۲-۲ جدول میزان کاهش هزینه ها ناشی از به کارگیری تجارت الکترونیکی

مبادله بانکی پرداخت صورتحساب رزرو بلیط هواپیما توزیع نرم افزار کارگزاری بورس
سیستم سنتی(تجارت سنتی) ۰۸/۱ دلار ۲۲/۳-۳۲/۲ دلار ۸ دلار ۱۵ دلار ۱۵۰-۶۰ دلار
تجارت الکترونیکی (از طریق اینترنت) ۱۳/۰ دلار ۱/۱-۶۵/۰ دلار ۱ دلار ۵/۰ -۲/۰ دلار ۱۰ دلار
کاهش هزینه ها (درصد) ۸۹% ۶۷%تا ۷۱% ۸۷% ۹۷%-۹۹% ۸۳% تا ۹۳%

Sourse: Bussakorn, J. Fink, D.,2005, .
بخش سوم: بانکداری الکترونیکی
۲-۶ بانکداری الکترونیکی
بانکداری امروز، شیوه ­های نو و سرویس­دهی و خدمات مورد نظر مشتری را می­طلبد و هر بانکی که در این امور موفق­تر عمل کند، در بازار رقابتی موفق به جذب منابع بیشتری خواهد شد و در نتیجه، دوام و بقای آن بانک با بهره­وری بالا ممکن خواهد شد، و بانکداری الکترونیکی تنها گزینه فراروی این بانک­ها جهت تحقق این اهداف است (آماده و همکاران ، ۱۳۸۶).
۲-۶-۱ تعریف بانکداری الکترونیکی
واژه بانکداری الکترونیکی به دو صورت تعریف می­ شود. یکی ارائه خدمات بانکی با بهره گرفتن از سیستم الکترونیکی و دیگری خدمات الکترونیکی بانکی. اگر تعریف اول را در نظر بگیریم بحث قدیمی را پیگیری می­کنیم مثل استفاده از تلکس و تلگرام که از قبل در بانک بود و دارا بودن آن برای بانک­ها مزیتی به شمار نمی­آید. اما در تعریف دوم بانکداری الکترونیکی خدمات الکترونیک ارائه می­دهد، یعنی اگر قرار باشد که رایانه در شعب فقط کار حساب جبری کارمند شعبه را انجام دهد به بانکداری الکترونیک دست نیافته­ایم (کیمیایی، ۱۳۸۴) .

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت jemo.ir مراجعه نمایید.

بانکداری الکترونیکی را می­توان ارائه خدمات بانکی و پرداخت از طریق سیستم بانکی با بهره گرفتن از ابزار الکترونیکی و سایر تجهیزات پیشرفته تعریف نمود (گوتزینیس،۲۰۰۸).

بانکداری الکترونیک شامل کلیه کانال­های الکترونیکی است که مشتریان برای دسترسی به حسابهایشان و انتقال پول یا پرداخت صورت حساب­هایشان از آن استفاده می­ کنند. این کانال­ها عبارتند از تلفن، اینترنت ، موبایل و تلویزیون دیجیتال (کارجالتو و همکاران ، ۲۰۰۳).

بانکداری الکترونیکی عبارتست از به کارگیری ابزار و وسایل الکترونیکی از جمله اینترنت، شبکه­ های ارتباطی بی سیم ، دستگاه­های خود پرداز، تلفن و تلفن همراه ، در ارائه خدمات تو محصولات بانکی که این محصولات و خدمات بخشی از تامین های مالی در سیستم پولی و مالی کشور است (عباسی نژاد، ۱۳۸۵).

بانکداری الکترونیکی ارائه خدمات و سرویس به مشتریان یک بانک برای دسترسی به اطلاعات حساب ها و امکان انجام تراکنش مالی از طریق کانال های ارتباطی فراهم شده بر بستر ICT است (قادری ، ۱۳۸۷).

بانکداری الکترونیک عبارت است از ارائه خدمات بانکی از طریق یک شبکه رایانه­ای عمومی قابل دسترس که از امنیت بالایی برخوردار است (الهیاری، ۱۳۸۴) .

بانکداری الکترونیکی عبارت است از استفاده از فن­اوری پیشرفته شبکه­ های ارتباطی و مخابراتی برای انتقال وجوه در سیستم بانکداری (انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی ، ۱۳۸۴).

بور بانکداری الکترونیک را به عنوان یک ارتباط الکترونیکی بین بانک و مشتری به منظور آماده سازی ، مدیریت و کنترل مبادلات مالی تعریف می­ کند. در بسیاری موارد بانکداری الکترونیک را بانکداری مجازی نیز می­نامند و این به خاطر انجام امور بانکی به صورت مجازی و دور از شعب بانکی است. به عبارتی بانکداری مجازی عبارتست از ارائه خدمات بانکی به کمک ابزارهای جدید تکنولوژیکی مختلف و متفاوت از ابزار بانکداری سنتی ، که به شیوه ­های مختلفی از قبیل دستگاه­های خودپرداز، بانکداری تلفنی، بانکداری خانگی و بانکداری اینترنتی صورت می­پذیرد (الیانو و همکاران، ۱۹۹۹) .

روشن است که تکنولوژی موجب توانا ساختن مشتری از طریق دستیابی آسان به اطلاعات قابل مقایسه می­ شود. این امر به مشتریان اجازه می­دهد با یک کلیل روی موس عرضه کنندگان خدمات را تغییر دهند (دورکین و هاکرافت، ۲۰۰۳) .
بررسی­ها نشان می­دهد که حتی تا حدود ۵ سال گذشته درگیری بانک­ها در ارائه خدمات از طریق اینترنت بسیار محدود بوده است تا چند سال گذشته یک بانک ممکن بود تنها یک وب سایت برای ارائه اطلاعاتی در مورد خدماتش ایجاد کند، اما امروزه ارائه خدمات الکترونیک به سرعت در حال افزایش است و مشتریان علاقمند به دریافت خدمات بانکی به صورت الکترونیکی نیز به دلیل در دسترس بودن و سهولت این خدمات رو به ازدیاد است(ونینگر، ۲۰۰۰) .
۲-۷ سطوح بانکداری الکترونیکی
بانکداری الکترونیکی را می­توان بر اساس دامنه و فضای اصلی انتقال الکترونیکی وجوه و فن آوری اطلاعات و ارتباطات به دو سطح تقسیم کرده و مورد بررسی قرار داد (گودرزی و همکاران ، ۱۳۸۷).
۲-۷-۱ بانکداری الکترونیکی مصرف کننده[۱۱] (در سطح مشتری)
منظور از بانکداری الکترونیکی مصرف کننده ، آن بخش از بانکداری الکترونیکی است که توسط اشخاص و مشتریان حقیقی بانک مورد استفاده قرار می­گیرد. به بیان دیگر، آن بخش از بانکداری است که مشتریان و مصرف­ کنندگان نهایی با آن سر و کار دارند. این بخش از بانک بانکداری الکترونیکی مبتنی بر ابزارهایی نظیر دستگاه­های خود پرداز (ATM) ، پایانه های فروش (POS) و مشتمل بر بانکداری تلفنی، بانکداری خانگی و بانکداری اینترنتی است.
۲-۷-۲ بانکداری الکترونیکی بین بانکی [۱۲]
انتقال الکترونیکی وجوه بین بانک­ها در کشورهای مختلف به شیوه ­های گوناگون انجام می­ شود. یک شیوه جهانی انتقال الکترونیکی وجوه، استفاده از شبکه سوئیفت (SWIFT) است. بانک­های عضو در این شبکه بانکی به راحتی می­توانند به انتقال الکترونیکی وجوه بین خود بدون محدودیت مرز و در سطح بین المللی اقدام نمایند. سوئیفت به طور معمول برای نقل و انتقال بین ­المللی پول بین بانک­ها مورد استفاده قرار می­گیرد.
علاوه بر سوئیفت ، کشورهای پیشرفته برای انتقال الکترونیکی وجوه بین بانک­های خود از سیستم­های داخلی نیز استفاده می­ کنند، برای مثال در کشور امریکا از (CHIPS) ، انگلستان (CHAPS) و مالزی از (RENTAS) استفاده می­ کنند. در ایران نیز اطلاعات بانکی در سطح بین ­المللی و خارج از کشور از طریق شبکه تبادل اطلاعات بانکی (شتاب) و مرکز هماهنگی تبادل بین بانکی (مهتاب) صورت می­گیرد (گودرزی و همکاران ، ۱۳۸۷) .
۲-۸ انواع خدمات بانکداری الکترونیکی
بانکداری الکترونیکی طیف گسترده­ای از انواع خدمات بانکداری الکترونیکی را در بر می­گیرد. در ادامه برخی از انواع این­گونه خدمات معرفی شده است.
۲-۱ شکل روش­های ارتباطی و ابزارهای دسترسی به بانکداری الکترونیکی
Source: Gkoutzinis , A, 2008 , .
۲-۸-۱ بانکداری خانگی
یک نوع از خدمات بانکداری الکترونیکی بانکداری خانگی یا انجام امور بانکی در منزل می­باشد. بانکداری با کامپیوترهای شخصی به سخت افزار و نرم افزار کامپیوتر و سیستم­های ارتباطات از راه دور اطلاق می­ شود که مشتریان را قادر می­سازد به اطلاعات حساب خود و نیز اطلاعات عمومی در مورد محصولات و خدمات بانک از طریق کامپیوتر شخصی خود دسترسی داشته باشند. در این نوع از بانکداری دسترسی به اطلاعات حساب­ها و خدمات بانکی از طریق کامپیوترهای شخصی و با بهره گرفتن از یک مودم و یک خط تلفن به علاوه یک نرم افزار کاربردی مالی یا بانکی صورت می­پذیرد. تفاوت عمده­ای که بین این نوع از بانکداری و بانکداری اینترنتی وجود دارد در نوع شبکه­ های مورد استفاده می­باشد. در بانکداری خانگی هم از طریق شبکه­ های خصوصی و هم شبکه جهانی اینترنت امکان دسترسی به خدمات مالی وجود دارد، اما عمدتاً به خاطر محدودیت­های امنیتی اینترنت ، تاکید بانکداری خانگی بیشتر بر شبکه­ های خصوصی می­باشد. در واقع بانکداری اینترنتی به عنوان زیرمجموعه بانکداری خانگی است. بانکداری خانگی سطح تعامل مستقیم بین مشتریان بانک و شبکه­ های درونی بانک را افزایش داده و موجب توسعه حیطه ارائه خدمات بانکی ، در دسترس بودن خدمات برای مشتریان، افزایش سرعت و حجم مبادلات بانکی و نیز افزایش تعداد مشتریان بانک می­ شود. بانکداری خانگی شامل کلیه کانال­های ارتباطی راه دور مانند بانکداری تلفنی و بانکداری اینترنتی می­باشد (گوتزینیس، ۲۰۰۸ ) .
مشتریان می­توانند انواع مختلفی از کارهای بانکی خود مانند پرداخت صورت حساب و فعالیت­های دیگر بانکی را در منزل یا محل کار انجام دهند. این خدمات در خارج از ساعاتی که شعبه­ها باز هستند هم انجام می­ شود و هزینه پایین­تری نسبت به ابزارهای دیگر دارد. از طرفی سیستم­های بانکداری خانگی برای بانک­ها نیز یک کانال توزیع ارزان محسوب می­ شود.
بررسی­های انجام شده نشان می­دهد هزینه پردازش مبادلات الکترونیکی، ۶ بار کمتر از پردازش در حالت عادی است. بانکداری خانگی این امکان را برای مشتریان فراهم می­ کند که بدون رفتن به شعبه و صرف زمانی برای انجام خدمات بانکی به راحتی از منزل خود کارهای بانکی شان را انجام دهند. علاوه بر این عدم حضور مشتریان دیگر باعث می­ شود تعامل آن­ها با بانک از امنیت بیشتری برخوردار باشد و اسرار مالی آن­ها حفظ شود (نایل و همکاران ، ۱۹۹۸).
۲-۸-۲ دستگاه خودپرداز
ATM به ” دستگاه های خودپرداز[۱۳]” ، ” دستگاه­های پرداخت[۱۴]” ، ” دستگاه­های یاک[۱۵] ” یا ” نقاط پرداخت[۱۶]” اشاره دارد (پرنزلر،۲۰۰۹). مشتریان با وارد کردن کارت پلاستیکی با لایه مغناطیسی یا شکل های دیگر اطلاعات کدگذاری شده ، که به آنها اجازه برداشت پول نقد را میدهند می توانند از دستگاه استفاده نمایند. شبکه دستگاه های خودپرداز الکترونیکی در اواخر دهه ۱۹۶۰ توسعه یافت و دستگاه استفاده نمایند. شبکه دستگاه های خودپرداز الکترونیکی در اواخر دهه ۱۹۶۰ توسعه یافت و از دهه ۱۹۷۰ در سطح جهان فراگیر شد (اسکریبر،۲۰۰۴) .
این ماشین­ها بسیاری از خدمات بانکی را به صورت شبانه روزی انجام می دهند و مشتریان با بهره گرفتن از یک شماره شناسایی شخصی مبادلات مالی خود را به انجام می رسانند. با بهره گرفتن از کارت و شماره شناسایی شخصی مشتریان می توانند به دریافت و پرداخت پول و انتقال وجه بین حساب ها بپردازند و یا اطلاعاتی را در مورد حساب خود بدست بیاورند و درخواست دسته چک و صورت حساب کنند. کلیه مبادلات انجام شده به صورت الکترونیکی بوده و بلافاصله ثبت می شود (پرنزلر، ۲۰۰۹) .
ATM می تواند در مکان های متنوع کاربرد داشته باشد. نسخه های اولیه ATM در دیوارهای بانک کار گذاشته می شدند و از درون بانک خدمات رسانی صورت می گرفت، هرچند که هم مشتریان هم بانکداران خواهان دسترسی گسترده تر بودند. هم اکنون دستگاه های خودپرداز ایستاده با قابلیت جابجایی آسان ، در اکثر مکان هایی که مشتری وجود دارد مورد استفاده قرار می گیرند. بعضی از بانک ها دستگاه های خود پرداز خود را طوری طراحی کردند که مشتریان می توانند بدون ترک وسیله نقلیه خود از دستگاه استفاده نمایند(پرنزلر، ۲۰۰۹) .
ژوئن ۲۰۰۷ ، چهلمین سالروز افتتاح اولین دستگاه خود پرداز (در لندن) می باشد. هم اکنون تقریباً ۶،۱ میلیون دستگاه در سراسر جهان در حال خدمت رسانی می باشد (میلیگان ، ۲۰۰۷) .
۲-۸-۳ بانکداری تلفنی
یکی از متداول­ترین الگوهای بانکداری که از مدت­های مدیدی مورد استفاده قرار می­گرفته است بانکداری تلفنی می­باشد. به طور کلی سه نوع سیستم بانکداری تلفنی وجود دارد. یک نوع آن بطور اتوماتیک و از طریق سیستم کامپیوتری پاسخگوست. برای استفاده از برخی از این سیستم­ها لازم است مشتری یک شماره خاص را بگوید و سیستم مزبور مجهز به نرم­افزاری است که کلمه مورد نظر را تشخیص می­دهد و دستور مشتری را اجرا می­ کند. نوع دیگر، بانکداری تلفنی مبتنی بر اپراتور است. در این حالت یک فرد مسئول پاسخگویی و راهنمایی مشتری است. البته این امر به صورت شبانه­روزی هزینه عملیاتی بالایی را برای بانک در پی دارد. نوع دیگر بانکداری تلفنی مبتنی بر کامپیوتر است که از یک کامپیوتر شخصی برای ارتباط با سیستم استفاده می­ شود. یعنی شخصی با بهره گرفتن از کامپیوتر خود به سیستم بانک متصل می­ شود. مفهوم بانکداری تلفنی به ارائه خدمات بانکی از طریق تلفنی چهل درصد هزینه ارائه همین خدمات از طریق شعبه می­باشد (الیانو و همکاران ،۱۹۹۹).