عناصر اصلی برنامه درسی های اسکوپ

اهداف

– حمایت از رشد کودکان، پرورش اعتماد به نفس ومهارت حل مسئله، ایجاداستقلال فکری وانضباط فردی ویافتن اهداف شخصی ونگرش توانستن وانجام دادن، به دست آوردن شایستگی های اجتماعی وبرقراری روابط مناسب بادیگران در زندگی
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی

محتوا و سازماندهی آن

-هنرهای خلاق، زبان وادبیات، رشد مهارت های جسمی وحرکتی ومهارت های زمانی ومکانی و رشد اجتماعی وعاطفی برای سال های پیش از دبستان تعریف شده است که این تجربیات در قالب ۱۰ طبقه، گروه بندی می شوند. این گروه ها عبارت اند از سوادآموزی و زبان، بازنمود خلاق، ابتکار عمل و روابط اجتماعی، حرکت، موسیقی، اعداد، فضا، زمان، طبقه بندی ومجموعه سازی

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت jemo.ir مراجعه نمایید.

روش

-اساس روش های اسکوپ، یادگیری فعال است وفرایندهای سازنده ارتباط متقابل که از طریق آنها دهن پرورش می یابد، اجزای اساسی در روش آموزش هستند. همچنین ازآنجا که کودکان نسبت به تجربه حسی مستقیم بهترین واکنش رانشان می دهند، استفاده درست از موضوعات وفعالیت جسمی –حرکتی نقش تعیین کننده در کمک به آنان برای شکل گیری مفاهیم، ایده پردازی و ایجاد نمایش های نمادین ایفا می کند. از آنجا که های اسکوپ، مهارت های یادگیری مبتنی بر کودک –آگاهی راتشویق می کند، کودکان را قادربه تعامل مشترک وسازنده با هم کلاسی ها ومربیان می گرداند وآنان نتایج کوشش های خود را با مربیان وسایر کودکان از طریق گفت وگو ونقاشی ویااشکال دیگر از طریق برقراری ارتباط صحیح می شود. عنصر اساسی در هر روز از کلاس های اسکوپ شامل توالی طراحی، اجرا وبازنگری است که هرکودک خود عهده دار آن است. سه جزء سازنده اصلی در کار روزانه کلاسی عبارتند از فعالیت های گروهی بزرگ یاگرد هم آیی، کارگاه های گروهی کوچک وکار مستقل در مراکز فعالیت درطول فرایند برنامه ریزی، اجراوبازنگری. زمان های گروهی بزرگ وکوچک به معرفی مطالب جدید یا معرفی مفاهیم ومهارت های مناسب رشدی در حیطه های آکادمیک خاص اختصاص دارند.

محیط یادگیری

این محیط کودک را به تجربه وکند وکاو تشویق می کند ونسبت به چند فرهنگی بودن جوامع کودکان با عنوان بازتابی از تنوع انسانی حساس است. فضایی برای گرد هم آیی های گروهی بزرگ وکوچک کودکان وجود دارد. همچنین کلاس به مراکز فعالیت تعیین شده ای تقسیم شده است که کودکان را قادر می سازد روی پروژه های انتخابی خود کار کنند ومستقل باشند. این مراکز با انواعی از لوازم وتجهیزات و وسایل کاربردی پر شده اند.

کارکنان

مربیان کودکان را تشویق به انتخاب یک روش فعال وحل مسئله ای، دریادگیری می کنندو با پرسش های مناسب مرتبط بااهداف برنامه، به کودکان درفکر کردن وتکمیل مهارت های خاص کمک می نمایند. های اسکوپ دوره های خاص برای آموزش مربیان خود داردکه ویژگیهای آن عبارتند از:شرکت کنندگان حضور فعال دارند، دارای کارگاه های تک جلسه ای با موضوعات مطرح روز در زمینه یادگیری هستند. همچنین فرصت هایی برای شرکت کنندگان وجود دارد تا آموخته های خود را منعکس کنند واز تجربیات یکدیگر استفاده کنند.

ارزشیابی

این الگو از مشاهده به جای آزمایش برای ارزشیابی حمایت می کند.

۲-۳ نگاهی به آموزش و پرورش پیش دبستانی در ایران
تاریخچه شکل گیری مراکز پیش دبستانی در ایران
در کشور ما ظهور اسلام و تأثیر نگرش های ارزشمند مذهبی و سفارشات حضرت رسول اکرم (ص) و ائمه و معصومین مبنی بر احترام و توجه به حقوق کودک و برخوردهای انسانی نسبت به او، بی شک در توجه و شکل گیری مراکز آموزشی و پرورشی کودکان سهم بسزایی داشته است. خانه ها، مساجد، مکتب خانه ها و بالاخره مدارس بزرگ آغازگر فعالیت در زمینه تعلیم و تربیت کودکان خردسال بوده اند. مدرسان بزرگ، خانه های خود را حوزه درس قرار می دادند و طلاب به خانه آنها می رفتند. شبستان های مساجد، نخستین مرکز تعالیم دینی بوده است که مدرسان در گوشه ها و زوایای شبستان ها و صحن مساجد به تدریس و تعلیم مشغول می شدند. هر مدرس حلقه درس جداگانه ای داشت و مطلب خاصی را تدریس می کرد. مکتب خانه جایگاه خواندن و آشنایی با الفبا و خواندن قرآن و برخی کتاب های مشهور فارسی و گاهی نوشتن بوده است و کودکان از ۷ سالگی به مکتب می رفتند. بالاخره مدارس بزرگ محل تعلیم و تدریس علوم مختلف بوده و مدارس علوم دینی در شهرهایی چون قم، مشهد، اصفهان و تهران از جمله این مدارس است. در این مدارس نیز مدرسان و طلاب علوم دینی به تدریس و تعلیم کودکان اشتغال داشتند.
از سال ۱۲۹۸، در تهران و بعضی از شهرهای ایران مسیونرهای مذهبی و اقلیت ها کودکستان هایی را تأسیس کردند و در امر مراقبت از کودکان تلاش هایی ابتدایی داشتند، از جمله خانم سروژیان در تهران و سپس خانم خانزاریان در تبریز کودکستان ها یا محل هایی برای نگه داری کودکان دایر کردند که اثر آن ها مربوط به خانواده های اقلیت های مذهبی بود. (مفیدی، ۱۳۹۰، ص۴۲)
اولین کودکستان در ایران در سال ۱۳۰۳ در شهر تبریز و در محله صفی بازار جبار باغچه بان (عسکرزاده) به نام « باغچه اطفال » تأسیس کرد. وی در سال ۱۳۰۷ کودکستان دیگری در شیراز تأسیس کرد. در ۲۷ بهمن ۱۳۰۳ شورای عالی فرهنگ، آیین نامه مکتب خانه ها را که فقط در تهران قابل اجرا بود، تصویب کرد. در سال بعد یعنی در ۲۹ فروردین ۱۳۰۴ نظامنامه مکاتب محلی نیز به تصویب رسید که این نظامنامه عیناً مانند نظامنامه مکاتب تهران بود. سال ۱۳۱۰ سرآغاز جدیدی در تاریخ آموزش های پیش دبستانی است و طی سال های قبل از آن سازمانی جهت آموزش قبل از دبستان به معنی امروزی وجود نداشت. اولین آیین نامه کودکستان ها در سال ۱۳۱۲ به تصویب شورای عالی فرهنگ رسید که در ماده اول آن سن کودکان مورد پذیرش در کودکستان ها ۴-۷ سال در نظر گرفته شده بود. در سال ۱۳۳۴ در وزارت فرهنگ اداره مستقلی برای کودکستان ها تأسیس شد و در سال ۱۳۳۵ نیز آیین نامه جدیدی برای اداره امور کودکستان ها تصویب رسید که در آن سن کودکان بین ۳-۶ سال قید شده بود. در سال ۱۳۴۰، آموزش و پرورش قبل از دبستان از توجه و تحرک چشمگیر بخش خصوصی و دوستی برخوردار گردید و با نیازی که به امر تربیت مربی برای کودکستان و مهد های کودک احساس شد، در این راه نیز تلاش هایی آغاز گردید. تأسیس شورای کتاب کودک در سال ۱۳۴۱ با هدف عمده کوشش در راه بهبود کیفی کتابهای کودکان قبل از دبستان و دبستان نیز در افزایش توجه به آموزش کودکان سهم موثری داشته است. (همان، ص۴۴)
به هر حال تا سال ۱۳۲۲ فقط ۷ کودکستان در سراسر کشور وجود داشت و از سال ۱۳۲۲ – ۱۳۳۱یعنی در طول ۹ سال این تعداد به ۷۴ و در سال ۱۳۵۰ – ۱۳۵۱ به ۴۳۱ افزایش یافت. در سال ۱۳۴۶ به منظور تربیت نیروی انسانی برای اینگونه مراکز، آموزشگاه های کودک یاری آغاز به کار کردند که البته اساسنامه و برنامه های دروس آزمایشگاهی کودک یاری در سال ۱۳۴۵ به تصویب شورای عالی فرهنگ رسید. چند سال بعد برخی از دانشکده های تربیتی رشته مربی کودک و آموزش و پرورش قبل از دبستان را دایر کردند، که از آن جمله مدرسه عالی شمیران و دانشگاه ابوریحان بیرونی تلاش های مستمری در این جهت مبذول داشتند. (مفیدی، ۱۳۹۰، ص۴۴)
در سال ۱۳۵۶ به منظور تشکیل مهدهای کودک و نگهداری کودکان زنان شاغل بودجه ای در کلیه وزارتخانه ها و سازمان های دوستی پیش بینی شد و سازمان زنان مسئولیت تشکیل و نظارت بر آن ها را بر عهده داشت که بعد از انقلاب شکوهمند اسلامی و ادغام سازمان زنان این وظایف به عهده سازمان بهزیستی کشور اعم از خصوصی، مجتمع های خدمات حمایتی، مهدهای کودک خودکفا و دولتی تاکنون ۱۸۸۷ مهد کودک است که تعداد ۲۴۵۳۱۱۰ کودک را تحت تعلیم و تربیت قرار داده اند. البته هم اکنون با توجه به تغییرات جدیدی که در آموزش و پرورش و سازمان بهزیستی از جهت تقسیم وظایف محوله و اختیارات و مسئولیت ها صورت گرفته است، آمارهای جدیدی را باید دنبال کرد. (همان، ص۴۶)
مراحل آموزش در ایران به طور کلی شامل آموزش پیش از دبستان و آموزش همگانی است. آموزش همگانی شامل دوره ابتدایی، راهنمایی، متوسطه و عالی است. (آقا زاده، ۱۳۸۷، ص۵۱)
اهداف آموزش و پرورش پیش از دبستان:
اهداف این دوره از اهداف کلی آموزش برای کودکان در مراحل بعدی تحصیل جدا شدنی نیست و «اهدافی که بر مهدهای کودک و کودکستان ها مترتب است، درست همان اهدافی است که در همه دوره های تحصیلی آموزشگاهی وجود دارد. تفاوت های موجود در مراحل ابتدایی تر اغلب از تفاوت های تدریجی و رشد افراد تحت آموزش ناشی می شود و به تفاوت های فلسفی یا تفاوت اهداف ارتباطی ندارد. در حال حاضر باید شکل و محتوای مدارس دوران اولیه کودکی بسته به این امر باشد که ما چه تعریفی از اهداف مدارس ارائه می دهیم و چه تصویری از تحصیل دانش در ذهنمان داریم. دانش در خصوص حیطه نیازهای مختلف یک انسان، محیط های آموزشی را به برآوردن نیازهای کودکان در ابعاد گوناگون ملزم ساخته است. در این سطح، اهداف بسیاری از برنامه های آموزشی و هدایت کودکان، ایجاد محیطی سالم و مناسب است که بتواند برآورنده ی انتظارات جامعه و نیازهای رشدی همه جانبه کودکان باشد. به اسناد مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش مورخه ۶/۱۲/۸۶ دوره پیش دبستانی به دوره دو ساله ای اطلاق می شود که کودکان گروه سنی ۴-۶ سال را تحت پوشش برنامه های تربیتی قرار می دهد و این شورا اهداف کلی آموزش و پرورش را در این دوره به شرح ذیل برشمرده است:
۱-پرورش قابلیت های جسمانی وذهنی هماهنگ سازی ورشد مهارت های حرکتی کودکان.
۲-کمک به رشدعاطفی کودکان افزایش حس اعتمادبه نفس درک شرایط محیطی وتقویت درک زیبایی ها.
۳-فراهم ساختن زمینه علاقه واحساس شادی از مشارکت در فعالیت های گروهی.
۴-تقویت علاقه به ارزش های دینی اخلاقی وهویت ملی.
۵-ایجاد رفتارهای مطلوب فردی واجتماعی در کودکان متناسب با سن آنان. (مفیدی، ، ۱۳۹۰ ص۵۰)
اصول حاکم بر آموزش وپرورش دوره پیش دبستانی
دربرنامه ها و فعالیت های دوره پیش دبستانی اصول زیر مورد توجه قرار گیرد:

رعایت تفاوت های فردی وتوجه به شرایط فرهنگی و بومی کودکان.

توجه به ویژگی های مراحل رشد و پرورش حواس گوناگون کودکان.

اولویت دادن به بازی و فعالیت های نشاط آور و پرهیز از روش های آموزش انتزاعی و حافظه مدار.

هماهنگی و همسویی با اهداف دوره ابتدایی. (دفتر برنامه ریزی و تالیف کتب درسی، ۱۳۹۰، ص۱۰)

در کشور ایران آموزش پیش دبستانی در واقع به بخش خصوصی واگذار گردیده و بدین ترتیب خانواده های کم درآمد و متوسط قادر به بهره گیری از امکانات مهدهای کودک نمی باشد و این در حالی است که کودکان خانواده های مواجه با مشکلات اقتصادی و فرهنگی از نیاز بیشتری به توجه و آموزش برخوردار می باشند. به این ترتیب به دلیل وجود کمبودها، نواقصات زیاد و برنامه های نادرست و عدم برخورداری از کادر مناسب و عدم اولویت دولت به آموزش کودکان در دوره پیش دبستانی، اکثریت کودکان با مشکلات عدیده ای در روند آموزشی و رشد شخصیتی خود مواجه می گردند. سرمایه گزاری در امور کودکان پیش دبستانی آثار پیش گیرانه بر آسیب های دوران نوجوانی و بزرگسالی دارد. در جریان حضور در مراکز آموزش پیش دبستانی است که کودک شناخت نزدیک به واقعیتی از خود بدست آورده و خواسته های او به عنوان تبلوری از رشد عاطفی، عقلی و اجتماعی او شکل می گیرد.
عکس مرتبط با اقتصاد
از جمله مهم ترین برنامه های آموزشی مقطع آموزش پیش دبستانی می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

برنامه های علمی و عملی آموزشی که بر مشاهده و بازدید، آموزش زبان فارسی، ریاضیات، مقدماتی، مفاهیم ابتدایی علوم و اعتقادات مذهبی مشتمل می گردد.

فوق برنامه های آموزشی که بر صنایع دستی، خمیر بازی، بریدن و چسباندن اشیاء، نقاشی،

بازی های فکری، قصه گویی، شعرخوانی و تمرینات بدنی مشتمل می گردد.
تقسیم بندی های به عمل آمده توسط مراکز پیش دبستانی کشور از کودکان به لحاظ سن به شرح زیر است:
کودکان رده های سنی ۴ تا ۱۸ ماه
کودکان رده های سنی ۱۸ ماهه تا ۳ سال
کودکان رده های سنی ۳ تا ۵ سال
کودکان رده های سنی ۵ سال
از مراکز ویژه کودکان رده سنی زیر ۵ سال تحت عنوان (مراکز مراقبتی روزانه) و از مراکز ویژه کودکان رده سنی ۵ سال تحت عنوان مدارس آمادگی یاد می گردد.
مسئولیت برنامه ریزی، آماده سازی و توسعه متدهای آموزشی و تفریحی مراکز پیش دبستانی بر عهده اداره برنامه ریزی، و توسعه متون درسی کشور می باشد. وظیفه نظارت بر عملکرد مراکز مذکور به دایره آموزش و ابتدایی و مسئولیت تدارک امکانات و تهسیلات رفاهی به « مدیرت عمومی تعاون و رفاه اجتماعی » وزارت آموزش و پرورش تنفیض گردیده است. معلمین و مربیان مراکز آموزش پیش دبستانی از میان فارغ التحصیلان رشته های تربیتی مراکز تربیت معلم و یا از میان فارغ التحصیلان دانشگاهی علوم تربیتی در حوزه آموزش پیش دبستانی انتخاب می گردد. وجود تغییرات اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی دو دهه اخیر در ایران، افزایش نسبت زنان شاغل و ضرورت مراقبت از کودکان به افزایش نرخ ثبت نام کودکان در مراکز پیش دبستانی منجر گردیده است.
از جمله مهم ترین راهبردهای آموزشی مقطع آموزش پیش دبستانی می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

ترتیب اولیای امور وزارت آموزش و پرورش به توجه هر چه بیشتر به سطح آموزش پیش دبستانی.

کسب اطمینان از برقرای حداکثر هماهنگی ممکن میان نهادهای اداره کننده مراکز پیش دبستانی در وزارت آموزش پرورش.