۸/۳۲
۶/۲۱
پول دیجیتالی
۵/۱۹
۵/۱۸
۷/۱۶
جدول روشهای پرداخت الکترونیک در سالهای ۲۰۰۶، ۲۰۱۰، ۲۰۱۲ و درصد آنها
۴ـ۵ـ مشکلات روش های پرداخت الکترونیکی
امروزه روشهای متفاوتی برای پرداخت الکترونیکی وجود دارد، اما هر یک از این روشها برای کاربرد خاص و در محیط مشخصی قابل استفاده میباشند. برای مثال پر استفادهترین روش پرداخت الکترونیکی استفاده از کارتهای اعتباری است. اگر چه استفاده از این کارتها بسیار رایج است، ولی از آنجا که این روش پرداخت اساساً برای پرداخت الکترونیکی طراحی نشده است، دارای مشکلات فراوانی است (از جمله احراز هویت ضعیف، عدم بررسی اختیارات پرداخت کننده، انکار یکی از طرفین، دسترسی فروشنده به اطلاعات شخصی خریدار، عدم وجود گمنامی خریدار، امکان تقلب ساده، جهانی نبودن (به دلیل وابستگی به سیستم مالی و حقوق خاص) برای حل مشکلات فوق دو راه حل معروف وجود دارد (Sacure Sochat Layer) SSL و (Secure Electronic Transaction) SET شرح دقیق این پروتکلها از حوصلهی این مقاله خارج است ولی استفاده از این پروتکلها هم تمام مشکلات را حل نمیکنند. مثلاً استفاده از SSL مشکلات فوق را حل نمیکند، چرا که در SSL فقط سرور احراز هویت میشود و رمز نگاری SSL هم فقط از دادهها در جریان انتقال محافظت میکند.
اما SSL با تمام کاستیها باز هم ازSET بهتر است SSL دارای هزینههای زیادی است، نیاز به نرم افزاری برای فروشنده دارد، زمانبر است و با بهره گرفتن از آن دشوار است. استاندارد نیست، از پذیرش همگانی برخوردار نیست، در مرورگرها پیاده سازی نشده و منافع آن صرفاً برای موسسات مالی و اعتباری است؛ ولی هزینه آن را باید فروشندهها هم بپردازند که برای آن ها جالب نیست. سایر روشهای پرداخت هم دارای مشکلاتی هستند.
علاوه بر این استفاده از کارت اعتباری در ایران مشکلات بزرگ دیگری هم دارد که با فرض حل شدن مشکلات فوق باز هم مانع از فراگیر شدن استفاده از آن در ایران میشود و نیز از نظر فرهنگ تجاری خریدار از این اعتماد را به فروشنده ندارد که مشخصات کارت اعتباری خود را به فروشنده بدهد و او بتواند از آن برداشت کند.
برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت fotka.ir مراجعه نمایید.
فصل پنجم تجارت متقابل
۵ـ۱ـ مقدمه
تجارت متقابل شامل آن دسته از معاملاتی است که بر اساس آن یک طرف معامله کالاها و خدمات و تکنولوژی یا چیزهای با ارزش اقتصادی دیگر را به طرف دیگر میفروشد و متقابلاً تعهد می کند که کالاها وخدمات و تکنولوژی یا چیزهای با ارزش اقتصادی دیگر را از طرف دیگر خریداری نماید.
عکس مرتبط با اقتصاد
تجارت متقابل روشهای گونا گونی را شامل میشود که تمامی آن ها یک وجه مشترک دارند و آن عمل متقابل است.از مزایای این نوع معاملات برای صادر کنندگان نجات از گرفتاریهای ناشی از رقابتهای موجود در بازار است. تولید کنندگان و بازرگانان میتوانند هنگام حضور در بازارهای مورد نظر به جای آن که تسلیم فشار موجود برای پایین آوردن قیمت تا حدی که دیگر مقرون به صرفه نباشد، شوند؛ با بهره گرفتن از تجارت تبادل کالا، محصولات خود را به قیمت واقعی به کشورهای فقیرتر بفروشند.
۵ـ۲ـ تجارت متقابل
تجارت متقابل «مجموعه ای از روشهای تجاری است که در آن صادر کننده یا وارد کننده تعهد می کند در ازای کالا یا خدمات صادره به کشور خریدار یا وارده از کشور فروشنده کالا یا خدماتی را به ارزش کل معامله یا بخشی از آن خریدارى یا صادر نماید». [۱۲۰]
از انجا که این روشهای نوین تا حدی به معاملات تهاتری نزدیک است، بعضی از مواقع به نام معاملات تهاتری و معاملات شبه تهاتری شناخته میشود[۱۲۱] در ایران روشهای تجارت متقابل مورد توجه قرار گرفته است، به حدی که ورود به برخی از بخشهای اقتصادی فقط از این طریق ممکن است، بعنوان نمونه سرمایه گذاری شرکتهای بین المللی نفت و گاز در صنایع بالادستی نفت و گاز ایران فعلاً، تنها در قالب بیع متقابل انجام گرفته است.
اصطلاحات و عباراتی که توسط نویسندگان و تجار برای توصیف کلی این روشهای جدید به کار میرود، متفاوت است[۱۲۲] و میشود آن را در سادهترین شکل معاوضه یک کالا با کالای دیگر و در پیچیدهترین شکل آن یک نوع سرمایه گذاری خارجی تلقی شود.[۱۲۳] امروزه دیگر معامله پایا پای یا مبادله کالا با کالا به ندرت انجام میپذیرد؛ در عوض برای کمک به کشورهایی که با کمبود یا فقدان ارز خارجی مواجه هستند روشهای نوین دیگری ابداع شده است که آن کشورها قادرند با بهره گرفتن از آن روشها در حین معامله همزمان با چند کشور مختلف کالای موجود خود را به فروش رسانده و کالای مورد نظر خود را ابتیاع نمایند.
۵ـ۳ـ انواع تجارت متقابل
هر کشوری با توجه به شرایط خاص و ظرفیتهای بالقوهى اقتصادی خود به یک یا چند نوع شیوه تجارت متقابل میپردازد، از آنجایی که معیارهای استانداردی برای تمایز این گونه مبادلات وجود ندارد در این مبادلات تقسیم بندیهای گوناگونی را شاهد هستیم و این شیوهها با واژههای متفاوت در میان جوامع مشخص گردیدهاند، دیک فرانسیس در کتاب «راهنمای تجارت متقابل»[۱۲۴] خود دوازده نوع برگزیده معمول این شیوههای تجاری را آورده است که این نامها عبارتنداز معاملات متقابل، همکاریهای متقابل، تهاتر، معاملات دو جانبه، بای بک (خرید باز یافتی)، خرید متقابل، معاملات سه جانبه، معاملات موازی، جبران، معاملات به هم پیوسته، مبادله انتقالی، افست، اصولاً معاملات پایاپای با امعان نظر به چارچوب آن ها به سه نوع: دو جانبه، سه جانبه و چند جانبه تقسیم میشوند.[۱۲۵]
مطابق با نظریه «کمیسیون تجارت بین المللی ایالت متحده آمریکا»[۱۲۶]کلیه معاملات تجارت متقابل به پنج دسته تقسیم میشوند: معاوضه، خرید متقابل، بیع متقابل(بای بک)، افست و قرار دادهای واگذاری تهاتری.[۱۲۷]
در گزارشی که توسط «سازمان همکاری اقتصادی و توسعه»[۱۲۸] منتشر شده است.[۱۲۹]
تجارت متقابل به دو دسته کلی تقسیم شده است:
معاملات جبرانی تجاری (شامل معاملات تهاتری و خرید متقابل) و معاملات جبرانی صنعتی (شامل بیع متقابل و قرار دادهای پایه).[۱۳۰]
۵ـ۳ـ۱ـ افست یا معامله جبرانی
معامله افست «شکلی از تجارت متقابل است که در آن صادر کننده تجهیزات (غالبا هواپیمایی و نظامی) تعهد می کند تا قطعات مورد استفاده در این تجهیزات یا محصولات دیگر را از کشور وارد کننده خریداری نموده یا موجبات خریداری آن ها را فراهم نماید.[۱۳۱]
این نوع معامله به دو دسته زیر تقسیم میگردد:
افست مستقیم[۱۳۲] و افست غیر مستقیم.[۱۳۳]
نوع مستقیم این معاملات در انتقال تکنولوژی مربوط به تولید تجهیزاتی از قبیل هواپیما، سیستمهای حمل و نقل و مخابرات مورد استفاده قرار میگیرد.
در معامله افست غیر مستقیم کشور فروشنده با خرید مواد یا محصولاتی از کشور خریدار موافقت می کند تا به واسطه آن موازنه تجاری خود را بهبود ببخشد.
۵ـ۳ـ۱ـ۱ـ توافقهای آفست (تعادلی)
معامله تعادلی توافقی است که بر طبق آن صادر کننده کالاها ملزم به گنجاندن مواد، اجزا یا قطعات تشکیل دهنده مشخص تولید شده در کشور وارد کننده در کالاهاست و یا ملزم است که خدمات مشخصی را در آن کشور انجام دهد. گاهی صادر کننده مکلف است در کشور وارد کننده کارخانه ای برای تولید اجزا و یا حفظ و نگه داری از یک کارخانه مونتاژ تاسیس و یا تجهیز کند. در کشور استرالیا برای خریدهای بخش عمومی توسط دولت فدرال و دولتهای ایالتی قرار دادهای تعادلی[۱۳۴] الزامی هستند.
انواع عمده قرار دادهای تعادلی که برای دولت فدرال قابل قبول هستند عبارتند از:
یک: انتقالهای تکنولوژی
دو: تحقیق و توسعه و آموزش
سه: تولید جزئی یا مونتاژ
چهار: بازار یابی در خارج
پنج: خرید محصولات و خدمات تولید شده در استرالیا
۵ـ۳ـ۲ـ توافق باز خرید محصول (بای بک)
بیع متقابل یا معاملات دو جانبه به مجموعه ای از روشهای معاملاتی اطلاق می شود که به موجب آن سرمایه گذار تعهد می کند تمام یا بخشی از تسهیلات مالی نقدی و غیر نقدی را برای تأمین کالاها و خدمات مورد نیاز شامل کالاهای سرمایهای یا واسطهای یا مواد اولیه یا خدمات جهت ایجاد، توسعه، باز سازی و اصلاح واحد تولیدی یا خدماتی در اختیار سرمایه پذیر قرار دهد و باز پرداخت تسهیلات شامل اصل و هزینههای تبعی آن را از محل صدور کالا و خدمات تولیدی سرمایه پذیر دریافت کند.[۱۳۵]
این نوع توافق در استخراج معادن اکتشاف نفت و سایر معاملات عمده صادراتی به کار میرود. همان طرفی که کار را به انجام میرساند، موافقت می کند که بهای آن را کلاً یا جزاً با خرید محصول تأسیسات وصول کند. قیود باز خرید محصول بای بک که گاه ممکن است طولانی مدت باشد معمولاً در قرار داد اصلی گنجانده می شود.[۱۳۶]
شروط باز خرید محصول بای بک اغلب حاوی یک قید با عنوان «مطلوبترین مشتری»(ام اف سی)[۱۳۷] است که طبق آن کارفرما (فروشنده تولیدات) مطلوبترین قیمتی را برای مشتری دیگری در شرایط مشابه منظور می کند برای پیمان کار (خریدار) در نظر میگیرد.[۱۳۸]
چهار ویژگی اساسی قرار دادهای بیع متقابل را از سایر روشهای تجارت متقابل مجزا میکند این چهار ویژگی عبارتند از: بلند مدت بودن، سنگین بودن، ارتباط تولیدی بین کالاها و خدمات صادراتی، کالاها و خدمات باز خرید شده و نهایتاً وجود دو قرار داد مجزا.
۵ـ۳ـ۳ـ خرید متقابل
خرید متقابل یکی از رایج ترین شیوههای تجارت متقابل است که سالها مورد استفاده کشورهای گوناگون قرار گرفته است.[۱۳۹]
طبق آماری که توسط شورای ملی تجارت خارجی آمریکا از شرکتهای آمریکایی انجام شده است ۵۵ درصد تجارت متقابل این شرکتها به صورت خرید متقابل بوده است.[۱۴۰]
سه ویژگی اصلی خرید متقابل را از سایر روشهای تجارت متقابل جدا میسازد:
۱ـ وجود دو قرار داد: در یک قرار داد صادر کننده، کالاها یا خدماتی را به طرف وارد کننده میفروشد و در قرارداد جداگانهی دیگر، صادر کننده متقابلاً کالاها یا خدماتی را از وارد کننده اول خریداری میکند.
۲ـ پرداختهای مستقل: دومین ویژگی اصلی معاملات خرید متقابل این است که در هر کدام از این دو قرار داد، روش پرداخت مستقل پیش بینی می شود. بر خلاف معاملات تهاتری ساده که ارزش هر طرف مبادله تقریباً با طرف دیگر برابر است در خرید متقابل ارزش این دو قرار داد الزاماً برابر نیستند. ارزش قرارداد دوم معمولاً درصدی از ارزش قرارداد اول است که ممکن است بین۱۰ تا۱۰۰ در صد ارزش قرارداد اول باشد.
۳ـ موضوعات غیر مرتبط: سومین ویژگی خرید متقابل این است که کالاها یا خدمات موضوع قرارداد دوم با کالاها و خدمات موضوع قرارداد اول از جهت ساخت یا تولید با یکدیگر ارتباطی ندارند و بنابراین کالاها و خدمات موضوع قرارداد دوم نتیجه و محصول کالاها و خدمات موضوع قرارداد اول نیستند. در صورتی که در قراردادهای بیع متقابل (بای بک) کالاهای که متقابلا خریداری می شود، محصول و نتیجه کالاها و خدماتی است که بر اساس قرارداد اول عرضه میشوند.
سایر مکانیسمهای خرید متقابل
صادر کننده و فروشنده اصلی به جای اینکه به خرید متقابل کالاهای ساخت کشور وارد کننده تعهد کند، به پیدا کردن مشتری برای آن کالاها تعهد می کند؛ در این صورت صادر کننده اصلی باید تا حداکثر مبلغ مقرر در قرارداد برای کالاهای مورد نظر خریدار مشتری پیدا کند. تعهد به پیدا کردن مشتری ممکن است کلی و مبهم بوده و از جهت حقوقی تعهد قابل اجرایی را ایجاد نکند.
۵ـ۳ـ۴ـ معاملات تهاتر
در محدوده تجاری مفهوم تهاتر پر دامنه و گسترده است و گاه به غلط و بدون توجه به ماهیت حقوقی توافقهای طرفین درباره تمام انواع تجارتهای متقابل به کار برده می شود. از نظر حقوقی تهاتر عبارت است از: مبادله کالاها یا خدمات مثل اینکه شکر کوبا در قبال پیچ صنعتی تولید شده در بریتانیا مبادله شود. یک توافق تهاتری گاهی به عنوان یک قرارداد جبران[۱۴۱] توصیف شده است؛ زیرا تحویل کالاها توسط یکی از طرفین «جبران»[۱۴۲]ـ در عبارتی حقوقی «عوض»[۱۴۳].ـ تحویل کالاها از سوی طرف دیگر است.[۱۴۴]
در معاملات تهاتری ساده[۱۴۵]کالاها و خدماتی که تقریباً از لحاظ ارزش برابر هستند با یکدیگر معامله میشوند، بدون اینکه در این بین پولی رد و بدل شود.[۱۴۶]معاملات تهاتری ساده وقتی واقع می شود که هر کدام از طرفین تجاری همان جنس و کالایی را تقاضا کند که طرف دیگر برای عرضه در اختیار دارد. ماهیت قراردادی ساده، انعکاس تعهدات طرفین در یک قرار داد واحد، اجرای قرار داد در مدت زمان کوتاه و ارزش کم کالاها و خدمات مبادله شده از ویژگیهای اصلی معاملات تهاتری ساده هستند.
در مقایسه با روشهای دیگر تجارت متقابل معاملات تهاتری ساده پیچیدگی کمتر دارند و ماهیتاً ساده میباشند. مقداری از کالا یا خدمات با مقدار دیگر کالا یا خدمات مبادله میشوند. به جهت سادگی این نوع قراردادها لازم نیست تا بعدا جهت عملی ساختن مفاد آن قراردادهای اجرایی تنظیم شود. در حالیکه در بسیاری از توافقات تجارت متقابل ابتدا یک قرار داد پایه تنظیم می شود و در چهار چوب آن قرار پایه قراردادهای اجرایی منعقد میگردد.
اجرای معامله تهاتری ساده معمولاً به صورت یک جا و در یک دفعه انجام میگیرد و به ندرت اجرای آن به دفعات بعدی کشیده می شود. برای مثال طبق یک معامله تهاتری ساده بین ایران و زلاندنو صد هزار تن گوشت منجمد با شش ملیون بشکه نفت خام به ارزش سیصد ملیون دلار نیوزلند در طول یک سال مبادله شد.[۱۴۷]
معاملات تهاتری ساده عمدتاً در مواردی به کار میروند که ارزش قرار داد خیلی زیاد نیست. معاملات تهاتری ساده اصولاً بعنوان یک روش تجارت متعارف محسوب نمیشوند و به طور استثنایی مورد توجه قرار میگیرد.
۵ـ۳ـ۴ـ۱ـ قراردادهای تسویه تهاتری
قراردادهای تسویه تهاتری در واقع قراردادهای دو جانبه تجاری و مالی است که بین دو دولت منعقد می شود و بر اساس آن طرفین توافق می کنند تا مبالغ معینی کالا یا خدمات را در یک دوره زمانی مشخص تبادل کنند؛ بدون اینکه در این بین عملا پولی رد و بدل شود.
در یک قرارداد تسویه تهاتری موارد زیر ممکن است مورد توافق قرار گیرند:
مبلغ کل کالاها و خدمات، نوع کالا و خدمات، نوع ارز معتبری که حسابهای افتتاح شده نزد بانک مرکزی هر کشور باید به آن ارز باشد و….
در بیشتر موارد صادر کنندهی خارجی که طبق یک قرار داد تجارت متقابل متعهد به خرید متقابل کالا یا خدمات شده است به کالاها یا خدمات ارائه شده نیازی ندارد. فرض کنید یک شرکت فرانسوی سازندهی تجهیزات فرودگاهی در مقابل خریدار ایرانی متعهد شده تا متقابلاً کالا هایی را که در لیست پیوست قرارداد اصلی از ایران خریداری کرده و صادر کند. این فروشنده فرانسوی به هیچ عنوان به کالاهای مندرج در لیست نیازی ندارد و لازم است این قرارداد خرید متقابل را به دیگری واگذار کند که نیاز به کالاهای مندرج در لیست دارد یا توانایی دارد آن ها را در بازارهای بین المللی بفروشد.[۱۴۸]
۵ـ۳ـ۵ـ باز خرید
در این نوع قرارداد صادر کننده اقدام به فروش کارخانجات، تجهیزات و فناوری لازم نموده و پس از راه اندازی کارخانه در کشور خریدار محصولات آن را خریداری مینماید. در این نوع معامله صادر کننده کلیه مطالبات خود را از طریق دریافت محصولات همان کارخانه دریافت می کند. البته ممکن است توافقاتی برای پرداختی بخشی از این وجه به صورت نقد نیز صورت گرفته باشد.