۴-۲-۱۲ میزان احساس اثر بخشی ۱۳۳
۴-۲-۱۳ میزان نگرش سیاسی والدین ۱۳۶
۴-۲-۱۴ میزان احساس بی قدرتی ۱۳۹
۴-۲-۱۵ میزان مشارکت سیاسی ۱۴۲
۴-۳ تحلیل استنباطی یافتهها ۱۴۵
۴-۳-۱ میزان مشارکت سیاسی در بین دانشجویان دانشگاههای اصفهان و نجف آباد ۱۴۶
۴-۳-۲ مقایسه مشارکت سیاسی در بین دانشجویان دانشگاه اصفهان و نجف آباد ۱۴۶
۴-۳-۳ جنس و مشارکت سیاسی ۱۴۷
۴-۳-۴ تأهل و مشارکت سیاسی ۱۴۹
۴-۳-۵ وضعیت اشتغال و مشارکت سیاسی ۱۵۱
۴-۳-۶ رشته تحصیلی و مشارکت سیاسی ۱۵۲
۴-۳-۷ مقطع تحصیلی و مشارکت سیاسی ۱۵۶
۴-۳-۸ سن و مشارکت سیاسی ۱۵۷
۴-۳-۹ نگرش سیاسی والدین و مشارکت سیاسی ۱۵۹
۴-۳-۱۰ دینداری و مشارکت سیاسی ۱۶۱
۴-۳-۱۱ رسانه های جمعی و مشارکت سیاسی ۱۶۳
۴-۳-۱۲ پایگاه اقتصادی - اجتماعی و مشارکت سیاسی ۱۶۵
۴-۳-۱۳ احساس اثر بخشی و مشارکت سیاسی ۱۶۷
۴-۳-۱۴ احساسی قدرتی و مشارکت سیاسی ۱۶۹
۴-۳-۱۵ اعتماد نهادی و مشارکت سیاسی ۱۷۱
۴-۳-۱۶ رگرسیون چندگانه برای سنجش اثر متغیرهای مستقل بر میزان مشارکت سیاسی ۱۷۳
۴-۳-۱۷ الگو سازی معادلات ساختاری ۱۷۷
فصل پنجم: نتیجهگیری و پیشنهادات
۵-۱ مقدمه ۱۸۰
۵-۲ خلاصه یافتهها ۱۸۰
۵-۳ بحث و نتیجه گیری ۱۸۲
د
عنوان صفحه
۵-۴ پیشنهادات ۱۸۶
۵-۴-۱ پیشنهادات اجرایی ۱۸۶
۵-۴-۲ پیشنهادات پژوهشی ۱۸۷
منابع و مآخذ ۱۸۸
فهرست جدول ها
ه
عنوان صفحه
جدول شماره ۲-۱ رابطه اثربخشی سیاسی و اعتماد سیاسی ۴۹
جدول شماره ۲-۲ خلاصه نظرات ارائه شده پیرامون مشارکت سیاسی ۶۲
جدول ۳-۱ دامنه امتیازات متغیر میزان دینداری ۸۵
جدول ۳-۲ دامنه امتیازات متغیر میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعی ۸۶
جدول ۳-۳ دامنه امتیازات اعتماد ۸۷
جدول ۳-۴دامنه امتیازات احساس بی قدرتی ۸۹
جدول ۳-۵ دامنه امتیازات احساس اثر بخشی ۹۰
جدول ۳-۶ دامنه امتیازات نگرش سیاسی والدین ۹۱
جدول ۳-۷ دامنه امتیازات مشارکت سیاسی ۹۷
جدول ۳-۸ آمار دانشجویان نجف آباد به تفکیک جنس و مقطع تحصیلی در سال تحصیلی ۸۹-۸۸ ۹۸
جدول ۳-۹ آمار دانشجویان اصفهان به تفکیک جنس و مقطع تحصیلی در سال تحصیلی ۸۹-۸۸ ۹۹
جدول ۳-۱۰اجزای تشکیل دهنده فرمول کوکران ۱۰۱
جدول ۴-۱ توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب محل تحصیل ۱۰۵
جدول ۴-۲ توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب جنس ۱۰۶
جدول ۴-۳ توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب جنس دانشجویان اصفهان ۱۰۷
جدول ۴-۴ توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب جنس دانشجویان نجف آباد ۱۰۸
زمانبندی جریان کارگاهی انعطافپذیر کلاسیک: هر کار فقط می تواند تنها یک بار از یک ماشین در هر مرحله بگذرد.
زمانبندی جریان کارگاهی انعطافپذیر با عملیات از دست رفته(رویز و همکاران، ۲۰۰۸؛ تسنگ و همکاران، ۲۰۰۸): برخی از کارها می توانید از برخی از مراحل پرش کنند و از این عملیات در برخی از ماشین آلات از دست میرود. عملیات از دست رفته را می توان به راحتی در خط جریان بر پایه سلول های تولید سیستم تولید سلولی یافت.
زمانبندی جریان کارگاهی انعطافپذیر با کار دوباره داخل شونده (چوی و همکاران، ۲۰۰۵؛ کیم و همکاران، ۲۰۰۹٫): در مقابل زمانبندی جریان کارگاهی کلاسیک، بعضی از کارها مجبورند برخی مراحل خاص را دوباره ملاقات کنند. این وضعیت به طور مکرر در ساخت نیمه رساناها به وجود می آید.
علاوه بر طبقه بندی با توجه به ویژگی کارها، زمانبندی جریان کارگاهی انعطافپذیر همچنین می تواند در سه نوع زیر و بر اساس ویژگی های ماشینها طبقه بندی می شود (ریباس و همکاران،۲۰۱۰ ):
زمانبندی جریان کارگاهی انعطافپذیر با ماشین های موازی یکسان (سواوندی و المغربی،[۴۳] ۲۰۰۱ ؛ کوادت و کوهن، ۲۰۰۷): ماشین های موازی در هر مرحله کاملا یکسان هستند. زمان پردازش مورد انتظار کار بر روی هر ماشین موازی در یک مرحله یکسان است و به ماشین های خاص اختصاص داده شده، بستگی ندارد.
زمانبندی جریان کارگاهی انعطافپذیر با ماشین های موازی یکنواخت (ورما و دسوکی،[۴۴]۱۹۹۹، سواستیانو،[۴۵] ۲۰۰۲، کیپاریسیس و کولاماس،[۴۶] ۲۰۰۶): هر ماشین در پردازش کار سرعت خود را دارد. زمان پردازش یک کار در یک ماشین خاص نسبت زمان پردازش کار با سرعت استاندارد به سرعت ماشین خاص است.
زمانبندی جریان کارگاهی انعطافپذیر با ماشین های موازی غیر مرتبط (جنابی و همکاران، ۲۰۰۷؛ یائوریما[۴۷] و همکاران، ۲۰۰۹٫): ماشین های موازی در یک مرحله از نظر فیزیکی متفاوت هستند، برخی از انواع خاصی از ماشینها برای پردازش برخی از کارها خاص مناسب تر است، در حالی که برای دیگر ماشینها اینطور نیست. بنابراین زمان پردازش یک کار در یک مرحله بستگی به هر ماشین خاص در این مرحله دارد.
رویز و وازکوئز-رودریگز (۲۰۱۰) ادبیات مسائل زمانبندی جریان کارگاهی انعطافپذیر را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند. درصد مقالات در زمانبندی جریان کارگاهی انعطافپذیر با ماشین های موازی یکسان، یکنواخت و یا غیر مرتبط درجدول زیر نشان داده شده است. این آشکار است که زمانبندی جریان کارگاهی انعطافپذیر با ماشین های موازی یکسان بیشترین توجه را در جامعه دانشگاهی به خود جلب کرده است، احتمالا به دلیل پیچیدگی کمتر آن در مقایسه با زمانبندی جریان کارگاهی انعطافپذیر با ماشین های موازی یکنواخت و یا غیر مرتبط کمتر توجه را به خود جلب کرده است.
تجزیه و تحلیل ادبیات گسترده انجام شده توسط رویز و وازکوئز-رودریگز (۲۰۱۰) به وضوح نشان می دهد که مسیر اصلی آکادمیک در زمانبندی جریان کارگاهی انعطافپذیر بر روی ماشین های موازی یکسان و بهینه سازی تمرکز دارد. از این رو، پیرو مسیر اصلی آکادمیک، این مطالعه نیز با هدف بررسی روش های به حداقل رساندن یک معیار وابسته به دامنه عملیات(که در ادامه شرح داده خواهد شد) یک مسأله زمانبندی جریان کارگاهی انعطافپذیر کلاسیک با ماشین های موازی یکسان است.
۲-۶ طبقه بندی عدم قطعیت
عدم قطعیت می تواند به عنوان هر رویداد غیر قابل پیش بینی که در عملیات و محصول در سیستم تولیدی اختلال ایجاد می کند تعریف شود (کوه، ۲۰۰۴). این رویداد غیر منتظره باعث تغییر وضعیت سیستم و زوال در عملکرد سیستم می شود. از این رو، درک ماهیت عدم قطعیت های موجود در سیستم های تولید بسیار ضروری است.
عدم قطعیت در سیستم های تولید را می توان با معیارهای مختلف دسته بندی کرد.
یکی از دسته بندی های معمول مورد استفاده مربوط به علت عدم قطعیت است، و شامل دو دسته می شود (ویرا و همکاران، ۲۰۰۳؛ غلامی و زندیه، ۲۰۰۹؛ اولحاج و پتروویچ، ۲۰۰۹٫)
مربوط به منابع[۴۸]: خرابی ماشین آلات، بیماری اپراتور، در دسترس نبودن و یا شکست ابزار، محدودیت های در حال بارگزاری، تاخیر در ورود و یا کمبود مواد، و مواد معیوب (مواد با مشخصات اشتباه)، و غیره.
مربوط به کار[۴۹]: هجوم کارها[۵۰]، لغو کار، تغییرات زمان تحویل، زود یا دیر رسیدن کارها، تغییر در اولویت کارها، و تغییر در زمان پردازش کارها، و غیره.
وجود عدم قطعیت ممکن است باعث اختلالات بیشتر شود که، به نوبه خود، پیشنهاد زمانبندی مجدد را میدهد. به گفته لی[۵۱] و همکاران (۱۹۹۳) و ویرا [۵۲]و همکاران (۲۰۰۳) اختلالات می تواند مانند اضافه کار، زیر قرارداد در هنگام اجرای فرایند[۵۳] ،تغییر فرایند یا تغییر مسیر، تعویض ماشین، نیروی انسانی محدود، زمان راه اندازی، آزادسازی تجهیزات وغیره باشند.
۲-۶-۱ توصیف عدم قطعیت
با توجه به عدم قطعیتهای معرفی شده در بخش قبل، سه روش مختلف برای توصیف پارامترهای غیر قطعی معرفی شده است که عبارتند از: فرم کراندار[۵۴]، توضیحات احتمال[۵۵]، و شرح فازی[۵۶](لی و ایرپتریتو[۵۷]، ۲۰۰۸)
فرم کراندار: در برخی از محیطهای زمانبندی ، اطلاعات کافی برای به دست آوردن توزیع های احتمال دقیق برای پارامترهای نامشخص مدل وجود ندارد. با این حال، محدوده بالا و پایین پارامترها بر اساس تجزیه و تحلیل داده های گذشته به آسانی میتوانند تعیین شوند. مسائل زمان بندی با زمان پردازش کراندار و یا زمان راه اندازی کراندار (تسونگ چیان[۵۸] و همکاران ۱۹۹۷،. استسکو و همکاران، ۲۰۰۴؛ الله وردی، ۲۰۰۶) به تازگی توجه خیلی بیشتر جلب کرده است.
توضیحات احتمال:این یک روش معمول مورد استفاده برای توصیف پارامترهای نامشخص است زمانی که اطلاعات نامشخص می تواند توسط مدل های احتمال تخمین زده شود یا اندازه گیری شود. این عدم قطعیت، مانند خرابی ماشین، زمان پردازش تصادفی، هجوم سفارش[۵۹]، و غیره، به طور کلی توسط توزیع های احتمال مشخص می شود (احمدی زر و همکاران. جونگ و کیم، ۱۹۹۸؛ لی و ایراپتریتو، ۲۰۰۸). به عنوان مثال، زمان پردازش تصادفی یک کار در یک ماشین از توزیع گاما با ۲۰ واحد زمان پردازش مورد زمان انتظار و ۵ واحد زمان انحراف استاندارد پیروی می کند.
توضیحات فازی: مجموعه فازی برای گرفتن اطلاعات مبهم و نامشخص در مواردی که داده های تاریخی و یا احتمالی در محیط های تولیدی در دسترس نیست استفاده می شود. مجموعه های فازی توسط یک تابع عضو تعریف شده است (کلیر و فولگر،[۶۰] ۱۹۹۸). برای هر ، رتبه عضویت در مجموعه فازی A را نشان میدهد. انواع اشکال A می تواند برای عضویت استفاده شود، مانند مثلثی و ذوزنقه ای. شکل زیر یک مجموعه فازی مثلثی مدل زمان پردازش نامعلوم یک کار، که در آن حد پایین، ارزش احتمال زیاد، و حد بالا ۱۵، ۲۰، و ۳۰ واحد زمان، به ترتیب نشان می دهد.
۲-۶-۲ زمانبندی جریان کارگاهی انعطاف پذیر تحت عدم قطعیت
تلاش های مطالعات گذشته در زمانبندی جریان کارگاهی انعطافپذیر به طور کلی یک محیط ایستا را با تعداد ثابتی از کارها، زمان پردازش قطعی، و عدم وجود رویداد غیر منتظره که روی پردازش کار تاثیر بگذارد زمانی که زمانبندی اجرا شده است، درنظر میگیرد. تولید در دنیای واقعی در ذات خود پویا است و تمایل دارد طیف گسترده ای از عدم قطعیت را در بر بگیرد، مانند زمان پردازش تصادفی، خرابی ماشین، هجوم سفارشات(عجلهای)، لغو کار، و تغییر در تاریخ مقرر، و غیره. تاثیر چنین عدم قطعیت دیگر نباید نادیده گرفته شود از آنجایی که نتایج حضور خود را ناگزیر در انحراف از برنامه اصلی کرده و در نهایت بر عملکرد سیستم های تولید تاثیر میگذارد (جین و المراغی[۶۱]، ۱۹۹۷).
اگر چه حل مسائل زمانبندی جریان کارگاهی انعطافپذیر مشکل است، به خصوص با در نظر گرفتن عدم قطعیت، برخی از شیوه های موثر و در این زمینه ارائه شده است. به منظور ارائه اطلاعات سازمان یافته تر در مطالعات موجود، یک طرح طبقه بندی بر اساس نوع عدم قطعیت در جدول(۲-۲) ارائه شده است. جدول(۲-۲) شامل بسیاری از مطالعات گزارش شده در ادبیات موجود در زمانبندی جریان کارگاهی انعطافپذیر تحت عدم قطعیت میباشد. جدول (۲-۲) به وضوح نشان می دهد که تعداد نسبتا اندکی از ادبیات در زمانبندی جریان کارگاهی انعطافپذیر تحت عدم قطعیت وجود دارد.
جدول ۲-۲ دستهبندی مطالعات بر روی زمانبندی FFS تحت عدم قطعیت
نوع عدم قطعیت | مرجع | نوع کارگاه | هدف | رویکرد |
خرابی ماشین | الویی و آرتیبا(۲۰۰۴) | HFS | زمان در جریان | شبیه سازی تبرید |
وانگ و همکاران(۲۰۰۵) | HFS | دامنه عملیات | زمانبندی مجدد | |
الویی و همکاران(۲۰۰۶) | HFS | دامنه عملیات | رویکرد استوار |
-
- الگویی از ارزشها و باورهای مشترک که به افراد در درک کارکردهای سازمانی کمک کرده و بدان سبب هنجارهایی برای رفتار در سازمان برای آنها فراهم میکند.
- این تعریف سه سطح متفاوت از فرهنگ در سازمان شامل ارزشها و هنجارها و رفتارها را مورد تاکید قرار میدهد. در ادبیات فرهنگ سازمانی، یک جزء دیگر برای فرهنگ سازمانی معرفی شده است تحت عنوان «مصنوعات». این مصنوعات شامل ترتیبات، تشریفات، و زبان میشود. بسیاری از صاحبنظران فرهنگ سازمانی تاکید میکنند که مصنوعات قابل مشاهده ترین سطح فرهنگ سازمانی هستند. با وجود این، تشریح و توصیف معنای مصنوعات معمولاً دشوار است. محققان رشته فرهنگ سازمانی تمایل به پذیرفتن این مطلب را دارند که سطوح متفاوت این ساخت، قویاً با هم ارتباط دارند. مفهوم فرهنگ سازمانی بازارگرا به عنوان یک ساخت، شامل چهار جزء میشود:
۱- ارزشهای مشترک اساسی در سطح سازمان که بازارگرایی را مورد حمایت قرار میدهند.
۲- هنجارهای بازارگرا در سطح سازمان.
۳- مصنوعات قابل درک در راستای بازارگرایی.
۴- رفتارهای بازارگرا.
محققان بیان میکنند که در میان این چهار جزء از فرهنگ سازمانی بازارگرا فقط رفتارها اثر مستقیم روی عملکرد دارند. این امر که ارزشها، هنجارها و مصنوعات اثر مستقیمی بر عملکرد بازار دارند مفروض نیست. به جای آن فرض شده است که آنها به طور غیر مستقیم از طریق رفتارهای بازارگرا بر عملکرد اثر می گذارند. یکی از معتبرترین و قابل اتکاترین تحقیقات تجربی صورت پذیرفته برای آزمون دقیق ساخت فرهنگ بازارگرا، تحقیقی است که هامبورگ و فلشر در سال ۲۰۰۰ انجام دادند و ساخت ارائه شده توسط آنها و همچنین اجزای ساختشان مورد اقبال کلی قرار گرفته است(خوش سیرت،۷۱:۱۳۸۵).
۲-۳-۴- مدلهای بازارگرایی
در زمینه بازارگرایی هم مدلهای متعددی توسعه یافته است. این مدلها در قالب چهار دسته در ادبیات مورد بررسی قرار گرفته اند: مدلهای بررسی کننده ابعاد بازارگرایی، مدلهای بررسی کننده پیشایندها و پسایندهای بازارگرایی، مدلهای بررسی کننده رابطه بین بازارگرایی و عملکرد بنگاه، و مدلهای بررسی کننده بازارگرایی و عملکرد کسب و کار در بافت خدمات و بانکداری. کلیه مؤلفه های شناسایی شده در مورد بازارگرایی را میتوان در جدول شماره ۲-۱ نشان داد.
جدول شماره ۲-۱ کلیه مولفه های شناسایی شده در مورد بازارگرایی
رفتار هوشمند
فرهنگ رقابتی
قابلیت های راهبردی
-
- ایجاد هوشمندی
-
- نشر هوشمندی
-
- پاسخگویی
-
- بکارگیری اطلاعات
-
- توسعه محصولات
-
- تمرکز بر محیط
-
- مشتری گرایی
-
- رقیب گرایی
-
- هماهنگی
-
- بین وظیفه ای
-
- فرهنگ بازاریابی
-
- قابلیت های مدیریتی
-
- تحقیقات بازاریابی
-
- اجرای راهبرد
-
- دسترسی منابع
-
- مدیریت ارتباطات
منبع:آقازاده و مهرنوش،۱۳۸۹.ص:۱۲۳
۲-۳-۵- اهمیت بازارگرایی فرهنگی در مقابل رفتاری
اساساً دو دیدگاه در مورد بازارگرایی یا گرایش بازار قابل تمایز است: دیدگاه رفتاری و دیدگاه فرهنگی. درحالی که دیدگاه رفتاری، بازارگرایی را براساس رفتارهای خاص مرتبط با بازاریابی، به عنوان مثال تولید و انتشار هوش بازار و حساسیت و پاسخگویی نسبت به آن، تشریح میکند.
دیدگاه فرهنگی به ویژگیها و خصلتهای اساسیتر سازمان مربوط میشود. اگر بازارگرایی مجموعهای از فعالیتهای کاملاً غیرمرتبط با سیستم باورهای اساسی یک سازمان میبود، آنگاه صرف نظر از نوع فرهنگ سازمان، بازارگرایی در هر زمان به سادگی توسط سازمان قابل اعمال میشد. اما این امر آن چیزی نیست که در عمل مشاهده میشود.
کارهای صورت پذیرفته بر مبنای دیدگاه فرهنگی، اگرچه بر پایه تعریفی فرهنگی از بازارگرایی است، اما نوعاً بازارگرایی را براساس رفتارها، اندازهگیری کرده اند و اجزای اساسیتر یک فرهنگ بازارگرا را مورد توجه قرار نداده اند. مدل بازارگرایی نارور واسلیتر به عنوان یک ساخت و مفهوم از سه جزء رفتاری تشکیل شده است: مشتری گرایی، رقیبگرایی و هماهنگی بین وظیفهای. فرض اساسی پشت این رویکرد این است که این رفتارها منعکس کننده یک فرهنگ زیر بنایی سازمانی هستند. بنابراین دیدگاه فرهنگی تأثیر قویتری روی تعریف معیارهای مربوط به بازارگرایی داشته است تا روی مفهوم سازی و توسعه آنها.
این رویکرد تمایز میان لایهها و سطوح متفاوت فرهنگ که توسط محققان رشته فرهنگ سازمانی به عنوان امری اساسی برای درک این پدیده پیچیده مورد تاکید قرار گرفته است، را مد نظر قرار نمیدهد.تمایز میان سطوح متفاوت فرهنگ سازمانی بازارگرا، به طور ویژه به این بحث مربوط است. زیرا تجزیه و تحلیل روابط درونی و متقابل این سطوح را ممکن ساخته است که به نوبه خود در نهایت میتواند به درک بهتر نیروهای محرک رفتار بازارگرا منجر شود(خوش سیرت،۱۳۸۵).
۲-۴- رضایتمندی مشتریان
اولین مرحله در مدل سازی فرآیندها تعریف رضایتمندی مشتریان می باشد. شرکت ها این فعالیت را به شکل های مختلف اجرایی می سازند. رضایتمندی مشتریان به عنوان مفهومی متمایز و آشنا در حوزه های مختلف بخصوص بازاریابی همواره مورد توجه محققین و اهالی حرفه های مختلف بوده است.تفاسیر مختلف غالبی که اخیرا توسط مولفین مختلف در این حوزه ارائه گردیده است این مفهوم را می رساند که رضایتمندی احساسی می باشد که از طریق ارزیابی آنچه که مشتری در مقابل انتظاراتش دریافت نموده، ایجاد می شود(اکبر و پرواز[۱۹]،۲۰۰۹). بیتنر و زیثامل[۲۰] (۲۰۰۳) بیان می دارند که رضایتمندی ارزیابی مشتریان از یک کالا و یا خدمت می باشد که در مقابل با نیازها و یا انتظارات مشتریان از آن کالا و یا خدمت بررسی می شود(بیتنر و زیثامل[۲۱]،۲۰۰۳). سازمانها به صورت روزافزونی در پی کسب رضایت مشتری به عنوان اسلحه رقابتی هستند، زیرا بنیانهای سنتی تفکیک مانند، ویژگیهای کالا، قیمت و توزیع دیگر جوابگو نیستند. مشتریان به سادگی میتوانند قیمتها و ویژگیها را به سبب انفجار اطلاعات اینترنتی مقایسه کنند (مرادی، ۱۳۸۹).رضایتمندی مشتریان واژهای است که اغلب در مباحث مربوط به بازاریابی مطرح میباشد. رضایتمندی مقیاسی است از اینکه چطور محصولات و خدمات توسط یک سازمان برای مشتریان فراهم میآید. رضایتمندی مشتری به عنوان تعداد و یا درصدی از کل مشتریان که در تجارب خود با یک شرکت احساس رضایت می نمایند تعریف میشود. در تحقیقی که بر روی ۲۰۰ نفر از مدیران بازاریابی صورت گرفت. ۷۱ درصد ایشان بیان نمودند که رضایتمندی مشتریان مبحث بسیار مهمی در مدیریت و نظارت های سازمانی میباشد. بنابراین مدیریت مؤثر رضایتمندی مشتریان برای سازمانها بسیار ضروری میباشد. برای توانا شدن سازمانها در این امر، شرکتها نیازمند مقیاسهای مطمئن و معرف برای رضایتمندی میباشند.در تحقیقات راجع به رضایتمندی مشتریان شرکتها عموماً از مشتریان خود درباره اینکه آیا محصول و یا خدمات ایشان توانسته است انتظاراتشان را عملی سازد پرسیده میشود. بنابراین انتظارات عامل مهمی در مباحث مربوط به رضایتمندی میباشد(فاریس و همکاران[۲۲]،۲۰۱۰). اهمیت رضایتمندی مشتریان زمانی که یک شرکت قدرت چانهزنی خود را افزایش دهد، کاهش مییابد.
این روش یکی از قدیمیترین و متداولترین روشهای تشخیص سل بشمار میرود که در سال ۱۹۰۸ توسط Mantex به صورت داخل جلدی تزریق شد اما از سال ۱۹۳۴ تا کنون تست PPD[62] جایگزین تستOld Tuberculin شد و تنها تغییر تست PPD تا به اکنون، اضافه کردن توین به آن است، که به جهت کم شدن جذب آن بوده است .(Guld j. et al., 1995) روش استفاده این تست بدین صورت است که ۲ واحد به کودکان و ۵ واحد به بزرگسالان به صورت زیر جلدی تزریق می شود و پس از ۴۸-۲۴ ساعت جواب قرائت می شود. جوابهای مثبت به شرح زیر میباشند:
در مناطقی که واکسن ب.ث.ژ جهت پیشگیری استفاده می شود، اندوراسیون پوستی بیشتر از ۱۰ میلیمتر
در مناطقی که واکسن ب.ث.ژ جهت پیشگیری استفاده نمی شود، اندوراسیون پوستی بیشتر از ۵ میلیمتر و یا بیشتر در مناطقی که واکسن ب.ث.ژ جهت پیشگیری استفاده می شود و یا افرادی که با مایکوباکتریوم محیطی برخورد داشته اند، ممکن است نتیجه تست پوستی، مثبت کاذب شود.
۱۵-۱۰% افراد مسلول به این تست پاسخی نمیدهند، درنتیجه ویژگی این تست کمتر از ۵۰% میباشد، به خصوص در افرادی که همزمان به سل و ایدز مبتلا میباشند (Kaufmann S.H.E. and vanHelden P., 2008).
۲-۱۸-۲. کشت
یکی از روشهای متداول تشخیص سل در دنیا این روش میباشد و در واقع روش Gold Standard که از دو نوع محیط کشت استفاده می شود (Rekha B. and Swaminathan S., 2007).
یکی از این محیط کشتها، محیطی است با پایه تخم مرغ مانند محیط کشت لونشتاین جانسون و محیط کشت دیگر، محیطی است با پایه آگار مانند Middle Brooke 7H10 وMiddle Brooke 7H11 که محیط کشت با پایه تخم مرغ ارزانتر و با حساسیت بیشتری از محیط کشت با پایه آگار میباشد و میکروبها در مدت ۱۴ روز رشد خواهند داشت و در نواحی اندمیک بیشتر از محیط کشت با پایه آگار استفاده می شود (Singh Sanka M. and Gopinathk M., 2007).
۲-۱۸-۳. تهیه اسمیر
تهیه اسمیر یکی از رایجترین و متداولترین روشهای تشخیص سل محسوب می شود و مزایای آن ساده و ارزان بودن و همچنین سرعت آن نسبت به دیگر روشها میباشد. در مشاهده با میکروسکوپ نوری و میکروسکوپ فلورسانس باید ۵۰۰ باسیل در هر میلیمتر خط وجود داشته باشد و در افرادی که همزمان به سل و ایدز مبتلا میباشند این روش نسبت به کشت، حساسیت کمتری را نشان میدهد زیرا در اینگونه افراد به دلیل تشکیل نشدن حفره سلی در ریه، میزان کمتری از باسیلها وارد خلط میشوند و برای بالا بردن حساسیت این روش به جای رنگآمیزی ذیل نلسون از روش رنگآمیزی فلورسانس استفاده می کنند .(Chiristenes W.L., 1974)
۲-۱۸-۴. تکنیک PCR[63]
در این روش یکی از ژنهای اختصاصیM. tuberculosis که حساسیت کمتر از CFU 10 را دارد، جهت تشخیص نمونههای بیوپسی و نمونههای حاصل از اسپیراسیون، مورد استفاده قرار میگیرد و به دلیل حساسیت بالای این روش احتمال جواب مثبت کاذب کم خواهد بود.
یکی از این ژنها، ژن IS6110 با تعداد کپی بالا در ژنوم میباشد که در برخی از سوشها بیش از ۲۰ کپی از این ژن را دارا هستند و در برخی از سوشها که تعداد کپی پایینی از این ژن وجود دارد، احتمال جواب مثبت کاذب هم بیشتر خواهد بود. از دیگر این ژنها میتوان به ژنهای ۱۶srRNA وMIRU (Mycobacterial Interospersed Repetitive Unite) اشاره کرد.
۲-۱۸-۵. بررسی اینترفرون گاما[۶۴]
این تست قابلیت این را دارد که جایگزین تست PPD شود اما حساسیت کمتری را از خود نشان میدهد. در این تست PBMC بیمار را در معرض آنتیژنهای اختصاصیM. tuberculosis قرار می دهند و سپس میزان اینترفرون گاما (پاسخ ایمنی تاخیری) مترشحه از سلولهای PBMC در شرایط invitro مورد بررسی قرار می دهند. هنگامی که شخص در برابرM. tuberculosis قرار میگیرد تست مثبت خواهد بود.
این تست به دو صورت Quaniferon Testو TSpot Test انجام میپذیرد. در تست اول ۳ آنتیژن CFP-10 ،ESAT-6 و T.B7.7 استفاده می شود و توسط الایزا بررسی می شود، در تست دوم هم از ۲ آنتیژن CFP-10 و ESAT-6 استفاده می شود و توسط روش Elis-POT بررسی می شود (Kaufmann S.H.E. and vanHelden P., 2008).
۲-۱۸-۶. رادیوگرافی ریه
در این روش برخلاف روشهای دیگر به جای بررسی پاتوژن، به بررسی تغییرات ایجاد شده در بافت ریه توسط پاتوژن مورد بررسی قرار میگیرد. این روش ممکن است علاوه بر سل فعال، سل اولیه و نهفته[۶۵] را هم تشخیص دهد و ممکن است در افرادی که سل و ایدز را همزمان دارند، هیچگونه تغییراتی را در ریه آنها نشان ندهد .(Baily G.V., 1980)
۲-۱۹. اپیدمیولوژی
-
- tuberculosisیک سوم جمعیت جهان را آلوده کرده و در سال ۲۰۰۰ میلادی، براساس تخمین به عمل آمده، حدود ۲/۸ میلیون مورد جدید سل در جهان بروز کرده است و ۹۵% موارد بیماری و ۹۸ درصد موارد مرگ ناشی از بیماری سل در کشورهای در حال توسعه رخ داده و ۷۵% موارد سل موجود در کشورهای مزبور، به گروههای سنی فعال از نظر اقتصادی (یعنی ۱۵ تا ۵۰ سال) تعلق داشته است )جدول ۲-۱(.
در سال ۲۰۱۲، ۶/۸ میلیون نفر به بیماری سل مبتلا بودند و از این تعداد ۳/۱ میلیون نفر در اثر بیماری جان باختند که ۳۲۰۰۰۰ نفر همزمان به HIV نیز مبتلا بوده اند. سهم مرگ و میر حاصل از MDR. TB نفر بوده است. تعداد مردان مبتلا بمراتب بیشتر از زنان مبتلا بوده است.
در سال ۲۰۱۲ افریقا و آسیای جنوب شرقی ۵۸% مبتلایان به سل را در سراسر جهان شامل میشدند. سازمان بهداشت جهانی (WHO) گزارش گردید که ۹۰ درصد آن متعلق به کشورهای در حال توسعه بوده است. البته، با توجه به این که میزان بیماریابی و گزارش در بسیاری از برنامه های ملی پایین است، احتملا موارد گزارش شده فقط درصد کمی از کل موارد را نشان می دهند. در صورتی که وضعیت کنترل سل در جهان به همین صورت باقی بماند و تلاش های کنترلی بیشتری صورت نگیرد، ممکن است میزان موارد سالانه سل از اکنون تا ۲۰۲۰ تا ۴۰ درصد افزایش یابد. ارقام تخمینی فوق جهت پیبردن به نسبت و میزان مرگ و میر کنونی کافی است اما برای تعیین خطوط کلی در آینده کافی نمی باشد. آمار موجود نیز واقعی نیست، به دلیل این که بسیاری از موارد بیماری تشخیص داده نشده و یا بسیاری از مواردی را که مثبت تشخیص دادهاند، گزارش نکرده اند (W.H.O., 2012).
تصویر۲-۵: میزان بروزM. tuberculosis درنقاط مختلف جهان در سال ۲۰۱۲
جدول۲-۳: تخمین موارد ومتوسط میزان بروز سل در جهان در سال۲۰۱۰
WHO Region | Total number of cases estimated by WHO | |
number (thousands) | rate per 100,000 | |
Africa | ۲۸۰۸ | ۳۶۳ |
The Americas | ۳۳۱ | ۳۷ |
Eastern Mediterranean | ۵۷۰ | ۱۰۵ |
Europe | ۴۳۳ |
با این حال طبق نظریه سرمایه گذاری «کارایی بازار» که از سوی اویگنه فاما در سال ۱۹۷۰ مطرح شد در هر زمان، قیمت ها تحت تأثیر اطلاعات موجود درباره سهام و بازار است. به این ترتیب طبق این نظریه هیچ سرمایه گذاری از لحاظ پیش بینی سود سهام نسبت به سرمایه گذار دیگر مزیتی ندارد زیرا هیچ سرمایه گذاری به اطلاعاتی بیش از دیگر سرمایه گذارها دسترسی ندارد.
طبق نظریه کارایی بازار سهام همواره بر مبنای قیمت منصفانه و ارزش واقعی شان داد و ستد می شوند و غیرممکن است یک سرمایه گذار بتواند سهامی را با قیمت پایین تر از ارزش واقعی اش بخرد یا با قیمتی بالاتر از ارزش واقعی اش بفروشد. بدین ترتیب کسب سودی بالاتر از سود متوسط بازار غیرممکن و تنها راه کسب سود بالاتر، خرید سهامی با ریسک بیشتر است.
۳-۱-۳-۲-۲ تأثیر کارایی
واقعیت این است که صرفاً اطلاعات منتشر شده در اخبار مالی یا تحقیقاتی بر قیمت سهام مؤثر نیست. اطلاعات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و نیز قضاوت سرمایه گذارها درباره این اخبار چه صحیح باشند چه غلط بر قیمت سهام مؤثر است. طبق نظریه کارایی بازار چون قیمت سهام تحت تأثیر اطلاعات موجود در بازار قرار می گیرد و چون تمام سرمایه گذارها به اطلاعات یکسانی دسترسی دارند، هیچ یک نمی توانند عملکرد بهتری از لحاظ کسب سود داشته باشند.
در بازارهای کارآ قیمت ها غیرقابل پیش بینی می شوند بنابراین هیچ الگویی برای تغییرات آن نمی توان تدوین کرد. این تفکر بازار کارآ حاکی از آن است که هر استراتژی سرمایه گذاری که هدف آن کسب سود بالاتر از حد متوسط بازار است، شکست خواهد خورد. در واقع طبق نظریه بازار کارآ با توجه به هزینه مترتب بر مدیریت سبد دارایی ها برای کسب سود بالاتر بهتر است، سرمایه گذار به خرید سهام پرریسک تر بپردازد، البته با دقت در تمام جوانب.
۴-۱-۳-۲-۲ نقاط ضعف نظریه بازار کارآ
اما در دنیای واقعی استدلال های روشنی علیه نظریه کارایی بازار وجود دارد. برای مثال سرمایه گذارهایی وجود دارند که همواره در اکثر موارد سودی بسیار بالاتر از حد متوسط بازار کسب کرده اند. وارن بافت یکی از همین افراد است. استراتژی سرمایه گذاری او خرید سهامی است که قیمت شان پایین تر از حد واقعی است. همچنین تعداد زیادی از مدیران سرمایه گذاری وجود دارند که بهتر از دیگران روندهای قیمت سهام را در بازارها شناسایی می کنند و برهمین مبنا سود بالایی کسب می کنند. بنابراین درحالی که چنین مواردی وجود دارد چطور ممکن است عملکرد سرمایه گذاران اتفاقی باشد و از هیچ الگویی پیروی نکند؟
در بسیاری از استدلال هایی که علیه نظریه کارایی بازار مطرح شده، آمده است الگوهای مشخص و تکرار شونده ای برای قیمت ها وجود دارد. در ادامه به برخی از مثال های این مورد اشاره می کنیم. تأثیر ژانویه الگویی تکرار شونده است که نشان می دهد در ماه نخست هر سال معمولاً سود بالاتری نصیب سرمایه گذارها می شود. همچنین دوشنبه آبی در وال استریت که خرید سهام را در جمعه بعدازظهر و صبح دوشنبه اشتباه اعلام می کند زیرا طبق الگوی تأثیر آخرهفته قیمت سهام یک روز پیش از تعطیلی آخر هفته و روز بعد از این تعطیلی بالاتر از دیگر ایام هفته است. مطالعاتی که در زمینه رفتار مالی سرمایه گذاران صورت گرفته و در آن به بررسی تأثیر ویژگی های شخصیتی سرمایه گذارها بر قیمت سهام پرداخته شده آشکار می کند که برخی الگوهای قابل پیش بینی در بازار سهام وجود دارد. معمولاً سرمایه گذارها مایلند سهامی را بخرند که قیمت آن پایین تر از ارزش واقعی است و برعکس تمایل دارند سهامی را بفروشند که قیمت کنونی آن از ارزش واقعی آن بیشتر است و در بازاری که تعداد زیادی سرمایه گذار در آن وجود دارد هر وضعیتی جز کارایی می تواند حاکم باشد.
پل کروگمن استاد اقتصاد دانشگاه ام آی تی معتقد است رفتار سرمایه گذارها باعث عدم کارایی بازارها می شود. بنابراین قیمت سهام حاصل اطلاعات موجود در بازار نیست و همواره از رفتار سودطلبانه سرمایه گذارها تأثیر می پذیرد.
۵-۱-۳-۲-۲ پاسخ نظریه بازار کارآ
نظریه کارایی بازار احتمال وجود موارد متناقض با قواعد این نظریه را نادیده نمی گیرد. در واقع طبق نظریه یاد شده، قرار نیست قیمت سهام همواره مساوی ارزش واقعی و منصفانه آنها باشد. قیمت ها تنها در برخی مواقع و به طور اتفاقی ممکن است بالاتر یا پایین تر از ارزش واقعی شان باشند. بنابراین در نهایت قیمت ها به حد متوسط شان باز خواهند گشت.
به این ترتیب چون انحراف قیمت از ارزش واقعی حالت اتفاقی دارد، استراتژی های سرمایه گذاری که باعث کسب سود بالاتر از حد متوسط بازار می شوند همواره موفقیت آمیز نیستند. از سوی دیگر طبق این نظریه کسب سود بالاتر از حد متوسط حاصل تبحر و تجربه سرمایه گذار نیست بلکه شانس باعث این وضعیت شده است. طرفداران نظریه کارایی بازار طبق قوانین احتمالات چنین می گویند؛ در هر زمان مشخص در بازاری با تعداد زیاد سرمایه گذار، برخی سرمایه گذارها سودی بالا کسب می کنند و برخی نیز همان سود متوسط بازار را می برند.
۶-۱-۳-۲-۲ بازار چطور کارآ می شود
برای آنکه بازار کارآ شود سرمایه گذارها باید تصور کنند بازار غیرکاراست و می توانند سودی بالاتر از حد متوسط آن کسب کنند. نکته جالب اینکه استراتژی های سرمایه گذاری که قصد دارند از عدم کارایی بازار سود ببرند عملاً عامل حفظ کارایی بازار هستند. طبق نظریه کارایی بازار، بازار باید بزرگ و نقد باشد. اطلاعات نیز از لحاظ در دسترس بودن و هزینه باید در هر زمان در اختیار سرمایه گذارها باشد. همچنین هزینه معاملات باید کمتر از سود مورد انتظار از سرمایه گذاری باشد و سرمایه گذارها باید منابع مالی کافی در اختیار داشته باشند تا از موارد عدم کارایی تا زمانی که وجود دارند، استفاده کنند و مهم ترین نکته اینکه سرمایه گذارها باید معتقد باشند که می توانند سودی بالاتر از متوسط سود بازار کسب کنند.
۷-۱-۳-۲-۲ درجات کارایی
قبول نظریه بازار کارآ در خالص ترین شکل آن ممکن است دشوار باشد اما سه طبقه بندی برای این نظریه وجود دارد که نشان دهنده میزان امکان به کار بردن این نظریه برای بازار است.
۱- کارایی بالا: این گونه از نظریه شدیدترین گونه استفاده است که طبق آن تمام اطلاعات در یک بازار چه خصوصی چه عام در قیمت سهام مؤثر است. حتی اطلاعات نیروهای داخلی شرکت ها و بازار نیز باعث مزیت یک سرمایه گذار نسبت به سرمایه گذار دیگر نمی شود.
۲- کارایی متوسط: طبق این گونه نظریه کارایی بازار تمام اطلاعات عام در تعیین قیمت سهام مؤثر هستند و برای کسب مزیت نسبت به دیگر سرمایه گذاری ها نه تحلیل بنیادی و نه تحلیل تکنیکال مؤثر نیستند.
۳- کارایی ضعیف: در این گونه تمام حقیقت های پیشین سهام در قیمت کنونی آن مؤثر هستند. بنابراین برای پیش بینی قیمت آتی سهام از تحلیل تکنیکال نمی توان استفاده کرد (فاما،[۳۰] ۱۹۷۰، ص۳۸۵)
۲-۳-۲-۲ تودهواری غیر عقلایی
دیدگاه رفتار تودهوار غیر عقلایی بر روانشناسی سرمایهگذار تمرکز داشته و بیان میدارد که نمایندگان (مدیران) همانند موشهای صحرایی رفتار میکنند، یعنی کورکورانه از یکدیگر تقلید مینمایند، بدون اینکه به تجزیه و تحلیلهای عقلایی توجهی داشته باشند. فرض بر این است که سرمایه گذاران عاقلتر قادر به کسب سود بیشتری از محل این رفتار هستند(دونو و ولچ، ۱۹۹۶؛ ص ۶۰۴).
استراتژی مومنتوم یا بازخورد مثبت[۳۱]، تمایل سرمایهگذاران برای خرید و فروش سهام بر اساس بازدههای گذشته سهم را نشان میدهد، یعنی خرید برندگان اخیر و فروش بازندگان اخیر. این نوع رفتار تودهوار تحت فرضیه بازار کارا عقلایی نیست، زیرا در فرضیه بازار کارا فرض میشود قیمتهای بازار منعکس کننده تمامی اطلاعات موجود هستند. چنین استراتژیهایی میتواند تغییرات قیمت را تشدید کنند و بر نوسانات بیفزاید. البته از آنجاییکه درک کامل اطلاعات جدید و عمل بر اساس آن برای مشارکتکنندگان در بازار وقتگیر است، از این رو قیمتهای بازار اطلاعات جدید را تنها در طول زمان به طورکامل در بر میگیرند؛ بنایراین استراتژیهای بازخورد مثبت ممکن است حتی عقلایی باشد و فعالانی که چنین استراتژیهایی را دنبال میکنند میتوانند در حال بهرهبرداری از ثبات بازدهی در طی یک دوره زمانی دیده شوند(بیچاندنی و شرما، ۲۰۰۱؛ ص ۲۸۲).
برخی پدیده ها حاکی از تودهواری غیر عقلایی در بازار هستند، مثل تغییر قیمتها در بازار بدون انتشار هیچ اخبار مشهود و قابل قبولی. با نگاهی به گذشته، مثالهایی که نشانگر این گونه اشتباهات هستند، مثل بالا رفتن قیمت سهام U.s.techology در اواخر دهه ۱۹۹۰، به چشم میخورند(هشلایفر[۳۲] و هانگ تئو[۳۳]، ۲۰۰۱؛ ص ۱).
مقالاتی که در رابطه با تودهواری غیر عقلایی نوشته شده است، متعلق به دلانگ، اشلیفر، سامرز و والدمن[۳۴] (۱۹۹۰)؛ فروت، شارفشتین، اشتین (۱۹۹۲)؛ لاکس[۳۵] و مارچسی[۳۶] (۱۹۹۹) میباشند. در کل در مورد ادبیات موضوع در خصوص رفتار تودهوار تا کنون بیشتر به فرایند تودهواری عقلایی پرداخته شده است.(دونو و ولچ، ۱۹۹۶؛ ص ۶۰۵).
۳-۳-۲-۲ تودهواری عقلایی
در مقابل تودهواری غیرعقلایی، دیدگاه رفتار تودهوار عقلایی قرار دارد که بر پیامدهای و نتایج قابل رویت[۳۷] تصمیمات دیگران و تصمیمات بهینهای که به موجب اختلالات اطلاعاتی یا موضاعات انگیزشی تخریب میشوند، تمرکز دارد. البته دیدگاه میانه دو حالت فوق نیز وجود دارد که بیان میدارد تصمیم گیران تا حدودی منطقی و عقلایی هستند و در پردازش اطلاعات یا هزینه کسب اطلاعات از طریق بکارگیری روشهای آزمون و خطا (تجربی/یافتاری) صرفهجویی میکنند و فعالیتهای منطقی و عقلایی اشخاص ثالث نمیتواند چنین اثری را از بین ببرد.
تودهواری عقلایی مبتنی بر یکی(یا بیشتر) از مضامین زیر است: الگوهای زنجیرههای اطلاعاتی[۳۸] حاکی از آن است که افراد حاضر در آخرین حلقه های یک زنجیره اطلاعاتی، اطلاعات خود را از اقدامات افراد حلقههای پیشین خود بدست میآورند و به دلخواه تصمیم به نادیده گرفتن اطلاعات خود و تبعیت از اقدامات دیگران میگیرند. تودهواری مبتنی بر نتایج قابل رویت تصمیمات دیگران[۳۹] که زیر مجموعه الگوهای زنجیرههای اطلاعاتی است، نشان می دهد که نتایج ناشی از اتخاذ عملی توسط یکی از مشارکتکنندگان در بازار موجب افزایش تعداد سایر افرادی خواهد شد که همان عمل را انجام می دهند. الگوهای مالک–مدیر (مساله نمایندگی)[۴۰] نشان از آن دارند که زمانی که بازارها به لحاظ کارایی اطلاعاتی در سطح ضعیفی هستند، مدیران به منظور کسب شهرت و حفظ اعتبار، ترجیح می دهند برای آنکه قابل ارزیابی نباشند خود را در پشت “رفتار تودهوار، پنهان” نمایند. الگوهای ذکر شده برخی از دلایل بالقوه برای رفتار تودهوار عقلایی در بازارهای مالی را تشکیل میدهند(دونو و ولچ، ۱۹۹۶؛ ص ۶۰۵).
۴-۳-۲-۲ تودهواری بر مبنای اطلاعات و زنجیرههای اطلاعاتی
کلیترین تعبیر و تفسیری که هم اکنون بتوان از رفتارتودهوار ارائه نمود، شاید زنجیرههای اطلاعاتی باشند، که توسط بیچاندنی و همکاران (۱۹۹۲) و ولچ (۱۹۹۲) معرفی گردید. زنجیرههای اطلاعاتی[۴۱] حاکی از آن است که افراد حاضر در آخرین حلقه های یک زنجیره اطلاعاتی، اطلاعات خود را از اقدامات افراد حلقههای پیشین خود بدست میآورند و به دلخواه تصمیم به نادیده گرفتن اطلاعات خودو تبعیتاز اقدامات دیگران میگیرند. الگوی اصلی زنجیرهواری اطلاعاتی زمانی کاربرد دارد که، اعمال و اقدامات دیگران به جای این که اطلاعاتی خصوصی برای خود آنها باشد، قابل مشاهده برای عموم باشند. اعتقاد بر این است که مدیران با مشاهده تصمیمات مدیران قبلی، به اطلاعاتی در خصوص این نکته دست مییابند که چه موقع باید بطور کاملاً عقلایی اطلاعات خصوصی خود را نادیده بگیرند. برای مثال، یک سرمایهگذار با منفیترین اطلاعات شخصی در مورد یک سهم، ممکن است به هر ترتیب جهت خرید تحت تاثیر قرار بگیرد، البته به شرط آنکه وی شاهد خرید سه سرمایهگذار قبل از خود باشد. در واقع اطلاعات مربوط برای این سه خرید ممکن است از ارزش بیشتری نسبت به اطلاعات خصوصی او برخوردار باشد. اما با این وجود، حتی اگر هر کدام از سرمایهگذاران بعدی بدانند که چنین تصمیمات خریدی هیچ بار اطلاعاتی ندارند، از آنجاییکه آنها اطلاعات مثبتتری نخواهند داشت، به طور مشابه و یکسان با سرمایهگذاران قبلی عمل مینمایند (دونو و ولچ، ۱۹۹۶؛ ص ۶۰۹).
۱۰۰ سرمایهگذار را در نظر بگیرید که هر کدام ارزیابیهای خود را (احتمالا متفاوت) در مورد سودآوری سرمایهگذاری در یک بازار نوظهور دارند. فرض کنید ۲۰ سرمایهگذار عقیده دارند که این سرمایهگذاری باارزش است و ۸۰ نفر باقیمانده عقیده دارند که این سرمایهگذاری مناسب نیست. هر سرمایهگذار تنها از برآورد خود در خصوص این سرمایهگذاری مطلع است؛ او ارزیابیهای دیگران را نمیداند، یا اینکه نمیداند اکثریت به چه چیزی تمایل دارند. اگر این سرمایهگذاران دانش و ارزیابیهای خود را یکپارچه نمایند، جمعاً تصمیم میگیرند که سرمایهگذاری در بازار نوظهور فکر خوبی نیست. اما آنها اطلاعاتشان را با یکدیگر در میان نمیگذارند. بعلاوه، این ۱۰۰ سرمایهگذار تصمیمات سرمایهگذاری خود را همزمان عملی نمیسازند. فرض کنید اولین سرمایهگذارانی که تصمیم میگیرند، در زمره ۲۰ سرمایهگذار خوشبین هستند و تصمیم ورود به بازار نوظهور میگیرند. سپس چند سرمایهگذار از ۸۰ سرمایهگذار بدبین ممکن است در عقیده خود تجدیدنظر کرده و تصمیم به سرمایهگذاری بگیرند و نهایتا اکثریت ۱۰۰ سرمایهگذار در بازار نوظهور سرمایهگذاری نمایند. سپس زمانیکه عدم سودآوری تصمیم آشکار شود، این سرمایهگذاران از بازار خارج میشوند.
مثال بالا جنبهای از زنجیرههای(آبشار) اطلاعاتی[۴۲] یا رفتار تودهوار ناشی از تفاوتهای اطلاعاتی را به تصویر میکشد(بیچاندنی و شرما، ۲۰۰۱؛ صص ۲۸۰-۲۷۹).
فرض کنید که افراد با شرایط سرمایهگذاری و عدم اطمینان یکسانی مواجه هستند و در رابطه با نحوه عمل در این شرایط اطلاعات شخصی (اما ناقص) در اختیار دارند. این اطلاعات شخصی میتوانند نتیجه تحقیقات و جستوجوی شخصی سرمایهگذار باشد. پس از آن، همه اطلاعات مربوط به سرمایهگذاری در اختیار همه قرار میگیرد اما در مورد کیفیت این اطلاعات ابهام وجود دارد. به عنوان نمونه، آیا دولت اطلاعات اقتصادی که به تازگی منتشر یافته، دستکاری کرده است؟ آیا دولت واقعا به دنبال تجدید ساختار اقتصادی است؟ و غیره. ارزیابی یک فرد از کیفیت اطلاعاتی که به صورت عمومی در دسترس همگان قرار دارد به خود وی مربوط است.
افراد میتوانند عمل یکدیگر را مشاهده کنند اما اطلاعات شخصی یا نشانههایی که هر فردی دریافت میکند را نمیتوانند ببینند اگر افراد دیدی از عملکرد صحیح داشته باشد آنگاه استنتاج در مورد اطلاعات شخصی هر فرد از نحوه عملکرد وی به دست خواهد آمد. در چنین چارچوبی رفتار گروهی میتوانند افزایش یابد. رفتاری که شکننده است و با ورود اطلاعات جدید اندکی ممکن است بشکند، و رفتاری که وابسته به طرز فکر یا شیوه ویژه فرد است که در آن حوادث تصادفی که با انتخابهای کمی از اولین افراد ترکیب شده است و نوع رفتار تودهوار را تعیین میکند(بیچاندنی و شرما، ۲۰۰۱؛ ص ۲۸۴).
فرد بر اساس مشاهداتش از اقدامات دیگران(اقدامات، دستاوردها یا مکالمات آنها) در یک زنجیره اطلاعاتی قرار میگیرد، البته اگر عملکرد انتخابی او به سیگنالهای شخصی خودش بستگی نداشته و مشابه اقدامات مشاهده شده دیگران باشد. این زنجیره اطلاعاتی تودهای از افراد را تشکیل میدهد که بصورت مشابه رفتار مینمایند. البته در چنین شرایطی معمولا اقدامات فرد برای مشاهدهکنندگان بعدی غیر آموزنده خواهد بود. بنابراین پس از مدتی زنجیره ها با بنبستهای اطلاعاتی[۴۳] همراه میشوند. به چند دلیل این زنجیره ها ممکن است از هم پاشیده شوند:
وقوع یک شوک قابل مشاهده توسط عموم
ورود فردی با اطلاعات یا ترجیحات مخالف
دریافت سیگنال شخصی معینی به دلخواه افراد زنجیره(هشلایفر و هانگ تئو، ۲۰۰۱؛ ۷-۶).
۵-۳-۲-۲ تودهواری بر مبنای مشاهده اقدامات و نتایج اقدامات دیگران
افکار، احساسات و اقدامات افراد میتواند به طرق مختلف تحت تاثیر افراد دیگر قرار گیرد: برای مثال؛
از طریق مشاهده اقدامات دیگران؛ مثلاً مشاهده مقادیر عرضه و تقاضای یک سهم،
از طریق مشاهده عواقب اقدامات دیگران؛ مثل تغییرات قیمت بازار آن سهم(هشلایفر و هانگ تئو، ۲۰۰۱؛ ص ۳).
مثال بارزی برای تودهواری بر مبنای توانایی مشاهده نتایج انتخابهای دیگران، پدیده هجوم همزمان سپردهگذاران به بانک جهت برداشت سپردههای خود[۴۴] میباشد. تاکنون موارد متعددی در خصوص هراس عمومی از نظام بانکی و هجوم همزمان سپردهگذاران به بانکها جهت برداشت سپردهها در زمان مشاهده انجام همین عمل توسط سایر سپردهگذاران مشاهده شده است. دو نتیجه بارز هجوم همزمان سپردهگذاران به بانکها توسط دای بنگ[۴۵] و دایموند[۴۶](۱۹۸۳) مورد بررسی قرار گرفته است: نخست، سرمایه گذاران میتوانند صفهای طولانی تشکیل شده مقابل بانکها توسط سایر سپردهگذاران را مشاهده نموده و همین عمل را انجام دهند. دوم، زمانی که بانکها در پروژه های بلندمدت سرمایهگذاری کرده باشند، به دلیل هجوم هم زمان سپردهگذاران برای دریافت سپردههای خود دچار مشکل نقدینگی میگردند و احتمالا با کمبود وجه نقد مواجه میگردند. در نتیجه، آخرین سپردهگذاران جهت برداشت سپرده خود، ممکن است دست خالی از بانک برگردند(دونو و ولچ، ۱۹۹۶؛ ص ۶۰۶).
همچنین مشاهده جمعآوری اطلاعات توسط برخی از افراد منجر به انجام همین عمل توسط افراد دیگر میشود. برای مثال، تحت شرایط اطمینان، مدیران در می یابند که کسب اطلاعات بیشتر به شرط آنکه دیگر مدیران نیز بر پایه همان اطلاعات عمل کنند، سودمند است. به همین خاطر مدیران برای کسب اطلاعات بیشتر، رفتار تودهوار را در پیش میگیرند. هشلایفر و همکاران(۱۹۹۴) نشان دادند که معاملهگران ریسک گریز با افق سرمایه گذاری بلندمدت ممکن است زمانی که دیگر سرمایه گذاران اقدام به کسب اطلاعات در مورد سهم خاصی میکنند، مایل به کسب اطلاعات در خصوص همان سهم باشند. اولین سرمایه گذاران به دنبال کسب اطلاعاتی هستند که می تواند برایشان منجر به کسب سود با حداقل ریسک بنیادی شود، به شرط آنکه این احتمال وجود داشته باشد که دیگر سرمایه گذاران در کوتاهترین زمان ممکن علائم مشابهی را کشف نمایند. به همین خاطر، به شرط آنکه تعداد دیگر سرمایه گذارانی که اطلاعات مشابهی را جمعآوری مینمایند، افزایش یابد، مطلوبیت مورد انتظار از جمعآوری اطلاعات می تواند افزایش یابد (دونو و ولچ، ۱۹۹۶؛ ص ۶۰۷).
۶-۳-۲-۲ تودهواری مبتنی بر حسن شهرت[۴۷]/ مساله مدیر-مالک (نمایندگی)[۴۸]
شارفشتین و اشتین(۱۹۹۰)، ترومن(۱۹۹۴)، زویبل[۴۹](۱۹۹۵)، پرندرگاست[۵۰] و استول[۵۱](۱۹۹۶) و گراهام[۵۲](۱۹۹۹)، نظریه دیگری را در مورد تودهواری بر مبنای نگرانی در خصوص حسن شهرت برای مدیران صندوقها و تحلیلگران، بیان کردند.
نگرانی برای شغل و حسن شهرت معمولا در نتیجه عدم اطمینان در خصوص توانایی یا مهارت یک مدیر خاص رخ میدهد. عقیده اصلی در این مورد توسط شارفشتین و اشتین بیان شد که، اگر یک مدیر سرمایهگذاری یا مشتری او در مورد توانایی او برای انتخاب بهترین سهم دچار عدم اطمینان هستند، پیروی او از سایر متخصصان سرمایهگذاری، عدم اطمینان در مورد تواناییاش جهت اداره پرتفوی را در حالهای از ابهام نگه خواهد داشت. بنابراین اگر سایر متخصصان سرمایهگذاری در وضعیت مشابهی باشند، توده تشکیل خواهد شد( بیچاندنی و شرما، ۲۰۰۱؛ ص ۲۹۱).