« تحمل فشار روانی » [۱۵] : توانایی مقاومت کردن در برابر رویدادها ، موقعیت های فشار آور و هیجانات قوی ، بدون جا زدن و یا رویارویی فعال و مثبت با فشار .
« کنترل تکانش » [۱۶] : توانایی مقاومت در برابر یک تکانش ، سایق یا فعالیت های آزمایشی و یا کاهش آنها ، همچنین توانایی کنترل هیجانات خود .
« خوش بینی » [۱۷] : توانایی زیرکانه نگاه کردن به زندگی و تقویت نگرش های مثبت ، حتی در صورت بروز بدبختی و احساسات منفی .
« شادمانی » [۱۸] : توانایی احساس خوشبختی کردن با زندگی خود ، لذت بردن از خود و دیگران ، داشتن احساسات مثبت ، صریح ، مفرح و شوخ .
مراحل هنجاریابی در اصفهان
پس از مکاتبه با سازندۀ آزمون و دریافت نسخه ای از پرسشنامه ، کلیۀ سؤالات ترجمه و ویراستاری گردید ، سپس متن ترجمه شده به زبان انگلیسی برگردان شد و دو فرم اولیه مقایسه گردید . نهایتاً در متن ترجمه شده اصلاحاتی صورت گرفت . سپس نسخه هایی تکثیر شد و در اختیار اساتید قرار گرفت و نظرات کارشناسانۀ آنها لحاظ گردید .
جهت مشخض نمودن روایی صوری و انجام مطالعۀ مقدماتی ، تعداد ۳۰ آزمون در اختیار دانشجویان رشته های مختلف قرار گرفت و از آنها خواسته شد موارد مبهم و نامأنوس را مشخص نمایند . پس از رفع ابهامات و نواقص ، فرم دیگری تنظیم شد و بر روی ۵۰۰ نفر از دانشجویان رشته ها و سنین مختلف ( ۴۰-۱۸ سال ) در دانشگاههای آزاد و دولتی ( اصفهان ، علوم پزشکی اصفهان و آزاد خوراسگان ) در دو جنس به صورت انفرادی و حضوری اجرا شد . مشخصات پاسخ گویان در جدول شماره ( ۱ ) آمده است :
نکته : با توجه به توزیع متفاوت دانشجویان در رشته های مختلف ، تعداد نمونه نیز به همان نسبت متفاوت انتخاب گردید .
جدول ( ۱ ) توزیع فراوانی و درصد گروه به تفکیک رشته تحصیلی
در دومین مرحله اجرای آزمون
رشته تحصیلی | فراوانی | درصد |
علوم پزشکی ( ۱ ) | ۱۱۷ | ۴/۲۳ |
علوم انسانی ( ۲ ) | ۲۳۷ | ۴/۴۷ |
علوم ریاضی و مهندسی ( ۳ ) | ۱۴۶ | ۲/۲۹ |
کل | ۵۰۰ | ۱۰۰ |
در مرحله دوم اجراء تحلیل اطلاعات در حیطه های زیر انجام پذیرفت :
۱- تحلیل عاملی سؤالات ؛ سؤالاتی که همبستگی بالایی و معنی داری نسبت به هم داشتند ، مربوط به یک مفهوم و در یک مقیاس در نظر گرفته شدند و سؤالات دارای همبستگی پایین ، مفاهیم دیگری را دنبال نمودند .
۲- همسانی درونی سؤالات ؛ محاسبه ضریب همبستگی بین تک تک سؤالات و نمرۀ کل آزمون ، نشان دهندۀ همبستگی پایین و معکوسی بین بعضی سؤالات و نمرۀ کل آزمون بوده است ؛ بدین معنی که این سؤالات ماده های ضعیفی برای سنجش متغیر مورد نظر ( هوش هیجانی ) می باشند یا بنا به دلایلی خوب طراحی یا نمره گذاری نشده اند . این سؤالات بعضی حذف و بعضی تغییر یافت .
۳- پایایی آزمون از طریق محاسبه آلفای کرونباخ برای دانشجویان پسر ۷۴% برای دانشجویان دختر ۶۸% و برای کل افراد ۹۳% محاسبه گردید .
۴- پایایی آزمون در روش دو نیمه کردن برای دانشجویان پسر ۶۶% برای دانشجویان دختر ۵۷% و برای کل افراد ۷۸% محاسبه گردید ( به دلیل طولانی بودن آزمون و تعداد زیاد سؤالات ، این روش سنجش از دقت کمتری برخوردار است )
۵- ضریب پایایی به روش باز آزمایی ( اجرای مجدد به فاصله ۳ هفته ) ۶۸% گزارش گردید ( این روش جهت سنجش ویژگی هایی مناسب است که از ثبات و پایداری بیشتری برخوردار است . )
پس از انجام برخی تغییرات در متن اصلی پرسشنامه ، حذف یا تغییر بعضی سؤالات و تنظیم مجدد سؤالات هر مقیاس ، پرسشنامه از ۱۱۷ سؤال به ۹۰ سؤال تقلیل یافت . بنابراین لازم گردید در مورد کیفیت روانسنجی فرم جدید نیز اقداماتی به عمل آید .
آزمون نهایی در سومین مرحله اجرا
در مرحله سوم ، از بین جامعۀ آماری مورد نظر ( دانشگاه اصفهان ، علوم پزشکی اصفهان و آزاد خوراسگان ) به همان ترتیب مرحلۀ دوم ، دانشجویان در رشته های مختلف و از بین دو جنس گزینش شدند و فرم جدید آزمون ، همراه با فرم مصاحبۀ مجزایی که وضعیت عاطفی و هیجانی فرد را به طور مستقیم مورد سنجش قرار می دهد ، به صورت انفرادی و حضوری اجرا گردید .
در مرحله سوم ، تحلیل اطلاعات در حیطه های زیر انجام پذیرفت :
۱- همسانی درونی سؤالات هر مقیاس
میزان های P ، در جدول صفحۀ بعد حاکی از رابطۀ مستقیم و معنی دار بین سؤالات هر مقیاس با نمرۀ کلی آن مقیاس دارد بدین معنی که سؤال مورد نظر همان چیزی را می سنجد که مقیاس مربوطه در نظر دارد . ( این ۹۰ سؤال ، در مرحلۀ دوم اجرا ، به عنوان مرتبط ترین و معنادارترین سؤالات شناسایی شده و برای فرم نهایی آزمون انتخاب گردیدند . )
از بین ۹۰ سؤال مذکور ، تنها سؤال شماره ۶۳ « تمایل دارم به دیگران بپیوندم » ارتباط ضعیفی با نمره کل مقیاس و نمره کل آزمون داشت . این سؤال در مقیاس « استقلال » طراحی شده و هدف طرح از انتخاب سؤال مذکور ، این بوده که اشخاصی که از استقلال پایینی برخوردارند شناسایی گردند ؛ ولی پاسخگویان این سؤال را با در نظر گرفتن مفهوم « برقراری رابطۀ اجتماعی و مناسب با دیگران » پاسخ داده اند .
بنابراین این سؤال ، همزمان مفاهیم مختلفی را دنبال کرده و نیاز به ویراستاری دارد .
جدول ( ۲ ) : همبستگی بین سؤالات هر مقیاس با نمره کل همان مقیاس ( س : سؤال مورد نظر – r : همبستگی – p سطح مغناداری