ز:قتل با سبق تصمیم مفید:
هرگاه مرتکب قتل، فعل مجرمانه را از روی علم و آگاهی و به قصد کشتن شخص معین به انجام برساند. قتل را اصطلاحاً قتل باقصد مجرمانه مفید می نامند. به سخن دیگر در این قبیل قتلهای عمد هویت شخص معین که کشته می شود مورد نظر و مقصود قاتلمی باشد.(سپهوند،۱۳۷۷ ،ص :۸۴)
۲-۱-۳-عوامل روانی موجد قتل :
هر چند زمینه کلی روانی و اجتماعی قتل تقریباً همانست که به طور کلی در مورد جرم مصداق پیدا می کند. لیکن زمینه بسیاری از قتل ها را می توان در موارد زیر جستجو نمود
۱-ریشه های روانی آدم کشی در تمایلات پرخاشجویانه و جنسی جرم قرار دارد و به حمله دفاع، ارتباط پیدا می کند.
۲-رشد صنعت و کشاورزی در شهرهای بزرگ که موجب مهاجرت بی رویه و نقل مکان به آنجا می شود و در زمانی که به سرزمینهای جدید نقل مکان می کنند بعضاً قادر نیستند شکل جدید زندگی خود را تطبیق دهند. این افراد تحت فشار دائمی قرار دارند و بدین ترتیب تضادهایی به وجود می آید که موجب فعالیت های ضد اجتماعیو مجرمانه من جمله آدم کشی می گردد.
۳-افزایش فشار های عاطفی:در شهرهای بزرگ انسانها معمولاً به صورت توده عظیم در کارخانه ها ، فروشگاه های بزرگ، و در بزرگ راه ها و… زندگی و کار و تفریح می کننددر نتیجه بسیاری از این افراد احساس می کنند که در قفس قرار گرفته قدرت اختیار خود را از دست داده اند و این احساس به نوبه خود باعث می شود که تمایل به خصومت و پرخاشگری و فشار عاطفی افزایش یابد.
۴-نفرت یا ترس:دو احساس نفرت و ترس نسبت به دیگران، اشتیاق به انتقام جویی را شکل می دهد از آنجاییکه عواطف به آسانی برانگیخته می شود یک موقعیت تصادفی هم ممکن است برای برانگیختن احساسات سرکوبیده، کفایت کند و اختیار نفس خود را از دست بدهد و به طور انگیزشی عمل کند، یعنی فکر انتقام با خشونت نفس حیوانی انسانها با هم آمیخته می شود.

۵-هیجان:آدم کشی بدون قصد مجرمانه اعم از عمدی و پس از یک نزاع ناگهانی یا در گرماگرم هیجان و یا غیر عمدی در حین ارتکاب یک عمل غیر قانونی که از درجه پایین تر است.
۶-در مقام دفاع:این نوع قتل که از طرف یک مامور دولت یا شخص دیگری به عنوان معاون یا دستیار با رضایت او عمل می کند یا در مقام دفاع از منزل و حریم خانواده یا مال یا در حین سرکوب کردنشورش به صورت قانونی، یا حفظ نظم به صورت قانونی، یا در اثر تصادف یا بدشانسی در شرایطی که تهدید یا خطر به حدی باشد که شخص به طور منطقی تصور کند که جان او در خطر است ارتکاب می یابد.
۷-جنون:مجانین از مجازات معاف می باشند وشخص دیوانه را نمی توان محاکمه و بازداشت و مجازات نمود (آبراهمسن:۱۳۷۹ ، ۱۳۶)
۲-۲-بزهکاران قتل از دیدگاه جرم شناسی:
۲-۲-۱-علل عمومی ارتکاب قتل:
جرم شناسی ادوار مختلفی را پشت سرنهاده است که درباره کمیت آن بحث و مجادله فراوانی میان صاحبنظران وجود دارد . اما صرف نظر از اختلاف نظرهای جرم شناسی در ابتدا مجرم مدار بوده و اقدام به بررسی مجرم و شیوه تصمیم گیری او در ارتکاب جرم نمود. گذار از اندیشه به عمل مجرمانه که با اقدامات و تحقیقات «لومبرزو» آغاز گردیده، تحولات عظیمی را در پی داشت و موجب پیدایش رویکردهای متفاوتی از جانب مکاتب مختلف جرم شناسی در توجیه اقدام مجرمانه بزهکار گردید«مکتب کلاسیک» مجرم را انسانی عاقل و خرمند با اراده ی آزاد تصور نمود که مسئول کلیه اعمال و رفتار خود می باشد. بنابراین به ریشه یابی جرم در باطن جرم همت گماشت.اما«نئوکلاسیک» بر این باور بود که آزادی انسانها مطلق نیست و تحت تاثیر عواملی چون بیماری، بی لیاقتی، اختلالهای روانی و موارد دیگر قرر دارد. محققین پس از سالهای متمادی بررسی و تحقیق توانسته اند برخی از عوامل موثر در ارتکاب جرم توسط برخی افراد را کشف نمایند.
عوامل مذکور به شرح زیر است:
الف:عوامل زیستی (زیست شناختی):
جنس،سن،اندام،عدم تقارن در جمجمه ،قیافه ، زشتی و زیبایی ، نقص خلقت، نوع خون، قدرت ، کروموزم اضافی، عامل ژنتیک ، سوابق بیماری
ب:عوامل روانی:
ترس،بدبینی،خوبینی،خودپرستی،خودخواهی،مهرطلبی.غیرعادی،زودرنجی،نفرت،دیرجوشی،کینه،پرروییپرخاشگری،کوته خردی،سبک عقلی،کم هوشی،خیال پروری،تلقین پذیری،سوء ظن،تکبر،حرص و آز،جنون ثروت، حسادت، ضعف اراده،جنون اخلاقی،اضطراب، انزاوا گرایی،برون گرایی،عقده ادیپ،عقده حقارت،محرومیتها،صرع،هستری،افسردگی،بیماری روانی،ناهنجاریهای جنسی، اسکزوفرنی،وسواس پارانویا و تزلزل شخصیت و…
ج:عوامل محیطی:
وضع آب و هوا،فصول ، شب و روز ، جغرافیایی، شهر ، روستا، سرما،گرما،رطوبت،خشکسالی.
د:عوامل اجتماعی:
خانواده نابسامان،ناسازگاری والدین،طلاق،یتیمی،کم محبتی، محبت فوق العاده، سابق تبهکاری والدین یا اجداد، خصوصیات مسکن،کوچه،محله، فسادمیلی،معاشران فاسد،بیکاری،نوع شغل،عدم رضایت شغلی،تجرد،وضع بد اقتصادی،تورم،ثروت بسیار، عوامل سیاسی، نفوذ بیگانگان،مطبوعات و رسانه های گروهی،تعارض ملیتی،مهاجرت ، بی عدالتی، ضعف دادگستری،محیط نامناسب زندان ، جنگ،الکل،مواد مخدر(کی نیا:۱۳۷۶ ،۱۳۴).
۲-۳-شیوه‌های ارتکاب قتل عمد:
سحرگاه طلوع زندگی انسان در این کره خاکی با فرود آمدن سنگی توسط قابیل بر فرق هابیل برنگ خون آغشته گردید. از آن زمان تاکنون همگام با ادامه روند قتل انسانها به دست همنوعانشان و توام با پیدایش تغییرات عمده در شیوه زندگی انسانها روش های ارتکاب قتل نیز تحویل گردیده است امروزه با پیشرفت تکنولوژی انواع و اقسام آلات قتاله در دسترس انسان قرار گرفته است انواع سموم، سلاحهای سرد و گرم، برق، تشعشعات و روش های خدعه آمیز دیگر در زمره شیوه های مرگ آفرین محسوب
می شوند که روز به روز نیز به پیچیدگی آنها افزوده شده و شناسایی و کشف روش های مذکور نیز سخت تر می شود با این حال شایع ترینروش های موجود در ارتکاب قتل به شرح ذیل است:
الف)با بهره گرفتن از سلاح:
وجود سلاح در دست فرد می تواند موجب برتری و تفوق وی بر قربانی،حصول سریع مقصود،از بین بردن مقاومت قربانی،کاهش خطر ارتکاب جرم، سهولت در فرار از مهلکه و افزایش احتمال موفقیت گردد. بنابراین سلاح وسیله ایست که می تواند معامله قدرت را در میان بزهکار و بزه دیده به نفع دارنده آن بر هم زند وبه کارگیری آن از قدیم الایام مرسوم بوده است. سلاح مورد استفاده در ارتکاب قتل را می توان به دو دسته اصلی سلاح گرم و سلاح سرد تقسیم و میزان کاربرد آنها را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داد.
۱-سلاح گرم:
سلاحهای گرم را می توان به لوله کوتاه و لوله بلند تقسیم نمود که نوع اخیر به نوبه خود به دو دسته جنگی و شکاری قابل تقسیم است. قتل های واقع شده با سلاح گرم از نظر امنیتی و اجتماعی حساسیت برانگیز و معمولاً بیشتر از سایر روشها توجه مردم و مسئولین را به سوی خود جلب می نماید.
استفاده قاتل از سلاح گرم برای ارتکاب قتل به شرایط فرهنگی، اجتماعی و محلی و میزان دسترسی او به سلاح بستگی دارد. مثلاً در استان سیستان و بلوچستان به واسطه هم مرز بودن آن با پاکستان و افغانستان ، داری شرایط خاص هستند و قرار داشتن در مسیر اشرار و قاچاقچیان مسلح ، دسترسی مردم به سلاح و استفاده از این روش بیشتر از سایر مناطق کشورمان می باشد سلاح گرم لوله کوتاه به لحاظ حمل و نگهداری و به کارگیری آسان آن بیشتر از سلاح گرم لوله بلند مورد استفاده قرار میگیرد.لیکن استفاده از سلاح گرم لوله بلند در قتل های عمد را شاید بتوان با عدم تمایل بزه کار به مواجه شدن با قربانی اش توجیه نمود.
۲-سلاح سرد:
معمولاً به هر جسمی غیر از سلاح گرم که قدرت کشتن انسان را داشته باشد سلاح سرد اطلاق
می شود. اجسام برنده نوک تیز مانند کارد، چاقو،دشنه،قمه،بیل و کلنگ و اشیاء سخت مانند دیلم،باتوم،لوله و امثالهم درزمره سلاح های سرد قرار دارند که استفاده از این اقلام در ارتکاب قتلهای مختلف مشاهده شده است.
۳-خفگی:
انسداد مجاری تنفسی منجر به وقوع مرگ را اصطلاحاً خفگی می نامند برخی از قاتلین با بهره گرفتن از روش های مختلف اقدام به خفه کردن مقتولین خود می نمایند روش های ارتکاب قتل به طریق خفگی را میتوان به شرح ذیل تقسیم نمود:
-خفگی در آب
-خفگی در اثر استنشاق گازهای سمی
-خفگی در اثر فشار وارده به قفسه سینه
-خفگی در اثر حلق آویزی
-خفگی در اثر انسداد مجاری تنفسی با دست، رشته یا ریسمان و قرار دادن اشیاء خارجی در حلق و گلو.
کثرت بهره برداری از حلق آویزی و انسداد مجاری تنفسی با دست و ریسمان برای ارتکاب قتل نسبت به سایر روش های خفگی بیشتر است(شیخ آزادی و توفیقی:۱۳۷۷ ،۱۲۷).
۴-مسموم کردن:
زهر دادن یکی از قدیمی ترین طرق ارتکاب قتل می باشد. سم عبارت از هر گونه عاملی که اگر بر مقادیر کمی وارد بدن انسان یا حیوان گردد، اثر بیمار کننده یا کشنده داشته باشد. ارتکاب قتل از طریق مسموم کردن مقتول از جمله روش های مورد استفاده زنان می باشد. مثلاً سالیان درازی است که آرسنیک به عنوان یکی از سموم کشنده مورد توجه و استفاد این طبقه از قاتلین قرار گرفته است.
۵-سوزاندن:
سوزاندن فرد به قصد قتل و از بین بردن او و سلب حیات شیوه ای زجر آور و وحشتناک است که ریشه در عمق درنده خویی و بی رحمی قاتل دارد. استفاده از این روش چندان رایج نیست اغلب سوزاندن جسد یا محل ارتکاب جرم توسط قاتل به منظور از بین بردن آثار و علائم و مدارک جرم یا از بین بردن هویت متوفی، جهت جلوگیری از شناسایی هویت وی و نهایتاً شناسایی و دستگیری خودش صورت می گیرد.
ه)سایر شیو ها: