴٫ گنجینه تاریخ مشهد ۵٫ گنجینه مدال ۶٫ گنجینه هنرهای تجسمی ۷٫ گنجینه آبزیان ۸٫ گنجینه ظروف ۹٫ گنجینه سلاح ۱۰٫ گنجینه مردم شناسی ۱۱٫ گنجینه تمبر ۱۲٫ گنجینه اسکناس ۱۳٫ گنجینه مسکوکات ۱۴٫ گنجینه نجوم ۱۵٫ گنجینه ساعت ۱۶٫ تالار آثار اهدایی استاد فرشچیان
اداره کتابخانه عمومی با یک مخزن اصلی کتاب های چاپی و ۲۱ تالار و کتابخانه ی تخصصی در خدمت پژوهشگران و مراجعان می باشد. تعداد کتاب های چاپی موجود در کتابخانه مرکزی، بیش از یک میلیون و ۷۸۰ هزار جلد می باشد و تعداد کل اعضاء تا پایان سال ۱۳۹۰، حدود ۱۷۵ هزار نفر بوده است. تعداد کتابخانه های وابسته سازمان عبارتند از: ۱۷ کتابخانه در سطح شهر مشهد؛ ۲۱ کتابخانه در سایر شهرها و یک کتابخانه در کشور هندوستان. کتابخانه‌های وابسته در مجموع، دارای ۱۰۹۳۷ نسخه کتاب خطی، حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار نسخه کتاب چاپی و بیش از ۳۲۴ هزار نفر عضو می باشند.
فعالیت های اداره پژوهش شامل: تهیه و گردآوری اطلاعات آثار و اشیای موزه ای؛ مستند سازی آثار و اشیاء؛ معرفی آثار و اشیاء می باشد.
در کتابخانه دیجیتال حدود ۳ میلیون منبع دیجیتال مطالعاتی در دسترس محققان و دانش پژوهان قرار دارد. اهم وظایف این کتابخانه شامل: ارائه خدمات منابع دیجیتال به صورت محلی و تحت وب؛ فروش منابع دیجیتال(شامل نسخه های خطی، چاپ سنگی، چاپ سربی، سند و…)؛ فروش اشتراکی منابع دیجیتال به سازمان ها و مراکز فرهنگی؛ ارائه منابع اطلاعاتی کمیاب، نایاب و نفیس؛ تولید کتاب الکترونیک می باشد.
۲-۲۱ پیمانکاران تأمین کننده خدمات برون سپاری در سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
براساس قراردادهای انعقادی سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی در سال ۱۳۹۲، هزینه‌ای بالغ بر ۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰/۴۰ ریال صرف برون سپاری خدمات در ابعاد گوناگون در این سازمان شده است.
شرکت همیاران ثامن قدس: این شرکت طی قرارداد منعقد شده با سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی قسمت هایی از فعالیت های کتابداری را در بخشهای مختلف اعم از موزه ها، اسناد، خدمات کتابداری، کتابخانه دیجیتال، مخطوطات به تفکیک طی شرح خدمات زیر برای سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی انجام دهد.
خدمات در اداره خدمات کتابداری شامل: ثبت کتاب های فارسی و عربی و لاتین در دفتر اموالی؛ فهرست نویسی بنیادی کتب انگلیسی، فرانسه و سایر زبانها؛ فهرست نویسی بنیادی کتب فارسی و عربی؛ فهرست نویسی بنیادی CD, DVD, DVD-ROM و نوارهای کاست و ویدئو؛ فهرست نویسی بنیادی پایان نامه ها؛ ورود اطلاعات کاربرگه پایان‌نامه‌ها؛ ورود اطلاعات کاربرگه انگلیسی، فرانسه و عربی و فارسی؛ تولید و نصب لیبل شماره راهنمای کتاب؛ تولید و نصب بارکد کتاب؛ آماده سازی منابع شامل تفکیک، نوشتن سیاهه تحویلی و بسته بندی؛ مهمور نمودن کتاب های ثبت‌شده با مهر سازمان؛ ورود اطلاعات پایانه سفارش و فراهم آوری مواد؛ جستجو و تعیین جا در سامانه سفارش و فراهم‌آوری مواد؛ ورود شماره ثبت در سامانه سفارش و فراهم آوری مواد؛ ثبت مواد سمعی و بصری در دفاتر اموالی؛ فهرست نویسی منابع سمعی و بصری؛ ورود اطلاعات کاربرگه مواد سمعی و بصری؛ بازبینی فهرست نویسی؛ استخراج اطلاعات کتابشناختی از اینترنت به همراه دانلود اصل منبع با رعایت عدم تکرار می باشد.
خدمات در معاونت موزه ها شامل: تهیه شناسنامه فرش و منسوجات (به همراه فرم مرمتی) کم کار، متوسط و پرکار؛ تهیه شناسنامه تابلوهای نقاشی و خوشنویسی (کم کار معاصری، متوسط پوستری، پرکار تکراری)؛ تهیه شناسنامه تابلوهای نقاشی بسیار نفیس، معرق، منبت و خاتم؛ تهیه شناسنامه ظروف (بلور، بارفتن، چینی، کریستال، سلادن، فلزی)؛ تهیه شناسنامه علوم و فنون (نجوم، ساعت و ابزارهای علمی)؛ تهیه شناسنامه قرآن و مرقعات؛ تهیه شناسنامه کتیبه های سنگی، فلزات کتیبه دار، سفال، مدال، سلاح، کاشی، اشیای مردم شناسی، علوم طبیعی و ادعیه؛ حروف چینی و صفحه‌آرایی و قراردادن تصویر در شناسنامه های اشیاء؛ نمونه خوانی ومقابله شناسنامه ها؛ ثبت اطلاعات شناسنامه ها در دفتر ثبت اشیاء هر شی؛ ورود اطلاعات کتاب های تخصصی موزه در سیستم؛ ورود اطلاعات فهرست سکه ها می باشد.
خدمات در بخش اسناد و مطبوعات شامل: اسکن عکس رنگی و سیاهه و سفید و اسکن نگاتیو اسلاید؛ تصویر‌برداری از اسناد، برید ه جراید، مجلات، روزنامه ها؛ ورود اطلاعات اسناد فارسی توصیفگرها و تاریخ شفاهی و عکس؛ ثبت اسناد و عکس ها و منابع دیداری و شنیداری در دفتر اموالی؛ ورود اطلاعات تاریخ شفاهی، عکس، اسناد و منابع دیداری و شنیداری؛ اصلاح عناوین اطلاعات وارد شده در پایگاه سیمرغ؛ صفحه شماری اسناد، درج شماره صفحه بر روی اسناد با شماره اموالی و زدن مهر و چیدن؛ ورود اطلاعات نشریات ادواری لاتین، فارسی و عربی و اصلاح اطلاعات عنوان و مرتبط با آن در پایگاه نشریات ادواری و عطف نویسی کامل نشریات ادواری به صورت دستی؛ اصلاح کارت موجودی با کاردکس؛ برگه آرایی کارت موجودی و کاردکس؛ چسباندن شناسنامه نشریات، مهر زدن نشریات، صفحه آرایی روزنامه ها و هفته نامه ها، چیدن نشریات در قفسه پیش آرشیو؛ نمایه سازی فهرست نشریات موجود در صفحه نمایه، نمایه سازی مصاحبه ها، نمایه سازی هر کاربرگه اسناد مکتوب می باشد.
خدمات در بخش مخطوطات شامل: ورود اطلاعات فهرست برگه کتابهای چاپ سنگی؛ تهیه شناسنامه علمی نسخ‌خطی؛ فهرست نویسی پیشرفته منابع فارسی چاپ سنگی؛ فهرست نویسی نسخه های خطی؛ نمونه خوانی نسخ خطی و مقابله نسخ خطی؛ مستند سازی مشاهیر نسخ خطی؛ حروف چینی و صفحه آرایی نسخ خطی؛ ویراستاری محتوایی، ادبی و علمی نسخ خطی؛ تهیه لیبل منابع چاپ سنگی؛ ورود اطلاعات و آماده سازی کتب چاپ سنگی؛ فهرست برگه نویسی کتب چاپ سنگی غیر فارسی و کتب ناشناخته چاپ سنگی؛ دیجیتال سازی جزوات قرآنی و تصویر برداری قرآن های خطی نفیس؛ تبدیل میکروفیلم به فایل دیجیتالی می باشد.
خدمات در بخش کتابخانه دیجیتال شامل: ورود اطلاعات در نرم افزار کتابخانه دیجیتال سازمان؛ تایپ فهرست مندرجات کتب چاپی کتابخانه دیجیتال سازمان؛ اسکن طرح جلد کتب چاپی کتابخانه دیجیتال؛ اصلاح فایل های دیجیتالی سازمان می باشد.
شرکت یکتا سفیران توس: این شرکت طی قرارداد منعقد شده با سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی موظف شده است تا بخشی از فعالیتهای کتابخانه را از سال ۱۳۹۱ تا هم اکنون طی شرح خدمات زیر برای سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس انجام دهد: تایپ با فرمت WORD کتب فارسی چاپی؛ تایپ با فرمت WORD کتب عربی؛ تایپ فهرست مندرجات ۳۰ هزار کتاب چاپی
شرکت عالم آرای شرق: این شرکت طی قرارداد منعقد شده با سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی موظف شده است تا ماهانه ۴۵ هزار صفحه تایپ شده فهرست مندرجات کتب مخزن چاپی را تهیه و نیز تکثیر و فتوکپی از کتب مختلف سازمان را از سال ۱۳۹۲ برای سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی انجام دهد.
۲-۲۲ پیشینه های پژوهش در ایران
بربند و ذبیحی (۱۳۷۷) طی تحقیقی با عنوان «مسائل برون سپاری در شرکت توزیع برق مشهد» پس از ارائه دیدگاه و چشم انداز مناسب از شرکت های توزیع به تبیین شرایط خصوصی و برون سپاری فعالیت ها پرداخته و طی نه مرحله با شناخت و تدوین طرح جامع برون سپاری و با ارائه تجزیه و تحلیل مناسب، راهکارهای عملی برای اجرای این طرح و حل مشکلات تدوین گردیده است.
اشرف زاده (۱۳۸۲) در تحقیقی با عنوان «مدلی فراگیر برای برون سپاری خدمات» به بررسی مشخصه های مختلف خدمات با توجه به جدیدترین مطالب منتشر شده پرداخته و سپس یک مدل استراتژیک جهت برون سپاری خدمات ارائه کرده است. یافته های وی نشان می دهد که این مدل که بر مشخصه های خدمت تأکید دارد به گونه ای طراحی شده که در ضمن سادگی نگاهی فراگیر به موضوع داشته و برای راهنمایی مدیران مفید واقع می گردد. در این تحقیق، پس از ارائه مدل و توضیح در مورد ارتباط متغیر ها با یکدیگر نحوه پیاده سازی مدل در یک سازمان و همچنین نتایج حاصل از تحقیق به اختصار بیان شده است.
توکلی(۱۳۸۴) در تحقیقی با عنوان «برون سپاری در نگه داری و تعمیرات» مزایای برون سپاری در نگه داری و تعمیرات ارائه شده و با نگاهی به یکی از متدهای کلی، مدلی برای برون سپاری فعالیت های نگهداری و تعمیرات ارائه داد. در این مدل با توجه به پارامترهای یک فعالیت در خصوص برون سپاری آن تصمیم گیری می شود. پارامترهای مورد‌نظر برای تصمیم گیری عبارتند از: ایجاد مزایای رقابتی و استراتژیک یا غیر استراتژیک بودن فعالیت.
حسن زاده و زندیان، (۱۳۸۴) در مقاله ای با عنوان «تحلیلی مدیریتی بر برون سپاری خدمات کتابداری و اطلاع‌رسانی» فواید، بایدها و نباید های پیش از عقد قرارداد برون سپاری را مورد بررسی قرار دادند و در ادامه مقاله، به بررسی مسائل خرد و کلان مربوط به برون سپاری در کتابخانه های ایران پرداختند.
دانشی، دلاوری و اسفندیاری(۱۳۸۷) در تحقیقی با عنوان «اثرات برون سپاری بخش اتفاقات و عملیات شرکت توزیع برق اهواز در کاهش هزینه ها» ارزیابی عملکرد برون سپاری فعالیت های عملیاتی، در بخشی از حوزه تحت پوشش شرکت توزیع نیروی برق اهواز و بررسی هزینه ها قبل و بعد از برون سپاری را انجام دادند. در این پژوهش هدف بررسی نظرات مشترکان شرکت توزیع نیروی برق اهواز در مورد برون سپاری فعالیت بخش عملیات و اتفاقات بوده است. جامعه آماری این پژوهش شرکت توزیع نیروی برق اهواز می باشد. روش پژوهش از نوع پیمایشی تحلیلی بوده است و نتیجه این پژوهش کاهش ۶/۴۳ درصدی در هزینه ها بوده است.
رهنورد و خاوندکار(۱۳۸۷) در مقاله ای با عنوان «تأثیر اشتراک دانش بر توفیق در برون سپاری خدمات فناوری اطلاعات» را در سازمان های محلی استان زنجان را مورد بررسی قرار داده اند. در این پژوهش، سازمان های محلی استان زنجان که حداقل در یک زمینه به برون سپاری خدمات فناوری اطلاعات اقدام کرده اند، به عنوان جامعه آماری انتخاب شده است . روش پژوهش بر حسب هدف از نوع بنیادی محسوب می شود و بر حسب ماهیت یک تحقیق توصیفی به حساب می آید. یافته های این پژوهش نشان می دهد که اشتراک دانش، موفقیت راهبرد برون سپاری را تحت تأثیر قرار می دهد. به عبارت دیگر، رابطه اشتراک دانش به عنوان متغیر مستقل با توفیق در برون سپاری به عنوان متغیر وابسته از یک سو از متغیر میانجی به نام شراکت پذیری تأثیر می پذیرد، و از سوی دیگر قابلیت سازمانی در این ارتباط در نقش متغیر تعدیل کننده ظاهر می شود. بنابراین برون سپاری خدمات فناوری اطلاعات زمانی موفقیت آمیز خواهد بود که از طریق رابطه شراکت پذیری، هر یک از طرفین در دانش یکدیگر سهیم شوند.
نتیجه تصویری درباره فناوری اطلاعات
ادیبی فرد(۱۳۸۹) در تحقیقی با عنوان «برون سپاری روشی برای یادگیری سازمانی» بررسی ظرفیت برون سپاری به منظور افزایش یادگیری سازمانی با به کارگرفتن روش های نو را هدف از این تحقیق دانست. به بیانی دیگر هدف این مقاله تنها بررسی فرایند عملی یادگیری است. جامعه آماری این تحقیق تمامی شرکت های برون سپرده در زمینه IT در سطح شهر تهران می باشد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که برون سپاری IT، منجر به انتقال دانش می شود. با برون‌سپاری، سازمان ها مجبورند دانش مبنای این فعالیت ها را کدسازی و تبدیل به دانش صریح کنند. تعاملات سازمان با تأمین کنندگان منجر به ارتباطات قوی و همه جانیه و تبادل اطلاعات از منابع مختلف می شود. از این دیدگاه انتقال دانش متعاقباً منجر به نهادینه سازی دانش یا یادگیری سازمانی می شود.
عظیم زاد، (۱۳۸۹) در پایان نامه کارشناسی ارشد با عنوان «بررسی نقش استراتژی برون سپاری[۷۱] در بهبود عملکرد شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران» به بررسی تأثیر استراتژی برون سپاری بر عملکرد شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران «هما» پرداخت. در این تحقیق تأثیر برون سپاری در سه سطح کل، وظیفه (پروژه) و واحدهای شرکت، بر مؤلفه های عملکرد، شامل اثربخشی، کارآیی، کیفیت و کمیت مورد بررسی قرار می گیرد. جامعه آماری تحقیق، شامل تمامی مدیران (رئیس ارشد، مدیر، مدیرکل و معاون) در ادارات مرکزی شرکت هما واقع در شهر تهران که ۲۰۶ نفر می‌باشند و ۸۸ نفر به صورت تصادفی ساده به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. روش این تحقیق از نوع توصیفی و از نظر زمانی پیمایشی و به جهت استفاده از نتایج تحقیق در شرکت هما، کاربردی می باشد و ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که استراتژی برون سپاری در سه سطح شرکت بر عملکرد شرکت هما و تمامی مؤلفه های آن تأثیر مثبت دارد.
برای
