۲-۲-۲ اهداف بورس کالا

از مهمترین اهداف بورس کالا می توان به موارد زیر اشاره نمود:

ایجاد بازاری منسجم ، سازمان یافته و قانونمند برای تسهیل داد و ستد نقدی و آتی کالا ، که در آن قیمت ها به صورت شفاف و در اثر تقابل آزاد عرضه و تقاضا کشف می شود
برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت zusa.ir مراجعه نمایید.

سامان دهی بازار کالاهای خاص نظیر محصولات فلزی کشاورزی ، انرژی و پتروشیمی از طریق مکانیزم اجرائی ناظر بر تعهدات و منافع طرفین معامله

کشف قیمت کالاها براساس تعامل و تقابل عرضه و تقاضا و نیاز بازار

حذف واسطه گری و واسطه های غیرضروری در معاملات و خرید و فروش مستقیم بین فروشنده و خریدار

کاهش نوسانات مخل بازار و امکان انتقال ریسک

کاهش ریسک بین فروشنده و خریدار به دلیل اجرای عملیات از طریق اتاق پایاپای

امکان انجام معاملات نقدی و آتی کالا با بهره گرفتن از ابزارهای مناسب

فراهم سازی تسهیلات مالی برای خرید و فرو.

تحلیل آماری وضعیت بازار و ارائه خدمات مشاوره در پیش‌بینی نوسانات بازار کالاها به منظور کمک به طرفین معاملات در برنامه ریزی و انجام به موقع تعهداتشان

حرکت از یک بازار سنتی به سمت بازار مدرن سرمایه و کالا و تعامل بهتر و قوی تر با بازارهای بین المللی

استفاده از مکانیزم فروش سلف در جهت کسب نقدینگی برای بنگاه های تولیدی

استفاده از مکانیزم معاملات آتی در جهت کاهش ریسک بازار و نیز رونق بخشیدن به بازار کالا و حفظ منافع تولید کنندگان و مصرف کنندگان

۲-۲-۳ مزایا و معایب بورس کالا

۱- اولین مزیت بورس ایجاد اطمینان در بین طرفین معامله است. هیچ معامله‌ای بدون اطمینان فیمابین طرفین یا صورت نمی‌گیرد یا دارای ریسک بالایی است، اما این عنصر اطمینان مربوط به چیست؟ اولا کالایی که در بورس در معرض عرضه قرار می‌گیرد مراحلی را طی می‌کند که حاکی از اصالت کالا است.
ثانیا فروشنده یا عرضه‌کننده کالا نیز از نظر اصالت مورد تایید قرار می‌گیرد. به همین دلیل است که عامل انجام و سازمان یافتگی در این بازار وجود دارد.
ثالثا پرداخت وجه و تسویه کالای مورد معامله بدون هیچ نگرانی برای خریدار و فروشنده از طریق اتاق پایاپای انجام می‌شود. پس ریسک پرداخت و تسویه وجه نیز وجود نخواهد داشت.
۲-مزیت دیگر بورس کالا و انجام معامله در آن، کشف نرخ است. دربورس کالا کشف نرخ بر اساس عرضه و تقاضا صورت می‌گیرد. بورس باعث می‌شود بازارهای ناکارا کارآمد شده و کشف نرخ بر اساس رقابت بین تعداد زیادی عرضه‌کننده و خریدار صورت پذیرد. اگر هر عاملی بر نرخ کالا موثر باشد در این بازار تاثیر خود را در قالب قیمت و به طور شفاف نشان خواهد داد.
۳- مزیت دیگر بورس کالا شفافیت است. در این بازار تعداد خریداران و فروشندگان و نرخ‌های پیشنهادی هر یک و نرخ‌های مورد معامله به طور شفاف در معرض دید همگان قرار می‌گیرد و اسناد و مدارک صادره مبنی بر خرید و فروش از اصالت برخوردار است. در بورس کالا نمی‌توان معاملات سوری انجام داد یا قیمت‌ها را دستکاری کرد، بنابراین عنصر شفافیت برای استفاده‌کننده مهم و اطمینان آنان را جلب می‌کند این استفاده کنندگان می‌توانند مقام‌های ناظر یعنی دولت و سهامداران باشند.
تصویر درباره بازار سهام (بورس اوراق بهادار)
۴- مزیت دیگر بورس کالا جبران خسارت خریدار یا فروشنده در صورت عدم انجام به تعهد خود است که این امر در بازارهای خارج در بورس کالا وجود ندارد. جبران خسارت در تحویل کالا یا در تسویه کالا از محل تضامین عرضه‌کننده یا خریدار یا کارگزاران و از طریق اتاق پایاپای انجام می‌شود و نیازی به اقامه دعوی در مراجع قضایی و طی مراحل طولانی را ندارد.بنابراین عنصر ریسک معاملات از طریق تضامین طرفین به شدت کاهش می‌یابد.
۵-مزیت دیگر بورس کالا می‌تواند تامین مالی باشد. معاملات در بورس هم از طرف خریدار هم از طرف فروشنده می‌تواند به صورت تسویه سلف یا خرید سلف باشد از طرفی بانک‌ها بر اساس اسناد صادره توسط کارگزاری‌ها مبنی بر انجام معامله در بورس با سهولت بیشتری وام به خریدار اعطا می‌کنند چون از صحت معامله اطمینان دارند.
۶-مزیت دیگر بورس کالا ارائه اطلاعات از روند نرخ‌ها و معاملات و انجام تحلیل‌های اقتصادی است.
عکس مرتبط با اقتصاد
۷- مزیت دیگر معامله یا عرضه از طریق بورس کالا معرفی عرضه‌کننده به تعداد زیادی خریدار داخلی و خارجی است که این عمل در حالت عادی احتیاج به تبلیغات گسترده دارد.
۸- مزیت دیگر بورس کالا بیان وضعیت اقتصادی کشور در قالب قیمت‌های مورد معامله است. بر اساس روند معاملات و مشاهده قیمت‌ها تصمیم‌گیری برای فعالان اقتصادی براساس اطلاعات و مستندات صحیح صورت می‌گیرد.
۹- مزیت دیگر بورس که از فحوای مطالب فوق نیز استنباط می‌شود انجام معاملات مکانیزه است. در واقع ما از بازار‌های سنتی به بازارهای مکانیزه و پیشرفته حرکت می‌کنیم.
۱۰- مزیت دیگر معامله در بورس کالا برای عرضه‌کننده استفاده از ماده ۶ قانون توسعه ابزارهای جدید معادل ۱۰ درصد از مالیات درآمد حاصل از فروش کالاهایی است که در بورس کالا پذیرفته شده‌‌اند، است.
از معایب و محدودیت های این بورس می توان به موارد زیر اشاره نمود:
۱-کسانی می‌توانند از بورس کالا، کالا خریداری کنند که حجم خریدشان از حد معینی مثلا ۲۰ یا ۱۱۰ یا ۲۲۰ تن در رینگ‌های مختلف کمتر نباشد.
۲- برخی کالا‌ها در بورس کالا به صورت سبد عرضه می‌شود و امکان انتخاب برای خریدار وجود ندارد.
۳- کسانی که به دنبال عدم شفافیت هستند انجام معامله در بورس کالا را نمی‌پسندند، اینها کسانی هستند که به دنبال فرار مالیاتی هستند.
۴- عرضه کنندگان موظف به عرضه به صورت دائم هستند و در صورت وقفه در عرضه از بورس کالا اخراج می‌شوند.

۲-۳ انواع قراردادهای قابل معامله در بورس کالا

در این قسمت به معرفی انواع قرارداد های قابل معامله در بورس کالا می پردازیم. این قراردادها به عنوان ابزارهای مالی شناخته می شوند.

۲-۳-۱ قرار داد نقدی (Spot)

در این قرارداد ، خریدار می بایست کل مبلغ قرارداد را به علاوه کارمزد کارگزار به صورت نقد پرداخت کند و فروشنده نیز می بایست حداکثر ظرف سه روز ،کالای مورد معامله را به خریدار تحویل دهد. به قیمت معامله در چنین قراردادی قیمت نقدی (Spot price) گفته می شود. این قرار داد برخلاف قرار داد های آتی و قرارداد های تحویل آینده می باشد. به طور کلی قیمت نقدی یک کالا و یا یک دارایی انعکاس دهنده انتظارات نوسانات قیمتی آن کالا و یا دارایی می باشد.

۲-۳-۲ قرارداد تحویل آینده (Forward)

قرارداد تحویل آینده یک قرارداد استاندار نشده است، میان دوشخص جهت خرید یا فروش یک دارایی در زمانی مشخص در آینده در قیمتی که امروز روی آن توافق کرده اند. این نوع قرارداد در مقابل قرارداد نقدی است که در آن طرفین به خرید و فروش دارایی در امروز توافق می کنند. طرفی که به خرید دارایی در آینده تعهد می دهد یک موضع عینی (Long Position) اختیار کرده، و طرفی که به فروش دارایی در آینده تعهد می دهد موضع عاریه ای (Short Position) گرفته است. قیمتی که روی آن توافق حاصل می شود قیمت تحویل نامیده می شود، که برابر قیمت آتی در زمانی است که قرارداد منعقد می شود، قیمت ابزار معامله شده، در هر فرمی، پیش از تغییر دارنده آن تعیین می شود. این یکی از فرم های زیادی از دستور های خرید/فروشی است که زمان و تاریخ معامله همان تاریخ ارزش گذاری نیست. قیمت آتی یک قرارداد معمولا با قیمت نقدی آن یعنی قیمتی که دارایی در آن بلافاصله معامله می شود متفاوت است. تفاوت میان قیمت نقدی و آتی صرف آتی یا تخقیف آتی است که به طور کلی به صورت سود یا ضرر شخص خریدار در نظر گرفته می شود.

۲-۳-۳ قرارداد آتی (Futures)

قرارداد آتی نوعی ابزار مشتقه است که قابلیت خرید و فروش در بازارهای مالی را دارد. در این قرارداد طبق عقد صلح یک طرف (فروشنده) توافق می کند در سر رسید معین ، مقدار معینی از کالای مشخص را در عوض قیمتی که الان تعیین می کنند به طرف دیگر (خریدار) تحویل دهد.

۲-۳-۴ قیمت گذاری قرارداد آتی و قرارداد تحویل آینده

بنا به اهداف و دلایل زیادی، قیمت قرارداد آتی با یک تاریخ تحویل مشخص را میتوان معادل قیمت قرارداد تحویل آینده با همان تاریخ تحویل در نظر گرفت.]۲۰[ از دیدگاه نظری میتوان نشان داد، چنانچه بتوان نرخهای بهره را به طور کاملاً دقیقی پیش بینی نمود، قیمت قرارداد آتی دقیقاً معادل قیمت قرارداد تحویل آینده خواهد شد.به منظور درک رفتار قیمت قرارداد تحویل آینده ، بهتر است که قراردادهای آتی را به دو دسته تقسیم کنیم: یکدسته ازقراردادهای آتی که دارایی پایه، در آنها معمولاً به منظور سرمایه گذاری نگهداری میشود. دسته دیگر از قراردادهای آتی که هدف از نگهداری دارایی پایه در آنها عمدتاً بنا به مقاصد مصرفی صورت میگیرد.در مورد دارایی های سرمایه ای، بسته به این که درآمد یا بهره معینی به دارایی تعلق می گیرد یا نه، دو حالت میتوان تشخیص داد. همچنین در حالت تعلق سود نیز میتوان دو حالت را در نظر گرفت. به عبارت دیگر، میتوان سه حالت زیر را در نظر گرفت:
۱. دارایی سرمایه ای بدون درآمد نقدی
۲. دارایی سرمایه ای با درآمد نقدی معین
۳. دارایی سرمایه ای با بازدهی معین
خلاصه نتایج تعیین قیمت یک قرارداد با سررسید T و صادره بر دارایی سرمایه ای با قیمت S(0) درحالت های مختلف. (نرخ بهره بدون ریسک برای دورهTساله برابر با r است(.
جدول ۲-۱ : ارزش گذاری قرار دادها

حق انحصاری © 2021 مطالب علمی گلچین شده. کلیه حقوق محفو