۳۲۸
۴۲/۴۲
۰۵۶۸/۰
۳۶۵/۲۱
۰۲/۰-
۳۳۳
۴۶/۴۶
۰۰۹۴/۰-
۵۸۷/۲۴
۰۱۸/۰
۱-۴-۳-حلال
نوع حلال به کار رفته یکی دیگر از مهمترین فاکتورهای مؤثر بر حلالیت است. اختلاف حلالیت در حلالهای مختلف ناشی از اختلاف در قطبیت حلالها، آپروتیک و پروتیک بودن حلالها، ضرایب دیالکتریک، توانایی تشکیل پیوندهای هیدوژنی و بینمولکولی و نوع پیوندهای بینمولکولی می باشد. در این تحقیق از حلالهای آب و اتانول استفاده شد که در این حلالها میزان حلالیت به صورت زیر تغییر کرده است:
اتانول< آب
قطبیت حلالها تنها فاکتوری نیست که حلالیت تارتاریک اسید را در حلالها تعیین می کند. در شکل(۱-۵) ساختار شیمیایی تارتاریک اسید نشان داده شده است. شکل نشان میدهد که تارتاریک اسید شامل چهار گروه عاملی هیدروکسیل میباشد. شباهت ساختاری بین این اسید و الکلها به خاطر وجود این گروه های عاملی وجود دارد. حلالیت این اسید در الکلهای راستزنجیر با افزایش تعداد اتمهای کربن کاهش مییابد [۵۳].
۱-۴-۴- پیش بینی حلالیت با معادلات حالت
در این قسمت از روی داده های تجربی حلالیت و معادلات حالت می توان حلالیت ترکیبات را در یک دمای خاص پیشبینی کرد.
۱-۴-۴-۱- معادله اپلبلات
برای بررسی همخوانی دادههای تجربی حلالیت با دادههای بهدست آمده از معادله اپلبلات (معادله۱-۱۲)، از دادههای تجربی و برنامه SPSS ضرایب ثابت معادله (A، B، C) به دست آمد. سپس از روی مقادیر ثابت بهدست آمده مقادیر حلالیت تئوری در دماهای مختلف به دست آمد.
در معادله (۱-۱۳) X حلالیت، T دما بر حسب کلوین، A، B، C، پارامترها یا ثابتهای معادله هستند. در جدول (۱-۵) مقدار بهدستآمده برای این پارامترها در گستره دمایی (۱۵/۲۹۸ تا ۱۵/۳۳۳) درجه کلوین آورده شده است.
در شکل (۱-۷) داده های تجربی و داده های حاصل از این معادله رسم شده است.
(۱-۱۲)
Temprature (K)
Temperature (K)
Solubility (mole fraction)
شکل(۱-۷).حلالیت تارتاریک اسید در حلال های مختلف در محدوده ی دمایی ۱۵/۳۰۳ تا ۱۵/۳۳۳ کلوین. نقاط دادههای تجربی و خطوط داده های تئوری هستند. آب ، ٰ اتانول
جدول(۱-۵) . پارامترهای معادله اپلبلات برای تارتاریک اسید وخطاهای مربوط به حلالهای مختلف
Rmsd[19]
C
B
A
حلال
۰/۰۱۵۸
-۲۳/۹۱۵
-۱۱۲۸۹/۷۱۴