8
اندرسون

فنی ـ انسانی ـ ادراكی 9

پال سندویت

مدل حوزه شایستگی شامل: ادراكی، رهبری، روابط بین شخصی، اداری، فنی 10

ثورلی و همبلین

ارتباطات، برنامه‌ریزی و طراحی، نظارت و بررسی و بازرسی
آموزش ضمن خدمت ـ حل مسأله 11

هانری فایول

توانمندیهای عام ـ توانمندیهای فنی ـ توانمندیهای خاص 12

برد ـ وار

وظایف معمول ـ وظایف غیرمعمول ـ مسائلجدول 2-1: اجمالی از دیدگاه های صاحبنظران در مورد مهارتهای مدیران
2-7-1- مهارت فنی[64]
رابرت كاتز، مهارت فنی را عبارت از استادی در فعالیت خاص می‌داند و كاربرد فنون و روش را لازمه آن می‌شمارد(كاتز، ترجمه توتونچیان، 1370، ص 96).
مهارت فنی آن چیزی است كه آدمی با آموزشهای رسمی و غیررسمی در زندگی خود فرا می‌گیرد و بعبارتی در انجام یک فعالیت با روش درست توانمند می‌شود.
«ویژگی بارز مهارت فنی آن است كه به بالاترین شایستگی و خبرگی در آن می‌توان دست یافت. زیرا این نوع مهارت، ماهیت دقیق، مشخص، دارای ضوابط عینی و قابل اندازه‌گیری است.» (علاقه‌بند، 1376، ص 18).
مهارت‌های فنی عبارتنداز: توانایی استفاده از دانش خاص و بهره‌مندی از تكنیكها و منابع مختلف در جهت اجرای یک فعالیت این مهارتها در مدیریت سطوح پایین، دارای اهمیت بسیاری می‌باشند زیرا كه آنان همه روزه باید مسائل و مشكلات پدید آمده كاری خود را حل كنند (عباس زادگان، 1373).
مهارتهای فنی : این مهارتها به معنی توانایی به کاربردن ابزار، شیوه ها و دانش مورد نیاز برای اجرای یک زمینۀ تخصصی است . جراحان ، مهارتهای مربوط به زمینه های تخصصی خود هستند. مدیران عملیاتی یا خط اول بیشتر به این مهارتها نیاز دارند زیرا آنان به طور مستقیم با افرادی کار می کنند که ابزار و شیوه های تخصصی ویژه خود را به کار می برند(بووی ،1993 ،22-23).
توانایی و كارایی در نوع مخصوصی از فعالیت كه با روش های معین، فراگردها، رویه‌ها و تكنیكهای مربوط به آن فعالیت همراه باشد. مهارت فنی نامیده می‌شود. این مهارتها به اطلاعات تخصصی، استعداد تحلیلی آن تخصص و خلق و استفاده وسایل كار نیاز دارد. این مهارتها هم به سادگی تدریس و هم به آسانی فرا گرفته می‌شوند و به شكل بارزی قابل ارزیابی است (گریفیث، 1992).
مهارت فنی عبارت است از توانایی مدیر در كاربرد دانش تخصصی یا تخصهای ویژه (رابینز، استیفن پی، 1380).
2-7-1-1- شاخصهای مهارت فنی
مهارت فنی به ظاهر از ساده‌ترین مهارتها محسوب می‌شود لیكن به لحاظ آنكه واقعی‌ترین
و ملموس‌ترین وجه كار است بسیار مهم می‌باشد و هر شاغلی باید در بدو امر آن را فرا گیرد
(میركمالی، 1379، ص 113).
«ویژگی بارز مهارت فنی آن است كه به بالاترین شایستگی و خبرگی در آن می‌توان دست یافت زیرا این نوع مهارت، ماهیتاً دقیق، مشخص، دارای ضوابط عینی و قابل اندازه‌گیری است»(علاقه‌بند، 1376، ص 18).
آن دسته از مهارتهای فنی كه مورد نیاز مدیر مدرسه می‌باشد عبارتند از:
1ـ مهارت در زمینه كادر آموزشی مدرسه. 2ـ مهارت در زمینه دانش‌آموزان. 3ـ مهارت در زمینه توسعه آموزشی و درسی. 4ـ مهارت در زمینه امور مربوط به ساختمان مدرسه. 5ـ مهارت در زمینه ساختار و سازمان آموزش و پرورش. 6ـ مهارت در زمینه امور مالی و اداری مدرسه (سلطانی، 1375، ص 39).
صاحبنظر دیگری مهارتهای فنی مورد نیاز مدیران مدارس را در قالب هفت وظیفه ذیل ذكر نموده است:
1ـ پرسنل آموزشی: برنامه‌ریزی، استخدام، شرح وظایف، كنترل و رفع مشكل
2ـ پرسنل دانش‌آموزی: مشاوره، آماده سازی، كنترل، ایمن‌سازی محیط، پیشگیری از تخلف
3ـ رهبری كردن مدرسه و محله: مشاركت مردمی، مشورت با والدین، شركت در مجامع محلی
4ـ توسعه و بهبود تدریس و مواد درسی: تحقق اهداف، سازماندهی دروس، هماهنگی، تأئید منابع، فراهم سازی تسهیلات
5ـ مدیریت امور مالی و اداری: بودجه بندی، هزینه‌ها، حسابرسی، امور اداری
6ـ ساختمان مدرسه: توسعه بنا، توسعه تسهیلات، نگهداری
7ـ وظایف عمومی: جلسات و كنفرانسهای علمی، تعیین خط مشی، تبلیغات، رفع ضعفها، حفظ اسناد (شیرازی، 1373، ص 34-33).
با توجه به اهمیت توانایی مدیریتی در عملکرد سازمان به این نکته توجه شد که مدارس و دانشگاه ها که مهارتهای فنی را ترویج می کنند از مدیریت غافل اند. علت عدم توجه مدیران و دانشگاه ها به مدیریت را نداشتن نظریۀ مدیریت می دانستند و نظریه را مجموعه ای از اصول ،قوانین، شیوه ها و روش هایی تعریف می کردند که با تجربۀ عمومی آزمایش و کنترل می شود(رن،1994،182).
به طور كلی مدیر باید مسائل فنی سازمان خود را بشناسد و در امور مربوط به آن مسائل تبحر داشته باشد، در بكارگیری ابزار و وسایل انجام كارها كه بخش مهمی از فرایند كلی گردش كار سازمان است در حد نیاز تسلط داشته باشد تا به دیگران متكی نباشد در غیر اینصورت به همان میزانی كه به دیگران متكی باشد، هدایت سازمان را از دست خواهد داد و این میزان از اختیارات مدیر به افرادی كه در آن مسایل به امور مسلط‌تر از مدیر هستند، انتقال می‌یابد كه معمولاً كاركنان ستادی بوده و اینان مانع تحقق اهداف اصلی سازمان خواهند بود.
مهارت فنی (در مدیران آموزشی): (سیدعباس زاده، 1380).
– توانایی برنامه‌ریزی و شناخت فنون و

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت jemo.ir مراجعه نمایید.
روش های آن
– توانایی سازماندهی و شناخت فنون و روش های آن.
– انجام امور مربوط مختلف به حسابداری.
حسابداری
– انجام امور مربوط به بودجه، اعتبارات و یا امور مالی.
– انجام مصاحبه و آزمونهای استخدامی.
-ارزشیابی كاركنان مبتنب بر روش های مناسب و مقتضی
– كاربرد روش های تدریس مختلف، در موسسات آموزشی.
– برنامه‌ریزی درسی و آموزشی به منظور شركت افراد در امور مربوطه.
– توانایی كنترل و نظارت كاركنان.
– توانایی هماهنگی فعالیتهای درون سازمانی و برون سازمانی.
– توانایی و انجام كلیه امور دیگر مربوط به امور فنی سازمان.
جیمز لی فام[65] مهارتهای فنی مدیر مدرسه را در پنج وظیفه خلاصه می کند كه عبارتند از:
1ـ برنامه ریزی آموزشی 2 ـ امور مربوط به پرسنل ستادی 3ـ امور مربوط به دانش آموزان
4 ـ منابع مالی و فیزیكی5ـ تنظیم روابط مدرسه با اجتماع (لی فام و هووئه، ترجمه نائلی، 1370، ص 13).
با جمع‌بندی نظریه‌های صاحبنظران مدیریت آموزشی، مهارتهای فنی مورد نیاز مدیران دبیرستانها در شش گروه زیر طبقه‌بندی می‌گردد:
برنامه‌ریزی آموزشی و تدریس: عناصر تشكیل دهنده آن عبارت هستند از هدفها، محتوا و مواد درسی، روش های تدریس، نتایج یادگیری و ارزشیابی.
امور دانش‌آموزان: پذیرش، ثبت نام، گروه‌بندی، حضور و غیاب و حفظ سوابق تحصیلی، شناسایی نیازها و پرورش استعدادها
امور كاركنان آموزشی: جذب، استخدام، تربیت، كارگماری و نگهداری كادر آموزشی
روابط مدرسه ـ اجتماع: توجه به نیازهای جامعه، اطلاع‌رسانی به جامعه و جلب حمایت جامعه
تسهیلات و تجهیزات آموزشی: تهیه و تدارك در زمینه ساختمان و تأسیسات، زمین ورزش، آزمایشگاه، كتابخانه و مواد كمك آموزشی
امور اداری و مالی: تقسیم كار، ابلاغ آئین نامه‌ها، صدور شیوه نامه‌های گردش امور، تأمین منابع مالی مدرسه(علاقه‌بند، 1377، ص 80 -71).
2-8- مهارتهای انسانی[66]
با جرات می‌توان گفت كه یكی از مهارتهای مهم مدیریت آموزشی، مهارت در روابط انسانی به معنای ایجاد محیط مساعد و مطولب برای كار از طریق جلب مشاركت گروه‌های انسانی است.